Verdachten die voor het eerst in de rechtszaal verschijnen, krijgen bij aanvang van de zitting vaak een korte introductie.

De voorzitter zegt dan dat helemaal rechts van u de griffier zit die alles opschrijft wat belangrijk is, dat ‘wij drieën de rechters zijn’ en links van u zit de officier van justitie die zal vertellen waarvan u wordt verdacht.

Voor verdachten die vaker komen, is er een kortere tekst: ‘U weet hoe het er hier aan toegaat, dat hoef ik u niet uit te leggen.’

Eddie knikt.
Hij weet het.
In januari 2009 zat hij ook in zittingszaal 14, tegenover dezelfde rechter die hem nu opnieuw welkom heet.
Toen stond hij terecht voor een diefstal met geweld, een poging tot afpersing, een mishandeling en voor de vernieling van de matras in de politiecel.

De officier van justitie had zestien maanden celstraf geëist, wat Eddie overdreven vond. Onder het voorzitterschap van diezelfde rechter had hij er twaalf gekregen.

Die rechter had toen tegen hem gezegd dat hij (Eddie) niets van zijn leven heeft gebakken.
De rechter zei: ‘Ik ben rechter geworden, maar ik heb ook alle kansen gekregen. U niet. U hebt in uw jeugd in internaten gezeten.’
Eddie was niet echt onder de indruk geraakt.
Hij bleef bij zijn weigering mee te werken aan wat dan ook.

De officier van justitie van toen merkte op: ‘Nu gaat u de gevangenis in en na een tijdje komt u weer vrij en dan is er helemaal niets veranderd. Ik ken uw soort. Zonder een beetje hulp komt er niets van u terecht.’
Die rechter had aangevuld: ‘En binnen het jaar zit u hier weer. Man, wees nou verstandig.’

Het duurde iets langer, maar Eddie, 38 jaar, zat er dus weer.
Ditmaal voor pogingen tot moord op twee politieagenten en vijf bedreigingen tegen het leven gericht.
Aan de pogingen twee agenten van het leven te beroven, bij zijn woning in Finsterwolde, ging gedoe vooraf.

Eddie was er, op die dag in maart, met zijn pijl en boog op uitgetrokken om op musketratten muskusratten te schieten.
Toen hij op de camping kwam waar hij van de beheerder niet meer mocht komen, begon het gedoe.
Over een dichtgetimmerd huisje, over een boete die ze samen zouden betalen.

Een getuige verklaarde later dat Eddie gestoorde dingen had geroepen.
Dat hij de camping plat zou branden, dat hij revanche wilde.
Hij was weggerend, had zijn pijl en boog gepakt en daarmee dreigde hij iedereen dood te schieten.
Iedereen was bang.

Eddie tegen de drie rechters: ‘Ik was ook bang. Ik werd bedreigd met een klewang, met een hakmes. Ik heb mezelf alleen maar verdedigd.’
De rechters tegen Eddie: ‘Volgens veel mensen was u in de war.’
Eddie: ‘Ik was nuchter.’

Het liep niet uit de hand en Eddie ging naar huis.
Daar verscheen niet veel later de politie die een melding had ontvangen dat er een gestoorde man met een pijl en boog door het dorp liep.
De agenten wilden hem aanhouden, maar daar voelde Eddie niets voor.

Rechters: ‘Waarom ging u niet gewoon mee. U was toch bedreigd?’
Eddie: ‘Ik heb het niet zo op de politie.’
Toen liep het wel uit de hand.

Eerst kwam hij naar buiten met een ijzeren stang, daarna met een bijl waarmee hij begon in te hakken op zijn eigen deur.
Vervolgens bood hij de agenten, die inmiddels om versterking hadden gevraagd, een kopje thee aan.
Tot slot pakte hij zijn grote blauwe boog en richtte de pijl op de agenten.
Die sloegen met een stoeptegel de ruit van de voordeur in, maar het gat was te klein om politiehond Rico er door naar binnen te laten gaan.

Door het gat vloog ineens wel een pijl rakelings langs de agenten die kort daarna zagen hoe Eddie een nieuwe pijl pakte waaraan een mes was vastgebonden.
Toen hij aanspande, schoot een van de agenten een kogel in zijn been.

De officier van justitie zegt dat de tweevoudige poging tot moord bewezen kan worden, ondanks het feit dat er geen pijl op de agenten is afgeschoten.
Die eerste pijl, zo blijkt, is niet geschoten, maar onderhands gegooid.
Een deukje in een pakje boter, groter was het gevaar van dit ondeugdelijke middel niet.

Maar, zegt de officier van justitie, dat met die tweede pijl met dat mes voorop, is een ander verhaal.
Hij had de intentie te schieten, want hij legde al aan.
Dat hij niet schoot, kwam omdat een van de agenten eerder schoot en daarmee erger wist te voorkomen.
Omdat hij al had aangelegd, kan gesproken worden van een begin van uitvoering met mogelijke dodelijke afloop.

En omdat het allemaal was voorbedacht, moet de juridische kwalificatie poging tot moord heten.
Goed, zegt de officier van justitie, voor 42 maanden gevangenisstraf.
En voor de twee agenten duizend euro p.p. voor de schrik.

De advocaat meent dat de politie niet had moeten schieten, maar de-escalerend had moeten optreden. Bij Eddie was eerdere sprake van grote onrust, dan van kalm beraad. Hij had niet de intentie te doden, de kwalificatie moet bedreiging zijn.
De advocaat: ‘Doe een werkstraf.’

De officier van justitie: ‘Een werkstraf. Als dit niet zo ernstig was, had ik moeten lachen.’

Eddie hoort het, net als in januari 2009, allemaal gelaten aan.
Nadat diezelfde rechter ‘bedankt voor uw komst’ heeft gezegd, verlaat hij hangend tussen twee krukken, de rechtszaal.
Het door de politiekogel aangerichte letsel is nog niet hersteld.

De officier van justitie had daar over opgemerkt dat dat weliswaar zijn eigen schuld is, maar dat ze bij het bepalen van de strafeis er wel rekening mee heeft gehouden.

In Eddie’s voordeel.

Rob Zijlstra

extra
rechtbankverslag van de vorige zitting met Eddie

UPDATE – 14 juli 2011 – geen uitspraak
De rechtbank heeft de zaak aangehouden omdat de rechters van mening zijn dat ze onvoldoende zijn geinformeerd. Er moeten nu drie getuigen worden gehoord. Daarna komt er een nieuwe zitting.

UPDATE – 22 september 2011 – uitspraak
zie voor het vervolg: trigger happy