Oebele Brouwer is al tientallen jaren officier van justitie.
Vroeger had je d’r een kwaaie aan, zeggen advocaten.
Nu zeggen ze dat hij milder is geworden.
Zelf zegt Oebele Brouwer dat hij niet een officier van justitie is die met zijn strafeisen zonder meer in de hoogste boom gaat zitten.

Tijdens een rechtszaak kun je aan zijn gezicht zien welke lijn hij kiest.
Hij kan inlevend kijken.
Het lijkt dan net alsof hij de verdachte wel snapt, begrip heeft voor de omstandigheden.
Brouwer is ook een van de weinige officieren van justitie die zijn strafeis tijdens een zitting nog wel eens naar beneden bij wil stellen.

Maar maandag keek hij twee uur lang boos.
Het was zo duidelijk als wat: de twee verdachten konden hun borst natmaken.
Oebele Brouwer was weer even de kwaaie.

De gebeurtenissen waar hij de twee verdachten verantwoordelijk voor houdt, noemde hij onthutsend.
Hij zei, vrij vertaald: ‘Wij van justitie weten uit ervaring dat het vaak begint met wat kleine diefstalletjes. Daarna volgen wel eens wat inbraakjes. Maar om de volgende stap te maken, de stap naar straatroven en overvallen, is een grote. Dan moet je een behoorlijke grens over. Tenminste, dat dachten wij altijd.’

Voor hem zitten Pascal (18) en Rick (20).
Pascal zegt niet zo veel, Rick is een beetje een praatjesmaker.
De twee jongens uit Delfzijl hebben geen strafblad en in hun woonplaats zelden wat te doen.
Omdat Delfzijl ‘om het heel eerlijk te zeggen’ saai is, praat Rick.

Pascal had gewacht tot zijn vader sliep.
Toen dat zover was, pakte hij de autosleutels, haalde de auto uit de garage en reed naar Rick.
Niet dat hij een rijbewijs heeft.
Het is dan februari en rond middernacht en ze besluiten naar Groningen te rijden.

Rick: ‘Om er een beetje te chillen, even weg van alles.’
Pascal: ‘Om er mensen te beroven.’
Rick: ‘Dat is niet waar.’

In Groningen aangekomen rijden ze vanaf de Steentilstraat zo de Oosterstraat in wat niet mag.
Pascal stapt ter hoogte van Scheer en Foppen uit.
Rick blijft zitten, doet wat met cd’tjes en speelt met zijn telefoon.
Pascal vraagt iets aan een toevallige passant.
Rick: ‘Hij wilde de weg vragen, naar een parkeerplaats.’
Pascal: ‘Ik wilde de man beroven.’
Rick: ‘Maar daar wist ik niks van.’

De toevallige passant blijkt een man van de straat.
Een overlever zonder geld.
Een zwerver.
Er vallen rake klappen.

Rechters: ‘Had u gedronken, drugs gebruikt?’
Pascal: ‘Nee.’
Rechters: ‘U deed het dus bij vol verstand.’
Pascal knikt.

Omstanders ontzetten de zwerver.
Een ambulance brengt hem naar het ziekenhuis.
Daar krijgt de man van de straat te horen dat hij nooit meer zal kunnen zien met zijn linkeroog.
Blind.

Pascal stapt, zonder buit, in de auto.
Rick is inmiddels achter het stuur gekropen en samen rijden ze weg.

Rick: ‘Ik had er toen geen zin meer in. Pascal was gewond, hij bloedde. Ik wilde naar huis. Hij wilde blijven. Ik kon geen kant op.’

Pascal: ‘De drang om geld te krijgen was groter.’
Rick: ‘Ik had niet in de gaten dat hij mensen beroofde. Als ik dat had geweten, was ik uitgestapt.’
Pascal: ‘We besloten het elders nog een keer te proberen.’

Ze pakken een fietser aan de Bloemsingel.

