De misdaad kent vele gezichten.
De meervoudige strafkamer van de Groninger rechtbank oordeelde dit jaar al over vijf vrouwen en honderd mannen die tussen januari en maart in zittingszaal 14 terechtstonden.

Acht van hen werden van alle beschuldigingen vrijgesproken, twee werden wel schuldig bevonden, maar ontslagen van rechtsvervolging (geen straf).
De anderen, 18 tot 65 jaren oud, werden veroordeeld tot 95 verschillende straffen.

Het aantal opgelegde en vervolgens opgetelde jaren onvoorwaardelijke gevangenisstraf: ook 95.
Jan uit Kantens kreeg tot nu toe de lichtste straf: drie dagen cel.
Jan uit Groningen de zwaarste: 9 jaar.

Nu is het volgende het mooie: aan het einde van dit jaar zal de Groninger rechtbank opnieuw zo’n honderd mannen en een paar vrouwen beoordelen (veroordelen), terwijl zij hun misdaden nog moeten plegen.
De misdaad met al die gezichten mag dan grillig zijn, voorspelbaar is die ook.
Bij de politie weten ze dat.
Ze weten dat er misdaden gepleegd gaan worden, maar nooit exact waar.
Voorspelbare chaos.

Zo was bijvoorbeeld nooit een misdaad verwacht in het scheidsrechtershokje van het zwembad in Stadskanaal.
Pieter was 18 jaar en lid van de zwemclub.
Het was een club met fanatieke jongens en meisjes die allemaal de snelste wilden zijn. Een hechte club ook, misschien wel iets te hecht, zeiden de rechters.
Ze zeiden dat het clubbestuur misschien eerder had moeten ingrijpen.

Dat gebeurde niet en zo had Pieter oog gekregen voor clubgenote Marleen.
Eerst wisselden ze ervaringen uit, toen gevoelens, allengs waren ze verder gegaan, gingen ze knuffelen, zoenen en friemelen.
Dat vonden ze beiden spannend, maar het was te vroeg.
Marleen was nog maar 13 jaar geweest.

Toen het uitkwam, wilde ze geen aangifte doen.
Marleen had een sms’je naar Pieter gestuurd waarin stond: ‘Het is mijn probleem’.
Maar Pieter wist dat het zijn probleem zou worden.
En dat werd het ook.

De ouders van Marleen stapten naar de politie. Er volgde een onderzoek en terwijl Marleen kampioen van het land werd, werd Pieter aangehouden.
Hij zat, in mei vorig jaar, een dag vast in een politiecel.
De officier van justitie spreekt over ontuchtige handelingen en vertelt dat de wet zo is bedoeld dat minderjarigen altijd worden beschermd.
Pieter moet huilen als hij de eis hoort: een gevangenisstraf van tien maanden waarvan vier voorwaardelijk.

Zo dreigt hij anderhalf jaar na dato alsnog kopje onder te gaan.
Neemt de rechtbank de eis over, dan moet hij met zijn jongensgezicht straks een half jaar de gevangenis in.

Na Pieter staan drie mannen terecht met heel andere gezichten, met echte mannengezichten.
De politie had een jaar lang onderzoek gedaan naar wat de grootste afpersingszaak van het Noorden is genoemd.
De slachtoffers werden bedreigd met wapens en geweld, net zo lang tot ze zo bang waren dat ze enorme geldbedragen – honderdduizenden euro’s – afstonden.

De twee hoofdverdachten werden in februari dit jaar door het gerechtshof in Leeuwarden veroordeeld tot vier jaar gevangenisstraf wegens afpersing en oplichting.
De drie mannen die donderdag terechtstonden zouden daar tussen 2006 en eind 2008 in wisselende samenstellingen een paar keer aan hebben deelgenomen.

Met steeds andere gezichten ook.
De ene keer als bad guy die een slachtoffer onder druk zette en dan weer als good guy die het slachtoffer dat onder druk werd gezet, tegen betaling beschermde.

Ron (30) zegt dat hij er niets mee te maken heeft, dat er zoveel wordt gezegd en dat hij niet snapt waarom hij in de verdachtenbank zit.

Eddie (49) zegt dat hij destijds een servicebedrijf had in hypotheken, schuldbemiddeling en incasso.
Hij had een klusje gedaan en daarvoor keurig een factuur gestuurd.
Een dag later was hij aangehouden en ging zijn vrouw er met de zakelijke rekening vandoor.
Om dat nou afpersing te noemen?

Durk (54) zegt dat het hem allemaal niet interesseert.
Hij wil niet vertellen waar hij woont.
De vragen die rechters hem stellen, vindt hij dwangmatig en daar houdt hij niet van. Roept: ‘We leven hier toch in een democratie of niet dan?’

De officier van justitie zegt dat ze deelname aan een criminele organisatie niet kan bewijzen en verzoekt de rechtbank de drie mannen daarvan vrij te spreken.
Daarna zegt ze dat de berechting lang op zich heeft laten wachten, langer dan wenselijk. Haar schuld en niet leuk voor de verdachten die te lang in onzekerheid hebben moeten leven.
De officier van justitie zegt dat ze daar rekening mee heeft gehouden bij het bepalen van de strafeisen: vijf maanden cel voor Ron en Durk, een werkstraf van 100 uur voor Eddie.

Geen van de mannen hoeft te huilen.

Dit verhaal had hier moeten eindigen.
Maar toen gebeurde er iets tegen de verwachting in.

Bij aanvang van de strafzaak had Ron gevraagd of hij zijn telefoon aan mocht laten staan.
Dat mag in de rechtszaal nooit, maar in dit geval doen de rechters niet moeilijk.
Ron is namelijk in blijde verwachting: zijn partner kan elk moment bevallen.
Als de strafzaak twee uur later is afgelopen, is het verlossende telefoontje niet gekomen en wil Ron snel naar haar.
Maar als hij de rechtszaal verlaat, is daar ineens de politie en word hij aangehouden: hij heeft nog voor 4.700 euro aan boetes openstaan.
In de cel mag hij uitstel van betaling regelen.

Rob Zijlstra

.

UPDATE – 28 april 2011 – uitspraken
Pieter is voor een deel vrijgesproken, maar veroordeeld wegens ontuchtige handelingen waarmee hij de grenzen heeft overschreden: een taakstraf van 200 uur en 4 maanden voorwaardelijke celstraf.  Ron is veroordeeld wegens diefstal tot een celstraf van 90 dagen waarvan 56 voorwaardelijk en een taakstraf van 100 uur.  Durk heeft opgelicht, moet 125.000 euro schadevergoeding betalen, 200 uur werken en kreeg ook nog eens 3 maanden voorwaardelijk aan de broek.  Vrijspraak voor Eddie.