De misdaad in dit verhaal werd gepleegd in de vroege, regenachtige ochtend van 30 augustus, rond half zes, in een nagenoeg verlaten Peperstraat (eten en drinken) in Groningen.
De daad duurde twee, drie seconden; de rechtszaak een halve dag.

Het slachtoffer is de 19-jarige student Joep.
De verdachte de 45-jarige Ronald.

Joep was die nacht met een vriend op stap geweest en toen het gebeurde was hij behoorlijk aangeschoten.

Ronald is een oude bekende.
Hij was visverkoper op de markt, nu zit hij in de glazenwasserbranche.
In april zat hij op dezelfde stoel in zittingszaal 14.
Ook toen was een van de slachtoffers een student (mishandeling).
En in 2007 was hij in de buurt geweest van een overval op een juwelierszaak in Winschoten waarbij smuk ter waarde van 300.000 euro buit was gemaakt.
Ronald kreeg voor zijn aandeel 15 maanden celstraf.

Dit voorjaar legde de rechtbank hem tien maanden (waarvan zes voorwaardelijk) op voor drie mishandelingen en een fietsendiefstal.
De officier van justitie zei toen dat Ronald in zijn oren moest knopen dat het beter is eerst na te denken, dan nog een keer en dan pas te handelen.
Het risico dat het in de toekomst weer fout gaat, is dan het kleinst.

Ronald had opgemerkt dat ‘we enig risico in het leven moeten kunnen verdragen’.
Hij had zich een schaker genoemd en sprak tot de rechter van toen: ‘Soms brengt een tegenstander mij in het spel in een situatie die ik niet wil. Dan moet ik opofferen.’
De rechter had geantwoord: ‘Volgens mij heeft u een iets te offensieve speelwijze.’

Donderdag eiste de officier van justitie een jaar celstraf voor de misdaad die twee, drie seconden duurde.
Had Ronald weer niet nagedacht en goede raad in de wind geslagen?
Het lijkt erop, zei de officier van justitie.

Ronald ziet het anders.
Hij heeft die Joep niet beroofd.
Sterker nog, hij wilde die straalbezopen student juist helpen.
Hij had wel gezegd, ik help jou, maar dan moet jij mij een beetje helpen.
Hij zou wat kleingeld krijgen.

Student Joep, opgeroepen als getuige, bevestigt dat laatste.
Zegt: ‘Maar zover kwam het niet.’

Het mooie (of niet) in deze zaak is dat de misdaad is vastgelegd door beveiligingscamera’s.
De beelden werden in de rechtszaal getoond.
En nog een keer.
Toen dat niet genoeg was, kregen we beeldje voor beeldje, zeven frames per seconde, te zien.

Makkelijker kan het eigenlijk niet: er is een slachtoffer, een verdachte en van de misdaad zelf bestaan beelden.
Waarheidsvinding zou nu een makkie moeten zijn.
Is niet zo.

De officier van justitie ziet in de beelden heel andere dingen dan Ronald en zijn advocaat.
De officier van justitie ziet er, in samenhang met de aangifte en de verklaringen van Joep, het bewijs in dat Ronald weer eens zonder nadenken handelde.
De beelden zijn belastend.

De advocaat ziet in de beelden het bewijs dat Ronald het niet heeft gedaan.
Ontlastende beelden.

De rechters zeggen dat ze zien wat ze zien en kunnen nog alle kanten op.

We zien Joep een eethuisje verlaten met een platte doos in de rechterhand.
In die doos zit een pizza.
Joep eet en drentelt, aanschoten, wat heen en weer.
Ontdekt dan dat zijn mobiele telefoon weg is.
Vergeten in het eethuisje dat nu gesloten is.
Er komt een man op een fiets aangereden.
Het is Ronald.
Ze draaien wat om elkaar heen.
Ronald krijgt een stuk pizza.

Dan heeft Ronald een goed idee, zo’n goed idee dat hij in ruil wel wat geld wil hebben. Joep vindt dat redelijk, zoekt in zijn rechterbroekzak naar muntgeld.
Hij haalt twee pasjes (een ov-kaart en een collegekaart) tevoorschijn.
Om de pasjes is geld gewikkeld, in totaal zo’n honderd euro.

Deze handelingen zijn op de beelden niet te zien.

Het goede idee van Ronald is dat Joep op de rolluik moet bonzen om zo de aandacht te trekken van het pizzapersoneel binnen.
Ze bonzen samen.

Ineens – wel te zien – een worsteling, waarbij Joep wegdraait en Ronald hem een duw geeft.
Pizzadoos door de lucht.
Joep valt achterover.
Ronald vliegt over hem heen, rent naar zijn fiets die tegen de gevel van café De Ster staat en spurt weg.
Joep probeert een achtervolging, maar na drie meter haakt hij af.

Joep zegt tegen de rechters dat hij plotseling een hand in zijn rechter broekzak voelde. Daarna was het geld met pasjes weg.
De officier van justitie denkt ‘duidelijk te zien’ dat Ronald iets in zijn hand heeft, iets dat lijkt op een rechthoekige schaduw.
Dat zou de buit kunnen zijn.

De advocaat: ‘Best mogelijk, maar je ziet het niet. Het is een interpretatie van de officier.’
Ronald: ‘Als de officier zegt dat ze denkt iets te zien, dan vind ik dat een heel zwakke kwalificatie.’

De officier van justitie: ‘Dan gaat meneer er als een haas vandoor.’
Ronald: ‘Ik voelde mij belaagd. De vorige keer zei de rechter, als je onenigheid krijgt, dan moet je weglopen. Dat deed ik. Het is ook nooit goed.’

De beelden tonen ook hoe Ronald op zijn fiets springt.
Dat is drie seconden na de duw en twee seconden nadat hij over de vallende Joep heen vliegt.
Hij grijpt het stuur met beide handen vast: hij lijkt niets in zijn handen te hebben.
Ronald wordt een half uurtje later op grond van een snel verspreid signalement aangehouden.
Geld en pasjes worden niet bij hem aangetroffen.

Dus vrijspraak, zegt de advocaat die meent dat Ronald recht heeft op het voordeel van de twijfel.
De officier van justitie: ‘Op straatroof staat twaalf jaar. Ik eis twaalf maanden.’
Ronald: ‘Straatroof is een ernstig feit. Maar het is ook ernstig dat ik al drie maanden vastzit voor iets wat ik niet heb gedaan.’

Rob Zijlstra

.

UPDATE – 23 december 2010 – uitspraak
Ronald heeft het wel gedaan, zo oordeelt de rechtbank op basis van de verklaringen van het slachtoffer en de getonde camerabeelden. Daarop is wel iets te zien dat lijkt op diefstal en gezien de wijze waarop het slachtoffer valt, is er ook sprake van geweld. Het feit dat Ronald een slachtoffer in aangeschoten toestand, extra kwetsbaar, heeft uitgezocht, rekent de rechtbank hem ‘zwaar’ aan, zo staat in het vonnis: 8 maanden celstraf.

.

De schaker