Als een jonge jongen die voor het eerst in een volgepakt voetbalstadion komt.
Zo kijkt Gerhardus in zittingszaal 14 om zich heen.
Vol verwondering en een tikkeltje gespannen, in afwachting van de dingen die komen gaan.

Als de rechters hem even later vragen of hij Gerhardus is, geboren op 25 juli 1936 in Groningen, wordt hij emotioneel.
Zegt na een tijdje dat hij het heel moeilijk vindt om er over te praten.
Na een tijdje stil, zegt hij zacht: ‘Ik ben verwisseld.’

De bode brengt een glaasje water.

Anton is wel Anton, zegt Anton.
Monter: ‘Geboren op 13 oktober 1952.’
Maar dan gaat het ook bij hem mis.
Tranen, happend naar adem.
Zegt dat hij door de paters ernstig is misbruikt toen hij nog een jonge jongen was.

Toen hij 18 jaar was, had hij Gerhardus ontmoet.
Gerhardus werd zijn werkgever en zo gingen ze samenwonen. Anton zegt dat hij altijd, zo lang Gerhardus leeft, voor hem zal zorgen. Als ze naar de gevangenis moeten, dan moet dat, maar dan zal de scheiding de grootste straf zijn.

Anton vertelt dat hij filmofiel is.
En homofiel.
Nee, geen pedofiel.
Ja, jongentjes vindt hij leuk, zoals een hetrofiel meisjes van 16, 17 jaar leuk kan vinden. Daar is niks mis mee, aan leuk vinden.

Gerhardus zoekt in het vroegere Sovjetunie naar familie.
Van computers heeft hij geen verstand, maar de beurspagina’s op de site van de Telegraaf weet hij te vinden. Wat hij vooral weten wil is wat Stalin met de joodse kinderen heeft gedaan.

In zijn beleving beschikt Gerhardus over privévliegtuigen, bezit hij kastelen in Frankrijk en aandelen in de grootste concerns. Als zijn advocaat dit aan de rechtbank vertelt, knikt Gerhardus, beetje achterover geleund, de handen op de buik, instemmend.
Zo is het.

Anton zegt dat het downloaden een kwestie moet zijn geweest van een blackout.
De politie had een doos vol foto’s gevonden en op de computer en gebrande schijfjes nog eens 5.000 fotobestanden en 300 filmpjes.
Allemaal kinderporno.

Gerhardus zegt dat hij Anton vaak heeft gewaarschuwd, had gezegd dat hij die rommel weg moest gooien.
Dat had Anton niet gedaan.
Hij was daarentegen kinderporno gaan verzamelen.
Hij had ook links van kinderpornosites per mail naar willekeurige Duitsers gestuurd.

Zegt: ‘Om hen uit lokken.’
Rechters: ‘Uit te lokken?’
Anton: ‘Kijken wat er gebeurde. Ik voelde mij een rechercheur. Ik wilde het materiaal uiteindelijk aan de politie geven. Daarom had ik het op schijfjes gebrand.’

Ze hadden de politie al een keer gebeld.
Anton had op Russische websites foto’s gevonden met daarop blote kinderen bij hen uit de buurt. Foto’s ook van jongens bij sport- en recreatiecentrum Kardinge.
De buurtagent was gekomen en die had gezegd dat ze d’r maar niets mee moesten doen. De buurtagent had wel een paar jongens herkend, maar ze hadden nooit weer iets van de politie gehoord.
Ja, tot die inval.

De zitting gaat ook over Jaap en Kees.
Jonge jongens van eerst 15, 16 jaar, later al 18, 19.
Anton ontkent seksuele handelingen.
Bij de politie had hij dat een beetje toegegeven, maar nu hij tegenover de rechters zit, zegt hij dat de politie hem onder grote druk had gezet.
‘Ik heb ze alleen over de bol geaaid.’

Gerhardus beaamt dat: ‘Ik hield Anton scherp in de gaten.’

De officier van justitie zet fel in.
De agenda van Gerhardus stond bol van de aantekeningen. Hij observeerde jongens die hij dan later benaderde. Als een prooi. Hij jaagde op jongens uit kwetsbare milieus, op jongens met alleen nog maar een moeder met financiële problemen.

En die jongens kregen dan cadeaus, speelgoed en later dure kleding. Of een scooter. Contant geld. En dat allemaal vanuit het principe: voor wat, hoort wat.

De officier van justitie zegt dat Gerhardus een harde en koude man is.
En dat Anton misbruik maakte van zijn positie als chef op het werk.
Dat die jongens bij hen over de vloer ook de kinderen waren van moedervrouwen die onder hem werkten.

De advocaten zeggen dat het allemaal anders is.
Dat Gerhardus als jongentje van acht jaar vanuit Auschwitz naar Groningen was gekomen en het nu als zijn plicht ziet te overleven.
Om zijn leven door te komen, gebruikt hij fantasie.
Doet alsof hij bulkt van het geld.
Wat niet zo is.

De advocaten zeggen dat het wel aparte mannen zijn, maar dat dat natuurlijk niets bewijst.
En dat de jongens er graag over de vloer kwamen.
Voor het geld.
Kees, zegt de advocaat, werd door zijn moeder wel vaker uitgeleend aan alleenstaande heren.
En dat Jaap een boom van een vent is, die nu dient bij de commando’s.

Misschien is er een keer seks geweest, zegt de andere advocaat, maar dat kwam dan omdat Jaap zichzelf aanbood en Anton de verleiding niet kon weerstaan.

De advocaten zeggen dat de jonge jongens chanteerden. Dat Gerhardus de wintersportvakantie moest betalen en later ook de skikleding.
Dat Jaap later 4.000 euro wilde hebben, voor rijlessen en een scooter.
En toen ze hoorden dat Gerhardus en Anton hun huis met winst hadden verkocht, eisten ze 50.000 euro.
Toen ze dat niet kregen, deden ze aangifte.
Gerhardus: ‘Ze hebben ons besodemieterd.’

De officier van justitie eist 24 maanden celstraf waarvan zes voorwaardelijk tegen Anton.
Gerhardus hoort vijftien maanden (vijf voorwaardelijk) eisen.
En hij moet omdat hij bulkt van het geld 25.000 euro storten in een waarborgfonds voor slachtoffers.

Rob Zijlstra

UPDATE – 25 juni 2009 – uitspraken
Liep justitie te hard van stapel? Of heeft de rechtbank het niet goed begrepen? Anton is veroordeeld tot 228 dagen cel waarvan 180 voorwaardelijk. Dat betekent dat hij is bestraft met de tijd die hij al in voorarrest heeft gezeten. Daarnaast moet hij 240 uur werken. Gerhardus moet alleen maar werken, ook 240 uur. HIj kreeg nog wel drie maanden celstraf, maar die geheel voorwaardelijk. En hij hoeft niks te betalen.