tekening: annet van zuurveen

Is de nu 52-jarige Karel van O. uit Groningen ten onrechte veroordeeld voor de moord (doodslag) op Maja van Vloten?
De moord die na elf jaar werd opgelost omdat diezelfde Karel van O. zich bij de politie meldde met de mededeling: ik was het die avond in september 1994?
Biechtte Karel van O. toen een moord op die hij nooit heeft gepleegd?

De bekende Amsterdamse advocaat Geert-Jan Knoops vermoedt het.
Hij bereidt een herzieningsverzoek voor bij de Hoge Raad.
Daarmee wil hij een nieuwe rechtszaak afdwingen waarin Karel van O. moet worden vrijgesproken.
Het zou een bizarre wending betekenen in een al even bizarre zaak.

Maja van Vloten werd in september 1994 in haar woning aan de Meeuwerderbaan in Groningen op gruwelijke wijze om het leven gebracht.
Het was op de avond dat PSV Europees voetbalde tegen Leverkussen.
De politie meldde dit destijds in een advertentie in de krant, in de hoop dat mensen zich de avond herinnerden, mensen in de Oosterpoort in Groningen in het bijzonder.

Maar het bleef stil.
Er werd een verdachte aangehouden en weer vrijgelaten.
Daarna bleef weer stil, elf jaar lang.

Tot de zomer van 2005.
Karel van O., toen 47 jaar, meldde zich op het politiebureau met de mededeling dat hij de moordenaar is van Maja van Vloten.

Er kwam een onderzoek en de politie vond geen aanwijzingen dat Karel van O. het niet had gedaan.
In december van 2005 werd hij door de rechtbank in Groningen conform de eis veroordeeld tot 8 jaar celstraf wegens doodslag.

Het proces duurde een uurtje, wat uitzonderlijk kort is voor een moordzaak.
Van O. weigerde zich te laten verdedigen.
Hij had wel een advocaat, maar die mocht niets namens hem zeggen.
Karel van O. had wroeging, was ernstig ziek en wilde het geheim dat hij al die jaren met zich had meegedragen, niet meenemen in zijn graf, zo motiveerde hij in 2005 zijn biecht.
Het was niet de enige reden om zichzelf aan te geven, het was de druppel.
Zei hij toen.

In maart van dit jaar is Karel van O. op vrije voeten gekomen.
Straf uitgezeten.

Vanaf het begin zijn, ook door de politie, vraagtekens geplaatst bij de bekentenissen van Van O.
Dat hij uiteindelijk toch is veroordeeld heeft te maken met dna-sporen die op touw in de woning van het slachtoffer zijn gevonden.
Het aangetroffen (meng-)profiel zou van Van O. kunnen zijn.
Maar ook van anderen.
Het sluit hem in ieder geval niet uit.

Dit in combinatie met de bekentenis en enige daderwetenschap was voor de rechtbank voldoende voor een veroordeling.
Maar hard bewijs – in de zin van onomstotelijk – werd niet geleverd.

Daar tegenover staat dat Van O. in zijn bekennende verklaringen dingen heeft gezegd die feitelijk onjuist zijn.
Bijvoorbeeld over het tijdstip van de moord.
Het tijdstip dat hij in zijn verklaring noemt, kan niet kloppen omdat is vastgesteld dat Maja op dat moment nog niet thuis was.

Karel van O. heeft destijds geweigerd zich onder hypnose te laten verhoren.
Dit werd voorgesteld om een mogelijke waangedachte aan het licht te kunnen brengen.
Maar Van O. zei daarover: ‘Ik hou niet van hocus-pocus.’
Gedragsdeskundigen omschreven hem als een ‘joviale man vol schuldbesef’.

Knoops laat vanuit het buitenland en via zijn Blackberry weten dat hij een eigen onderzoek is begonnen naar nieuwe feiten.
Dit moet leiden tot het herzieningsverzoek.
Wordt dat verzoek ingewilligd, dan kan de Hoge Raad de zaak terugverwijzen naar een gerechtshof.
In het kader van een nieuw strafproces kan ook de politie weer aan het werk worden gezet.

In een recente publicatie in de Telegraaf wordt Karel van O. geciteerd.
Hij gelooft nog steeds dat hij het heeft gedaan, maar ook dat hij twijfels heeft.

Kortom: een merkwaardige geschiedenis waar ook nog wel meer merkwaardigheden over zijn te schrijven. Die volgen.

Rob Zijlstra

• het bovenstaande verhaal is gepubliceerd op 21 juni 2010
• ik heb het strafproces tegen Karel van O. gevolgd en schreef daar toen  dit verhaal over.