Rond acht uur in de ochtend belt Fjodor met een huisgenoot.
Hij zegt dat hij in de buurt van een supermarkt is en dat hij het allemaal niet meer weet.
Een kwartier later komt bij de politie de melding binnen dat een vestiging van Super de Boer in Groningen is overvallen.

Fjodor was in de rij bij de kassa gaan staan.
Toen hij aan de beurt was, hield hij een plastic tasje, van Albert Heijn, voor de cassière en eiste geld.
Hij hield de tas zo vast dat het zou kunnen lijken alsof er een wapen in zat.

Met 165 euro sloeg Fjodor op de vlucht.
Hij kleedde zich thuis om en haastte zich naar Rotterdam waar hij cocaïne kocht.
Daarna ging hij naar Utrecht waar hij zich meldde op een politiebureau.

Het verdachtenbankje in zittingszaal 14 – gewoon een stoel – is leeg.
Fjodor zit vast in het penitentiair psychiatrisch centrum in Maastricht.
De toegevoegde waarde om zich in een boevenbusje naar Groningen te laten vervoeren had hij niet gezien.

Fjodor begrijpt de wereld niet meer, zegt zijn advocaat Sierd Roosjen.
De advocaat zegt ook dat Fjodor tegen hem had gezegd dat het niet goed was geweest, die overval
Roosjen:’Maar Fjodor kon niet omgaan met zijn vrijheid.’

‘Ex-tbs’er pleegt snel weer overval’, meldde NOS-Teletekst donderdag heel de dag.

Als het om (ex-) tbs’ers gaat weten wij van de media de stemming er wel in te houden.
Wat Teletekst niet vermeldde was dat Fjodor’s begeleiders bij justitie aan de bel hadden getrokken.
Dat het niet goed ging, dat er grote zorgen bestonden.
Maar justitie had de neus opgehaald.

De reclasseringsmedewerkers tegen de rechters: ‘Toen wij hoorden van Fjoder en die overval verraste ons dat niet.’

In de jaren negentig had Fjodor een overval gepleegd in Rotterdam.
Ook niet goed.
Het leverde hem de maatregel TBS op en een jarenlang verblijf in de Van Mesdagkliniek. Ook dat ging niet goed.
Advocaat Roosjen tegen de rechters: ‘Ze hebben jarenlang met hem zitten klooien.’

De gedragsdeskundigen van de Van Mesdag concludeerden nadat ze Fjodor door de molen hadden gedraaid: typisch geval van schizofrenie.
De intensieve behandeling die volgde, sloeg niet aan.
Na jaren (‘klooien’) werd vastgesteld dat Fjodor helemaal geen schizofreniegeval was.

Hij werd overgeplaatst naar de Pompekliniek bij Nijmegen waar hij een nieuwe behandeling onderging.
Die duurde even, maar in januari 2009 werd de TBS-maatregel voorwaardelijk beëindigd en belandde Fjodor in een psychiatrische kliniek in Franeker.

Daar ging het wel goed en ook steeds beter.
Uiteindelijk ging het zo goed dat de rechtbank in Rotterdam hem op 16 september vorig jaar definitief verloste van de TBS-status.

Fjodor was vrij.
De mensen van de reclassering: ‘Fjodor is na zestien jaren gehospitaliseerd. Hij is bang,’

Fjodor schreef zich in in Groningen en vond woonruimte – o toeval – in de H.W. Mesdagstraat, niet ver van Super de Boer.

Er is nog wat met Fjodor aan de hand dat niet onvermeld kan blijven.
Fjodor zegt dat hij altijd pijn heeft.
Hij was onderzocht op pijnpoli’s, maar nooit hadden ze iets kunnen vinden.
Advocaat Roosjen: ‘Maar dan kun je nog wel chronisch pijn lijden.’

Morfinepleisters werken bij hem al lang niet meer.
Om de pijn wat te verzachten, gebruikte Fjodor zo nu en dan harddrugs.
Niet als een verslaafde, maar zo eens in de vier, vijf weken.
Hij betaalde de cocaïne van het geld dat hij maandelijks kreeg uitgekeerd.

Had hij in Franeker nog gewoon gewerkt, in Groningen ging het opnieuw niet goed.
De mensen van de reclassering vertellen aan de rechters dat Fjodor had gezegd dat er verkeerde mensen in zijn omgeving waren.
En dat hij werd bedreigd.
De officier van justitie in Rotterdam had toen gezegd dat als ie wordt bedreigd, dat ie dan maar aangifte moet doen.

En zo werd het 28 september, twaalf dagen nadat hij was bevrijd van zijn TBS, en zo werd het ook acht uur in de ochtend.
Toen het kwart over acht werd, ging het overvalalarm af.

En nu?

De officier van justitie zegt dat wie zestien jaar in behandeling heeft gezeten, is uitbehandeld.
Dat er dan niets meer valt te halen.

Toen de TBS-maatregel op 16 september werd opgeheven, had het openbaar ministerie te Rotterdam tot 30 september de tijd hoger beroep aan te tekenen.
Toen Fjodor op 28 september zijn slag sloeg bij Super de Boer had dat een extra stimulans kunnen zijn zoiets te doen.
Maar Rotterdam deed niks, vond het wel welletjes.

Nu mag Groningen het opknappen.
De officier van justitie zegt: ‘Lastige kwestie.’

Ze zegt dat Fjodor een verkeerde keus heeft gemaakt.
Ze zegt wel te kunnen begrijpen dat de bange Fjodor graag weer naar binnen wilde, maar dat dat door die overval ten koste is gegaan van onschuldige burgers.

De advocaat beaamt dit.
Roosjen zegt: “Ik zei nog tegen hem, je had beter een ander delict kunnen plegen. Je had beter alle ramen van het politiebureau kunnen ingooien. Dan had je ook naar binnen gemogen.’
Fjodor had geantwoord dat hij alles wel best vindt. Als er maar iets aan zijn pijn wordt gedaan.

De officier van justitie: ‘Afstraffen. Achttien maanden gevangenisstraf. En daarna zou er een plek gevonden moeten worden in de sfeer van beschermd wonen. Een plek waar hij, tegen de pijn, ook af en toe wat cocaïne kan en mag gebruiken…’

De advocaat vraagt of de officier van justitie dat laatste ook zwart op wit kan zetten.
De officier van justitie: ‘Ik hoor mezelf praten.’

Rob Zijlstra

.

strafbare feiten:  artikel 310 – artikel 312 – artikel 317

uitspraak:  27 januari 2011

extra:  tbs –  dr. S. van Mesdagkliniek

.

UPDATE – 27 januari 2011 – uitspraak
Fjodor moet vijftien maanden zitten. Volgen de rechtbank mag het waar zijn dat hij wanhopig was, hij had een ander keuze moeten en kunnen maken. Hij heeft gehandeld uit eigen belang en geen rekening gehouden met het feit dat hij slachtoffers zou maken. Bewezen: een diefstal met geweld.

.

.