Het is een van de klassieke arresten uit de Nederlandse strafrechtspraak.

Het arrest van de ‘hollende kleurling’.

 

Twee agenten zien om half vier in de ochtend (1976) een gekleurde Surinamer komen aanhollen uit de richting van café Caribian Nights, gevestigd in de toen beruchte Amsterdamse Warmoestraat, het centrum van de drugshandel. De agenten houden de man aan, fouilleren hem en vinden heroïne. De verdachte wordt later vrijgesproken omdat zijn aanhouding onrechtmatig was. De politie mag pas iemand aanhouden als er een redelijk vermoeden is van schuld.

 

Een hollende kleurling door een straat vol drugs is geen reden.

 

Het was donderdagmiddag niet helemaal hetzelfde, maar het kwam in de buurt.

 

In de stad Groningen belt een man de politie.

Hij zegt dat hij in zijn woning is overvallen door een heleboel Antillianen.

Vier van hen zitten in een zwarte auto waar hij nu achteraan rijdt.

De beller vermoedt dat de overvallers de snelweg opgaan, richting Friesland.

 

De politie komt onmiddellijk in actie.

Voor de rotonde bij Joure creëren agenten met opzet een file.

Zo kan een zwarte auto met daarin vier jonge Antillianen eenvoudig staande worden gehouden.

 

En dat gebeurt ook.

Met getrokken politiepistolen worden de vier uit de naar later blijkt gehuurde auto gedirigeerd.

A

ls Nederland de volgende ochtend wakker wordt, staan op de voorpagina van de Telegraaf drie foto’s waarop is te zien hoe de verdachten onder schot en geknield op de snelweg zitten.

‘Wildwest in Joure’, staat er bij.

 

Twee van de gearresteerden, Gino (24) en Chico (25), beide uit Rotterdam, staan nu terecht.

De Amsterdamse advocaat Wormhoudt (van Gino) kent zijn klassiekers.

Hij zegt tegen de rechtbank dat de politie de vier Antillianen in de zwarte auto nooit had mogen aanhouden.

Want er was immers geen redelijk vermoeden van schuld.

 

Er was slechts een telefoontje van een man die zegt dat ‘ie is overvallen door donkere mannen. Dan kun je vervolgens niet zomaar alle donkere mannen in één auto arresteren. De advocaat zegt dat de rechtbank de verdachten, die nu bijna acht maanden vastzitten, onmiddellijk in vrijheid stellen.

 

Gino en Chico zeggen dat dat sowieso moet.

Omdat ze onschuldig zijn.

Dat ze met dat ding niks te maken hebben.

 

Chico was met Junior van Rotterdam naar Groningen gereden voor de gezelligheid.

Hij had niets beters te doen.

Gino zegt dat hij was meegegaan om in Groningen te chillen.

Om even weg te zijn uit Rotterdam.

Omdat zijn broer die niet thuis was in Groningen woont.

Omdat hij hier wel zes meisjes kent.

Maar toch niet om iemand te beroven.

 

De man die de politie had gebeld, had boodschappen gedaan bij Albert Heijn en was met volle tassen thuisgekomen. In de portiek bij zijn woning werd hij aangesproken door twee mannen. De een wilde zijn haren laten knippen en de man zei dat dat wel kon, want hij is thuiskapper.

 

Eenmaal binnen duwen ze hem met een vuurwapen tegen de zijkant van het hoofd op de grond, slaan, schreeuwen en schoppen ze, binden ze zijn handen vast op de rug en gooien een deken over zijn hoofd.

De woning wordt doorzocht, zo te horen zal hij later verklaren, door wel acht mensen.

Ze vinden niet het geld dat ze hadden gedacht te vinden.

Ze vinden slechts 300 euro, een mobiele telefoon en een filmcamera.

Als ze er vandoor gaan, is dat de buit.

 

De thuiskapper weet zich los te maken, ziet nog net een zwarte en een rode auto wegrijden en zet de achtervolging in.

Stelt dan vast dat zijn benzine zo goed als op is en dan belt hij de politie.

 

In de woning worden geen dna-sporen van de verdachten aangetroffen.

De thuiskapper herkent zijn belagers wel op politiefoto’s, maar dat mag niet tellen vinden de advocaten. Heel wakker Nederland had toen immers al foto’s van de verdachten in de krant zien staan.

Bovendien was de fotoconfrontatie niet gegaan zoals het zorgvuldig moet.

 

Er zitten dus twee onschuldige Rotterdammers vast in de gevangenis en dat al acht maanden?

Ja toch, zeggen Gino en Chico die naar huis willen.

Niks d’r van, beweert de officier van justitie.

 

Op de achterbank van de zwarte auto, waar Gino en Chico naast elkaar zaten, lag ook een grijze tas met daarin een filmcamera.

In een jaszak van Gino vindt de politie een mobiele telefoon.

Camera en telefoon zijn van de thuiskapper.

 

Chico zegt dat hij het niet zou weten.

Gino wel: ‘In Groningen heb ik even geplast tegen een muur. Toen kwam er een junk aan met een grijze tas met filmcamera. Kon ik kopen voor twintig euro. Heb ik gedaan.’

En direct daarna, vertelt hij, kwamen twee donkere mannen voorbij gehold.

‘Een van hen gooide een mobiele telefoon op de grond. Die heb ik toen gepakt.’

 

De officier van justitie: Dertig maanden gevangenis per persoon.

 

Rob Zijlstra

 

UPDATE – 12 maart 2009 – uitspraken

Ze hadden wel de gestolen goederen, maar daarmee is nog niet bewezen dat ze zich ook aan diefstal met geweld schuldig hebben gemaakt, meent de rechtbank. En daarom fors lagere straffen. Gino moet de dagen zitten die hij al heeft gezeten: 246. Chico – die het niet zou weten – krijgt vijf maanden celstraf.

Beide mogen vandaag dus naar huis.

Of de rechtbank zich heeft uitgelaten over de rechtmatigheid van de aanhouding, is mij even niet bekend. Het vonnis is opgevraagd en onderweg.