Eerst kwam Andre, als laatste Max en tussen hen in was Peter aan de beurt geweest.

Mannen met levens vol rozenschijn en manegeur.

 

Andre

 

Met Andre (32) gaat het hartstikke goed.

’s Ochtends om acht uur verlaat hij de gevangenis, fietst opgewekt met het broodtrommeltje achterop dwars door Hoogeveen, alle verleidingen weerstaand, en gaat aan het werk.

Hij is orderpikker in het magazijn.

Om vijf uur ’s middags fiets hij met leeg trommeltje terug naar de gevangenis, terug naar zijn cel.

 

Zo gaat het al ruim een half jaar. Eens in de zeven weken mag hij op proefverlof. Eerst twaalf uur, toen 24 en straks zit hij op 72, mits de urinecontroles negatief blijven. Op verlof gaat Andre naar zijn moeder in Appingedam.

 

Andre was veelpleger.

Hij jatte alles wat los en vastzat en deed dat keer op keer vanwege de drugs.

Anderhalf jaar geleden kreeg hij de isd-maatregel opgelegd, de maatregel die de maatschappij moet beschermen tegen veelplegers.

 

Isd betekent twee jaar in de cel.

De praktijk is dat wie niks wil, twee jaar in een koud hok wordt opgesloten in de Grittenborgh in Hoogeveen.

Maar wie van goede wil is, zoals Andre, kan orderpikker worden en krijgt alle hulp.

Zo moet worden voorkomen dat Andre in de draaideur blijft rondtollen.

 

Omdat het zo goed met hem gaat, vindt Andre dat het eigenlijk wel welletjes is, nu, na anderhalf jaar.

Hij kent iemand die heftruckchauffeur is bij AkzoNobel en die kan hem misschien aan een baantje helpen. Bij zijn moeder mag hij wonen. Het verzoek aan de rechtbank is de isd-maatregel op te heffen.

 

Niets dan lof, beaamt de officier van justitie, maar twee jaar is twee jaar.

‘Hij is er nog niet.’

De rechtbank moet het  verzoek afwijzen.

 

Andre moppelt wat na en verlaat dan de rechtszaal.

Niet zoals gebruikelijk met de parketpolitie naar beneden naar de cellen en dan verder met de boevenbus. Andre was in z’n uppie gekomen, vanuit Hoogeveen met de trein en een snipperdag. Nu gaat hij in z’n uppie terug naar zijn cel.

 

Max.

 

Met Max (30) uit Veendam gaat het beroerd.

Lange staat van criminele dienst.

Een jaar geleden was hij aan de isd-maatregel ontsnapt, in die zin dat ze hem een laatste kans gaven: 365 dagen cel, 165 voorwaardelijk.

Een jaar daarvoor had hij al eens 268 dagen cel gekregen.

En daarvoor en daarvoor…

 

In de voorbije vijf jaar is hij precies drie maanden vrij mens geweest.

En nu zit Max er weer.

Boos en ongedurig.

Hij wil wel wat hulp, maar alleen hoe hij het wil.

Omdat hij het toch het beste weet.

Niet dan?

Of de rechters soms doof zijn?

Die zeggen van niet.

Nou dan.

 

De rechters zeggen dat het leven van Max een cirkel is, van drugs, drank, criminaliteit, gevang en drugs.

De reclassering heeft hem uitgeroepen tot hopeloos geval. En dat blijft zo zolang hij zich niet behandelbereid maar agressief opstelt.

 

De officier van justitie is snel klaar, geeft geen laatste kansen meer.

Ze eist de maatregel.

Zijn we, zegt ze, mooi twee jaar van hem verlost.

 

Max snuift.

Twee jaar voor een fietsendiefstal die hij niet eens heeft gepleegd.

‘Er wordt hier maar wat gezegd en gedaan.’

Drie parketpolitiemannen voeren hem af naar beneden.

 

Peter.

 

Peter (52) uit Groningen is een bijzonder geval.

Het is dat hij nog beweegt, anders zou hij een pronkstuk kunnen wezen in het politiemuseum.

Peter heeft het veelplegen uitgevonden.

Al dertig jaar verslaafd aan heroïne, cocaïne, drank en medicijnen.

Hij heeft in zijn wankele leven opgeteld 23 jaar in de gevangenis doorgebracht.

En nog eens jaren in de tbs.

 

In 2005 kreeg hij als een van de eersten de isd opgelegd. Omdat hij niks wilde, zat hij twee jaar achter een gesloten deur.

De hulpverlening is niet aan hem besteed.

Niet meer.

In de tbs had hij psychodrama’s moeten spelen en sindsdien krijgt hij trauma-uitslag van groepsgesprekken en rollenspellen.

 

Peter zegt dat hij heeft besloten te stoppen, te kappen met alles.

Omdat hij moe is.

Moe van justitie, moe van dertig jaar drank, drugs en seresta’s.

Hij zegt: ‘Ik ben bajesmoe.’

 

Wie Peter ziet zitten en hem ontzettend ‘bajesmoe’ hoort zeggen, die gelooft hem.

 

Hij zegt tegen de rechters: ‘U kunt mij nu maken of breken.’

In een brief aan de rechters smeekte hij; ‘Alstublieft, niet  weer Hoogeveen’.

Hij wijst naar de publieke tribune. ‘Dat is mijn vriendin. We wonen samen, het gaat hartstikke goed. Op 22 april gaan we trouwen.’

 

De reclassering: ‘Wat Peter zegt, is oprecht, evenals zijn motivatie. ’t Lukt hem alleen niet, keer op keer.’

 

De officier van justitie; ‘Meneer is flauw van ons. En wij zijn flauw van hem.’

Ze acht bewezen dat hij een flesje Hugo Boss heeft gestolen bij de Bijenkorf.

Eis, of het nou helpt of niet, nog maar een keer isd, 2 jaar.

 

Rob Zijlstra 

 

 

UPDATE – 19 februari 2009 – uitspraken

Andre moet blijven zitten. Twee jaar is twee jaar, vindt ook de rechtbank. Het verzoek om de maatregel op te heffen, wordt afgewezen.

Met Max gaat het nog steeds slecht. Hij zit inmiddels in de gevangenis van Scheveningen. Hij krijgt zijn isd voor twee volle jaren, want de diefstal van de fiets is bewezen. Zo boos hij is gekomen, zo boos vertrekt hij ook weer.

Peter springt geen gat in de lucht, want dat lukt hem fysiek waarschijnlijk niet meer. Hij kreeg zijn laatste kans: isd, 2 jaar maar geheel voorwaardelijk. Zijn hechtenis werd op het moment van de uitspraak opgeheven. Peter kan gaan trouwen.