Rick: ‘Ik had al eens tegen Pascal gezegd dat hij werk moest zoeken.’
Pascal: ‘We hebben de buit gedeeld.’
Rick: ‘Dat het niet goed is om mensen te beroven, dat had ik tegen hem gezegd.’
Pascal: ‘We hebben die nacht vier mensen beroofd.’
Rick: ‘We wilden wat gaan drinken, als mannen onder elkaar.’
Pascal: ‘We hebben de buit verdeeld op een parkeerplaats.’
Rick: ‘Tsss. We reden rond om een parkeerplek te vinden. En omdat we die niet konden vinden, vroeg Pascal af en toe naar de weg.’

Tegen kwart voor drie die nacht zijn ze terug in Delfzijl en zet Pascal de auto weer stilletje in de garage.

Officier Brouwer tegen Pascal: ‘Jullie reden twee-en-een-half uur heen en weer door de binnenstad, op zoek naar een prooi.’
Pascal: ‘Daar komt het wel op neer.’
Officier: ‘Waarom Groningen, waarom niet Delfzijl?’
Pascal: ‘Om minder snel te worden herkend.’
Rick: ‘Het was eigenlijk een heel rare nacht.’

Een maand later rijdt Pascal nog een keertje naar Groningen.
In de W.A. Scholtenstraat spreekt hij een man aan op een skateboard en laat hem een mes zien.
Zegt: ‘Geef me je geld of ik steek je neer.’
Het levert hem vijftien euro op.
De skateboarder noteert het kenteken.
Niet lang daarna wordt Pascal in Delfzijl in de auto van zijn vader aangehouden.
Tijdens het verhoor op het politiebureau biecht hij de andere zaken op die hij samen met Rick heeft gedaan.

De man van de straat schrijft in een brief aan de rechtbank dat hij zich verrot voelt, met één oog.
Dat het vermoeiend is.
Dat het voelt alsof het kapotte oog er steeds uitvalt.
Dat hij de agressie niet begrijpt en het onrechtvaardig vindt.

Hij wil 22.000 euro schadevergoeding en officier Brouwer vindt het alleszins redelijk dat Pascal dat bedrag moet betalen.
Want deze scharrelaar van de stad is nu extra kwetsbaar, zegt Brouwer.
Daarnaast moet Pascal 20.000 euro betalen vanwege wat vernielingen die hij tussendoor had aangericht in een bedrijfsboot in de haven van Delfzijl.
Aan het slachtoffer van de Bloemstraat moeten ze samen 1000 euro betalen.

Oebele Brouwer: ‘Het is onthutsend hoe gemakkelijk deze twee jonge verdachten zonder strafblad de grens zijn overgestapt.’

Rick is met z’n ongeloofwaardige praatjes niet medeplichtig, maar medepleger. Er is sprake, zegt Brouwer, van een gezamenlijke uitvoering en een bewuste en nauwe samenwerking.

Als hij zegt dat hij wel vijf jaar celstraf kan eisen, slaat Pascal de handen voor het gezicht.
Maar Brouwer gaat, ondanks zijn nog altijd boze blik, ook nu niet in de hoogste boom zitten.
Hij eist tegen de 18-jarige Pascal vier jaar gevangenisstraf waarvan een jaar voorwaardelijk.
Rick moet wat hem betreft een jaar zitten en met nog eens een half jaar voorwaardelijk als stok achter de deur.

Rick zegt dat hij het helemaal heeft gehad met Pascal.
Pascal zegt niks.
En de officier van justitie?
Die speelde zijn rol met verve.

Rob Zijlstra

.

UPDATE – 5 juli 2010 – uitspraken
Het was te verwachten.  Pascal heeft 4 jaar gekregen waarvan 1 voorwaardelijk.  Rick de geeiste 18 maanden waarvan 6 voorwaardelijk. De man van de straat die nu aan een oog blind is,  heeft recht op 22.000. De kosten van de vernielingen aan en op de bedrijfsboot blijven Pascal voorlopig bespaard. Het gedupeerde bedrijf heeft de schadeclaim onvoldoende onderbouwd, vinden de rechters.