Hoe meer tijd in de rechtszaal, hoe vaker bekende gezichten.

In het strafrecht zijn bekende gezichten meestal recidivisten.
Soms komt een naam mij bekend voor, maar vaker herken ik ze aan de maniertjes, in de rechtszaal wel de proceshouding genoemd.

Kijk, daar heb je Hasan uit Somalië weer die vorig jaar in zittingszaal 14 gedreven vertelde over zijn plannen.
Hij wilde heel wat van het leven gaan maken.
Maar de officier van justitie had hem een dikke draaikont genoemd, omdat hij maar bleef ontkennen dat hij in de Groninger binnenstad een man had beroofd van een Sony Xperia.

En de rechters noemden zijn vlotte babbel vol ontkennende woorden kul.
Ze veroordeelden hem tot twaalf maanden onvoorwaardelijke celstraf.
De officier van justitie had nog gezegd bang te zijn dat ‘wij’ Hasan hier nog vaker zullen zien.

Wat dus deze week gebeurde.

Hasan werd beschuldigd van opnieuw een straatroof nadat hij met vrienden whisky had gedronken bij de voetbalkooi.
Geheel ten onrechte, zei hij zelf.
Hasan is in weinig veranderd.
Nog altijd even ad rem in zijn ontkenning.
De plannen voor een groots leven bestaan nog steeds, maar zijn nog niet tot uitvoering gebracht.

De officier van justitie eiste, ter beveiliging van de samenleving, ditmaal 24 maanden onvoorwaardelijk.
De rechters moeten nog oordelen.

Pieter was deze week een nieuwkomer in zittingszaal 14.
Hij is geen recidivist, maar nieuwe aanwas.

Tussen Hasan en Pieter bestaan enkele overeenkomsten.
Ze zijn beide in 1991 geboren en wonen nog bij moeder alleen thuis.
Ze klooien met drank en drugs.
Hasan vertelde vorig jaar dat hij diploma’s en certificaten wilde halen om zijn plannen te verwezenlijken.
Ook Pieter had plannen voor de toekomst.

Verschillen tussen de twee justitiabelen zijn er uiteraard ook.
Zo kun je Pieter onmogelijk een dikke draaikont noemen.

De officier van justitie beschuldigt hem van brandstichting en Pieter doet daar niet moeilijk over.
Het is zo, hij heeft dat gedaan en heel eerlijk gezegd, dikke spijt heeft hij niet.

De rechters zeggen dat brandstichting een ernstig strafbaar feit is waar zware straffen op staan.
Omdat je bij het stichten van de brand nooit kunt weten hoe het zal aflopen.
Vuur heb je niet in de hand.
Of hij daar niet van schrikt, willen de rechters van hem weten.
Pieter: ‘Een beetje.’

Vier jaar lang had hij snoeihard gewerkt in het groenbeheer bij het werkvoorzieningschap Fivelingo in Delfzijl.
Maar hij wilde wel wat meer.
Hij wilde diploma’s, certificaten.
Zegt: ‘Die mensen beloofden het de hele tijd. Ze zeiden, volgend jaar krijg je een werkleeropleiding. Maar het was steeds volgend jaar, ik weer een jaar hard werken, maar weer niks. Vier jaar lang. Zo werd ik 20 jaar.’

De rechters: ‘U bent met wat minder hersens gezegend dan de gemiddelde Nederlander.’
Pieter: ‘Ze hebben me gewoon vier jaar lang bedrogen. Ik werd uitgelachen. Toen was mij de maat vol.’

Samen met de 17-jarige Wouter, een eveneens ontevreden collega, bedacht hij een plan.
Rechters: ‘Daar heeft u goed over nagedacht?’
Pieter: ‘Ja. Ik dacht, ’s nachts is het mooiste moment. Want dan is er niemand.’

Eerst gooiden ze ruiten in van het pand van het werkvoorzieningschap.
Na drie keer vonden ze dat niet voldoende.
Ze wilden het pand beschadigen.
Ja, de hens moest er in.

Pieter: ‘Ik voelde me heel rot. Ik dacht, laat hunnie zich ook maar eens verrot voelen.’
Rechters: ‘Het was dus een wraakactie.’
Pieter: ‘Ja.”

Om twee uur in de nacht ging het inbraakalarm af.
Toen politie ter plaatste kwam, brandde het flink.
De middelbrand moest worden opgeschaald naar grote brand.
Nadat het vuur was geblust, kon de schade worden opgemaakt: 600.000 euro.

Wouter biechtte al snel op wat hij had geflikt en noemde de naam van Pieter.
Zo kwam alles uit.
Pieter zat 43 dagen in voorarrest en werd toen geschorst.
Hij mocht naar huis met een enkelbandje om de voet.

Rechters: ‘Wat doet u zo heel de dag?’
Pieter zegt: ‘Beetje tv kijken, beetje gamen.’
Hij zegt dat hij niemand meer ziet, alleen familie.
En o ja, dat hij kookt voor de mensen thuis.
‘Als ze thuiskomen, kunnen ze direct eten.’
Of hij dat leuk vindt, koken?
‘Ja.’
Rechters: ‘Misschien iets om iets meer mee te doen?
Pieter, resoluut: ‘Nee!’

De officier van justitie zegt dat Pieter nu niets meer heeft, dat hij ook letterlijk zijn eigen glazen heeft ingegooid.
Ze vindt het niet wenselijk dat de rechters hem naar de gevangenis terugsturen.
De officier van justitie eist daarom de 43 dagen die hij al opgesloten heeft gezeten, zes maanden voorwaardelijke celstraf en een taakstraf van 160 uur met toezicht van de reclassering.

Of het dan goed komt met Pieter?
De officier van justitie weet dat ook niet.
Ze had opgemerkt dat Pieter moeilijk leerbaar en beperkt veranderbaar is.
Toen ze dat zei, moest ik weer aan Hasan denken.

Tussen Hasan en Pieter bestaat geen verband, maar wat hun toekomst betreft, zitten ze in het zelfde schuitje.

Rob Zijlstra

•  de draaikont (25 februari 2010)

.

UPDATE – 13 oktober 2011 – uitspraken
Hasan is aan de beurt. De eis van het openbaar ministerie doet geen recht aan de ernst van de feiten, vindt de rechtbank. Hasan is veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf.

Pieter zat 43 dagen vast. Hij is nu veroordeeld tot 223 dagen waarvan 180 voorwaardelijk. Dat betekent dat hij zijn vrijheidsstraf er op heeft zitten. Wel moet hij om het echt af te leren nog 160 uur werken. Een straf conform de eis.