Omdat rechters geen praatjes willen, moeten twee Drentse verdachten die misdadig zouden zijn geweest in het hartje van Assen, in Groningen terechtstaan.
Dat komt niet vaak voor.
Maar in dit geval beschikt een van de beklaagden over familiare banden met de rechtbank in Assen.
Dan dreigen praatjes en partijdigheid.

Rechtbanken horen zuiver op de graad te zijn.
Toen Alex en Bert uit Groningen eens werden betrapt toen zij negen lege kratten bier (voor het statiegeld bij de avondwinkel) gapten, werd een rechter uit Friesland ingevlogen om het duo te berechten.
De lege kratten waren namelijk van de rechtbank Groningen.
Beide kregen van de Fries een werkstraf van twintig uur.

Drentse Martin, zondag wordt hij al weer 21 en Drentse Gerard, net 19, hadden aanvankelijk geprobeerd hun plaatsgenoot Jaap dood te slaan.
Juridisch gezien dan.
Dat gebeurde op 21 september vorig jaar, eerst in café The Beefeater en daarna voor Hotel de Jong en dat allemaal schuin tegenover de Drentse rechtbank.

Via de horecatelefoon belden de horecaportiers die nacht de politie: snel komen, ’t is hier hommelles.
Op de grond, naast een taxi, ligt een gestrekte Jaap buiten bewustzijn.
Getuigen verklaren dat wel zes man hem hadden geslagen en geschopt, ook toen hij al lang en breed op de keien lag.
Twee van die zes zouden, zeggen getuigen, Martin en Gerard zijn geweest.

Zo is het niet gegaan, zegt Martin.
Het ging anders, zegt Gerard.

Gerard: ‘Een vriendin die aan het bubbelen was geweest vertelde in het café aan mij dat Jaap vervelend was en handtastelijk. Daar heb ik wat van gezegd. Toen gaf hij mij een stoot. Ik heb toen een stoot teruggegeven, een klap, een knal in het gezicht. Twee of drie keer. Ik zag dat Jaap een bloedlip had. Toen ben ik uit de zaak gezet.’

Meer heb ik niet gedaan, zegt Gerard.

Gerard en zijn vrienden zijn dan buiten.
En dan ineens is daar ook Jaap.
Hij loopt als een parmantige haan door de Brinkstraat, zeggen getuigen.
Gerard: ‘Hij was hartstikke dronken.’

Martin: ‘Ja, ik heb de eerste klap gegeven, op zijn rechteroog. En daarna een schop.’
Martin, beoefenaar van vechtkunsten, erkent dat hij met zijn beheersing van vechttechnieken (‘die kun je niet uitschakelen’) best wel hard kan hebben geslagen.

Rechters: ‘Maar u had ook reden boos te zijn.’
Martin: ‘Ja.’
Rechters: ‘Want het was uw vriendin die door Jaap in haar kruis was gegrepen.’
Martin: ‘Ja.’

Gerard ontkent dat hij buiten ook heeft meegedaan, hij stond op afstand toe te kijken en te praten met de security. Martin gaat er nadat Jaap is geveld met een vriend op de fiets vandoor.
Best wel geschrokken.
Als ze achterom kijken, zien ze hoe een grote menigte om Jaap heen is gaan staan, ze zeggen dat ze zien dat er wordt geschopt en geslagen.

De Drentse politie had misschien wel andere dingen te doen, maar vier maanden na het gedoe worden Martin en Gerard gearresteerd.

De officier van justitie ziet bij nader inzien in dat de twee verdachten niet de intentie hadden Jaap dood te slaan.
Juridisch gezien is dat minimaal één brug te ver.

De stoot, klap dan wel knal van Gerard is ditmaal domweg een eenvoudige mishandeling.
Martin die wel de vechtkunsten beheerst, maar niet zichzelf kan worden aangeklaagd in dit geval voor een poging tot toebrengen van zwaar lichamelijk letsel.

Jaap kon na twee weken ineens weer zien.
Wel heeft hij nog altijd last van zijn oog en doet ook de neus nog zeer.
Maar Jaap moet als slachtoffer nou ook weer niet te veel zeuren, vindt de officier van justitie.
Dat hoor je ook niet zo vaak zeggen.

De officier zegt: ‘Het staat voor mij vast dat Jaap erg dronken, handtastelijk, agressief en stierlijk vervelend was. Civielrechtelijk gezien is er zelfs sprake van medeschuld. Anders gezegd: Slachtoffer Jaap heeft de ellende over zichzelf afgeroepen. Betekent wat mij betreft ook dat hij niet in aanmerking komt voor schadevergoeding.
Jaap had om honderden euro’s gevraagd.

De laatste keer dat in zittingszaal 14 van de Groninger rechtbank één uitgedeelde horecaklap besproken werd, kon het slachtoffer die niet navertellen.
Hij overleed aan de gevolgen van die ene klap.
De officier van justitie roept het maar even in herinnering.
Opdat niemand op het idee komt dat horecageweld straffeloos is.

Maar de ene horecazaak, juridisch gezien, is de andere niet.
Gerard en Martin komen wat de officier van justitie betreft goed weg ook al omdat hij ‘geen enkele kans’ op herhaling ziet. Dit laatste heb ik nog nooit een officier horen voorspellen.

De eenvoudige mishandeling door Gerard kan wat hem betreft worden afgedaan met een 26 uur durende cursus agressieregulering. Dat is eigenlijk nog te veel, maar volgens zijn moeder is zo’n cursus best wel een goed idee.
De officier: ‘Dus volg ik het advies van de moeder.’
Martin, die geen strafblad heeft, hoort zestig uren werkstraf eisen.
Daarnaast krijgen beide Drenten nog het justitiële advies in cafés voortaan uit de buurt van types als Jaap te blijven.

Rob Zijlstra

UPDATE – uitspraken – 10 september 2009
De eis tegen Martin, zo vindt de rechtbank doet geen recht aan de ernst van de zaak. Daarom krijgt hij een zwaardere straf dan de officier van justitie had bedongen: een taakstraf van 120 in plaats van zestig uur. Poging doodslag bewezen. Gerard die eerst doet en dan denkt gaat nat voor mishandeling; de voorgestelde agressieregulatietraining van 26 uur volstaat, zo heeft de rechtbank bepaald.