BLOGWEBBEL

Het was zaterdag nationale open dag in de gevangenis.
De open dag in de gevangenis is ’s lands meest populaire open dag van het jaar.
Daags na de inschrijving – alleen via het internet mogelijk – zijn alle vrijkaartjes vergeven.

Ik was zaterdag een van de 240 nieuwsgierige bezoekers aan De Grittenborgh in Hoogeveen. Voor de ingang staat op een paal een bordje met de tekst dat wij bezoekers onze waardevolle spullen als mobiele telefoons en ander metaalwerk in de auto moeten laten liggen.

Eenmaal binnen spreekt de directeur. Ze zegt gastvrij: ‘Kijkt u rustig rond en als u wat te vragen hebt, vraag dan vooral. Maar blijf bij elkaar, wijk niet af van de paden en respecteert dat ook gedetineerden recht op privacy hebben. Het moet geen aapjes kijken worden.’
Dan gaan we met de beveiliging het donkere bos in, trapje op, trapje af. Wat een wirwar in De Grittenborgh.

Nu is het niet de eerste keer dat ik in een gevangenis kom. Maar iedere keer weer valt mij de humor en de creativiteit op die je in de gangen van een gevangenis kunt aantreffen.

In het binnenkort te slopen huis van bewaring in Groningen, nog net aan de Hereweg, hing in de kale wachtruimte voor bezoekers een koperen plaatje met de tekst dat hij/zij die betrapt werd op het binnensmokkelen van drugs (contrabande) per direct uit het gebouw zal worden verwijderd.

Terug naar Hoogeveen. Een van de begeleiders van de rondleiding wijst op een flesje frisdrank in een vitrinekast. Die kast is gevuld met huisvlijt, een soort ode is aan de creativiteit. In het flesje zit (zat) druivensap. Een gedetineerde had er een stukje brood bij in gedaan. Na verloop van tijd, niet eens zo lange tijd, gaat zo’n goedje gisten. En dan wordt het vanzelf alcohol.

Proost!

Op een van de drie binnenplaatsen is op een van de muren een station getekend met een levensgrote gele trein. Veel gedetineerden kijken uit naar de dag dat ze Hoogeveen mogen verlaten. Een van de rondleiders: ‘Weet u wat onze jongens doen zodra ze vrijkomen? Ze gaan eerst naar de McDonald’s en dan snel naar het station voor het eerste koude biertje.’

Ergens hangt op een afgesloten deur een briefje met de tekst: ‘Ben vertrokken, voor onbepaalde tijd met vakantie.’ In de ruimte waar gedetineerden worden ingecheckt (foto, vingerafdruk) hangt een groot schilderij. Het is een heel mooi donker geschilderd zelfportret van Rembrandt. Maar dan achter de tralies. Of ervoor, het is maar aan wiens kant je staat.

Op de houtafdeling – waar tuinschuttingen (180 bij 180 cm) in elkaar worden getimmerd voor de Gamma – kijken de Daltons vanaf de muur toe, naar de arbeid die de Joe’s, Jack’s, Williams’s en Averell’s daar voor 72 eurocent per uur moeten verrichten. Een bezoeker vraagt: ‘Is dat netto?’

Je zou ook eens aan de Gamma kunnen vragen: waarom zo’n schutting toch nog zo duur?

Halverwege de rondleiding komen we daar waar de boeven verblijven. Heel even mogen we een blik werpen in een lege cel. Bezoeker: ‘Poeh, wel klein zeg.’
De rondleider fluistert nu en vraagt ook aan ons om stil te zijn. Vanwege de privacy. Stilletjes lopen we over de afdeling, langs de tafeltennis en het biljart en de oranje geverfde telefooncel.
En langs de gesloten deuren, wetende dat achter die zware ijzeren deuren ze zitten.

En omdat we ze niet te zien krijgen, blijft de boef mooi de boef zoals we die kennen van de televisie.
Daarmee blijft het toch wel een beetje lekker spannend en eng.
Als we nog altijd fluisterend, maar bijna aan het einde van die gang zijn aangekomen, klinkt ineens vanuit een van die afgesloten cellen een door ijzer gesmoorde noodkreet.
Een gedetineerde roept hartverscheurend: Help!

Dan wordt er gelachen.
Iemand zegt: ‘Die criminelen hebben wel humor.’

Rob Z.