Op het papier van de tenlastelegging ziet het er altijd weer heftig uit: wederrechtelijke vrijheidsberoving.
In de volksmond is dat ontvoering.

Een ontvoering heeft een geur van vroeger, toen er nog mensen werden ontvoerd en heel het land dan meeleefde.

Maar tegenwoordig ben je zo ontvoerd.
Juridisch gezien ben je al ontvoerd als je langer dan vijf minuten tegen je zin van je vrijheid wordt beroofd.
Van losgeld is dan nog niet eens sprake.

Op 13 april werd Leo wederrechtelijk van zijn vrijheid beroofd.
Leo zat die avond gewoon thuis toen tegen tien uur de deurbel ging.
Hij doet de deur open en ziet twee mannen staan. Een van hen duwt hem naar binnen en hij krijgt van alle twee klappen.
Een van de indringers loopt door naar de keuken en pakt drie messen.
Ze zeggen tegen Leo: ‘Voor je het weet is het voorbij.’
Daarmee bedoelen ze niet dat ze zo weer weggaan.

De twee mannen komen voor Peter, Leo’s broer.
Leo krijgt een keukenmes op de keel en de opdracht zijn broer te bellen.
Dat doet hij. ‘Je moet snel komen.’

Bij thuiskomst ziet Peter dat zijn broer niet alleen is, maar dat er nog twee mannen zijn. Mannen die hem vervolgens in elkaar slaan.
Daarna worden wat spullen in de woning vernield. Een computerscherm vliegt het raam uit, kandelaars door de kamer, een televisietoestel dondert op de grond en glazen en lampen sneuvelen.

Leo weet de woning te ontvluchten en belt de politie.
Die maakt een einde aan de ontvoering.

Maandagochtend moeten de vrijheidberovers zich verantwoorden voor de Groninger rechtbank.
Harold is er niet. Hij is zoek.
Martin niet, hij is er wel.

De rechters vragen hem: Wat weet u nog van die avond?
Martin: ‘Niks.’

De officier van justitie zal later zeggen: ‘Dat zal wel.’

He-le-maal niks, herhaalt Martin nog maar eens. Hij snapt ook wel dat de rechters zo’n antwoord wel een beetje raar vinden.

De officier later: ‘Wat mij heeft verbaasd en eigenlijk ook ergert is het beroep dat deze verdachte doet op zijn geheugenverlies. Dat is nogal selectief.’

Martin vertelt een raar verhaal, wat hij volgens mij niet ter plekke verzint.
Hij was die avond met vrienden, om wat te drinken, te kletsen en muziek te maken.
Martin is gitarist.
Daarna waren ze nog even naar het café gegaan.
En ook weer samen weggegaan, dat kan hij zich nog wel herinneren want hij had met Erik de rekening betaald.
Daarna liepen ze richting hun woningen, Martin naar de bushalte.
‘Ik zie me daar nog staan wachten.’

Rechters: En toen?
Martin: ‘Daarna niets meer. He-le-maal niks.’

De officier van justitie: ‘Ik geloof hem niet. Wat ik wel geloof is dat er bij deze verdachte wat cellen zijn verdampt in de alcohol.’

Martin erkent als de rechters hem daar naar vragen dat hij gedronken had.
Ja, nogal veel.
Hij was in januari al begonnen met veel drinken.
Op die dag ‘s middags al.
Alles bij elkaar opgeteld: zo’n vijftien halve liters en tien Tequilas.
Rechters: Cocaïne?
Martin: ‘Dat zou heel goed kunnen. Maar vroeger had ik een hekel aan harddrugs.’
Rechters: U gebruikt ook medicijnen.
Martin: ‘Ja.’

Omdat Martin zich niets meer weet te herinneren, blijft het waarom van de actie in de woning van Leo en Peter schimmig.
Peter had Martin wel herkend, want ze kennen elkaar.
Peter noemde hem altijd Pipo.
Martin vond Peter een lul.

Peter is de ex van Selma.
Selma hoort nu bij de jongens van de band.
Selma had problemen met Peter, vooral als die de kinderen vanwege de omgang kwam ophalen.
Dan zou hij vooral dronken zijn.

Selma had het ook wel goed gevonden dat haar ex eens een flinke draai op de oren kreeg.
Rechters aan Martin: Heeft Selma u gestuurd misschien?
Martin weet-het-nog-steeds-niet.

Rechters: Dan zitten we wel met een probleem. Twee mannen beschuldigen u en u weet van niets.
Martin: ‘Ja, ik ben mij ook rot geschrokken. Ik kan mij ook niet voorstellen dat ik het heb gedaan. Ik heb nog nooit gevochten.’

De officier van justitie moet dan maar raden, zegt hij. ‘Er wordt die avond verhaal gehaald, afgerekend, wraak genomen of noem het maar wat. Er was in ieder geval sprake van eigenrichting, van een vrijheidsberoving die zijn weerga niet kent.’
En om dat allemaal nog eens te onderstrepen: ‘Een tsunami van intimidatie.’

Voor de vrijheidsberoving, de mishandeling en de vernielingen eist hij tegen Martin vijftien maanden celstraf waarvan vijf voorwaardelijk.
Tegen Harold die er niet is luidt de eis vijftien maanden.

De advocaat probeert deze zee aan beschuldigingen in een wat rustiger vaarwater te brengen.
Zegt dat de vrijheidsberoving hooguit een minuut of vijf, zes heeft geduurd en dat je dan niet kunt spreken van vrijheidsberoving.
Zegt dat op de fles wijn waaruit Martin en Harold zouden hebben gedronken (ook dat nog) geen dna-sporen zijn gevonden en ook geen vingerafdrukken.
Zegt dat de twee slachtoffers met geen woord reppen over de kennelijke staat waarin Martin zich hoe dan ook moet hebben bevonden.
Zegt dat ook op de messen geen dadersporen zijn aangetroffen.

Zegt dat Martin nu al vijf maanden in de gevangenis zit en dat hem dat heel zwaar valt.
Vindt dat Martin onmiddellijk in vrijheid moet worden gesteld.
De rechters vinden van niet.
Zij gaan eerst twee weken nadenken.

Rob Zijlstra

UPDATE – 20 oktober 2008 – uitspraken

Harold, die er niet was, moet zich binnenkort melden om 14 maanden celstraf uit te zitten, een maandje minder dan was geëist. Martin, die van niks meer weet en al vijf maanden zit, moet nog heel even: 12 maanden waarvan 4 voorwaardelijk. Dan moet hij er nog 3.