deel 1

Zaterdagavond was ik aanwezig bij de première van een documentaire.
De eerste voorstelling had plaats in een partytent, bij de sluis van Gaarkeuken, dat is nabij de grens tussen Groningen en Friesland.
Winfred Buma speelde er nota bene prachtig gitaar.
Het is daar ook erg mooi.

De documentaire heet Woordenstroom en gaat daar ook over.
Dat is een heel verhaal.
Het gaat over de vaarweg Lemmer-Delfzijl die 118 kilometer lang is en heel erg belangrijk en over de twaalf kunstwerken die daar aan de oevers door vormgevers, dichters en schrijvers zijn opgericht.

Zodoende staan ergens twee borden.
Op de een staat WAT.
Op de ander ER.

Dat is het.
Eenvoudig, want kunst mag niet overdonderend zijn, licht de oprichter van dit werk, de schrijver K. Schippers, toe.

Het slaat eigenlijk nergens op.
Maar dit wordt anders als de context er bij wordt gehaald.
Die twee borden staan aan weerskanten van het Eemskanaal, met al dat water erin.
Ineens krijgen die letters daar aan de oever iets komisch, of ontroerends, iets dwingends, hoe je het maar bekijkt.
Het roept in ieder geval iets op en dat zal vast de bedoeling zijn geweest van woordenkunstenaar K. Schippers.

deel 2

Op een heel andere zaterdagavond, het was nacht en al langer geleden, galmde er een woordenstroom door de binnenstad van Groningen.
Het was op 14 augustus 2005.
Ditmaal was er geen kunstenaar aan het werk, maar een aangeschoten studente psychologie.
Zij bralde achtereenvolgens: sukkels, klootzakken, loosers en kankerlijers.

Ook dat slaat nergens op.
Maar ook hier telt de context: de studente bralde het temidden van het uitgaanspubliek tegen vier politieagenten met wie zij in een woordenstroom verwikkeld was geraakt.
De politie zelf spreekt van een woordenwisseling.

En ook haar woorden riepen emotie op.
De agenten voelden zich zo diep beledigd dat zij aangifte deden bij de politie.
En zo kon het gebeuren dat de studente werd vervolgd voor haar woordenstroom.

De officier van justitie eiste bij de politierechter een boete van 450 euro.
Dat was op 29 mei 2006.
De politierechter was niet geschokt en sprak de bralstudente vrij.

De officier van justitie was het daar niet mee eens en ging in hoger beroep.
Op 6 februari 2007 werd de studente door het hof in Leeuwarden weer vrijgesproken.

Het hof stelde dat de geuite woordenstroom weliswaar beledigend is, maar dat van de politieagenten een zeker incasseringsvermogen mag worden verwacht. Dat gezien de context: nacht en een uitgaanspubliek in de binnenstad in kennelijke staat.

De officier van justitie was het er weer niet mee eens en stelde cassatieberoep in bij de Hoge Raad.
Iedereen naar Den Haag.
Op 26 mei 2009 is de zaak daar behandeld.
De advocaat-generaal die de Hoge Raad in kwesties onafhankelijk adviseert, heeft een conclusie geschreven. Die luidt: de uitspraak (vrijspraak) van het hof Leeuwarden moet worden vernietigd. Volgens deze advocaat-generaal is het woord belediging onjuist uitgelegd.

Op 22 september 2009, dat is dinsdag, doet de Hoge Raad uitspraak.
Mocht de Hoge Raad haar adviseur volgen – komt vaak voor – dan moet het strafproces in hoger beroep worden overgedaan.
Iedereen naar Arnhem, ergens in 2010.
Vijf jaar na dato.

Ik dacht, de kans is groot dat die studente inmiddels weer nuchter is en afgestudeerd en die vier agenten allang geen sukkels meer.
Ik dacht, waarom richten we voor deze malle kwestie geen kunstwerk op.
Dan zet iemand her en der vier palen van staal in het uitgaansgebied van Groningen in de grond.
Aan die palen monteert iemand letters, en wel zo dat die de woorden sukkels, klootzakken, loosers en kankelijers verbeelden.

Dan hoeft niemand het meer te zeggen.
Want het is al gezegd.

Rob Zijlstra

UPDATE – 22 september 2009 – uitspraak
De Hoge Raad heeft de vrijspraak van een Groninger studente door het hof in Leeuwarden vernietigd. Het hof Leeuwarden moet de behandeling in hoger beroep nu overdoen.
De Hoge Raad zegt dat de omstandigheden onvoldoende van belang zijn. En dat agenten over een zeker incasseringsvermogen moeten beschikken, vindt geen steun in het recht, aldus de Hoge Raad.
Het hof moet bij de nieuwe beoordeling  rekening houden met de uitspraak van de Hoge Raad.

woordenstroom:
www.lemmer-delfzijl.nl