Sanneke is 21 jaar en dacht dat ze aan het grappen waren, die twee.
Ze dacht dat ze het nooit echt zouden doen.
Inmiddels weet de voormalige tienermoeder beter.
Haar leven zelf probeert ze te beteren via een studie MBO-recht.

Yo is ook 21 jaar en hij is een van die twee.
Hij had er sowieso geen goed gevoel bij gehad, hij wilde eigenlijk ook niet meedoen.
Maar hij deed wel mee.
Hij dacht met een snelle buit zijn schulden af te kunnen betalen.
Zodra hij een punt achter deze nare kwestie kan zetten, gaat hij naar Engeland.
Yo wil daar eerst studeren en dan jurist worden bij de Verenigde Naties.

Ya is de andere en 20 jaar.
Hij heeft het meest te vrezen en dat terwijl het juist zo goed met hem ging.
Zijn eigen bedrijfje is gelabeld aan een maatschappij.
Ya hoopt bij de eerstvolgende ronde wel te worden toegelaten tot de opleiding sounddesigner, maar dan moet de officier van justitie geen roet in het eten gooien.

De reclassering had aan de rechtbank gerapporteerd dat bij alle drie wel ietsepietsje aan de hand is, maar dat geen van de drie een slecht mens is.
De officier van justitie concludeerde: ‘Er zitten hier drie jonge en leuke mensen. Die slechte dingen hebben gedaan.´

Yo had toen het nog moest gebeuren een sms’je naar Ya gestuurd.
Hij stuurde: ‘Die shit komt gewoon uit man.’

Die shit die uitkwam gebeurde op 20 mei vorig jaar, rond half elf in de ochtend op het Zuiderdiep in Groningen.
Yo en Ya waren op de scooter vanuit Hoogezand naar Groningen gereden en hadden voor het politiebureau aan de Rademarkt nog een sigaret gerookt.
Ze hadden er ook zitten dubben.

Ya had gezegd: ‘Dit is zo gemakkelijk geld, dit kunnen we niet laten liggen.’
Yo: ‘Het is te riskant, man.’
Toen zeiden ze tegen elkaar: Kom, we gaan die ding doen.

Het Zuiderdiep ligt om het hoekje.
Ya was met helm en zonnebril op de tabakswinkel van Homan binnengelopen.
Hij legde een briefje van vijftig euro op de toonbank en vroeg om een pakje Camel.
Toen de zwangere medewerkster de kassa opendeed, zei Ya: ‘Give me all.’
Om zijn eis kracht bij te zetten, zwaaide hij met de armen.

De winkelmedewerkster deed wat van haar werd verlangd en zo liep Ya met 1.724 euro en 25 eurocent in een tasje de zaak uit.
Buiten stond Yo met zijn slechte gevoel op de ronkende scooter te wachten.
Ze reden naar het hoofdstation en pakten de eerste de beste trein naar Rotterdam.

Op het moment dat Ya de winkel verliet, drukte Sanneke op de alarmknop.
Want zij was als stagiaire de winkelmedewerkster.

Het idee was ontstaan op school.
Sanneke had een project gedaan over winkelovervallen.
Toen had ze tegen Ya gezegd dat ze stage liep bij een tabakszaak in Groningen.
De eigenaar zou miljonair zijn, had ze gehoord en dus zou die een beetje geld niet eens missen.

Tegen de rechters zegt Sanneke: ‘Ik heb informatie verstrekt die ik niet had mogen vertellen. Maar ik heb nooit gedacht dat ze het ook echt zouden gaan doen.’
Ze zegt dat ze niets van de buit heeft gekregen.

In Rotterdam kochten Yo en Ya nieuwe T-shirts (‘twee voor de prijs van een’) en de rest van de buit verdeelden ze.
Ya had nog openstaande rekeningen bij de mobiele telefoonboer, hij deed boodschappen voor de familie en gaf wat geld aan zijn broertje die net was geslaagd.
Ook Yo loste zijn schulden in.

Maar de shit kwam dus uit.

Tijdens het onderzoek onderzocht de politie de telefoon van Sanneke, nadat zij aangifte had gedaan.
De telefoongegevens lieten zien dat Sanneke veel contact had met ene Ya.
Er zat ook een raar sms’je tussen, beetje verdacht ook want een half uur voor de overval ontvangen.
Er stond: ‘We komen er aan.’
Sanneke had teruggetoetst: ‘Het kan niet misgaan.’

Ya werd aangehouden, maar hij ontkende alles.
Zijn telefoon bevatte gegevens die wezen in de richting van ene Yo.

Yo werd aangehouden.
Ook hij ontkende, maar bij nader inzien biechtte hij die shit op en vroeg hij zijn advocaat de politie te bellen.
Toen hing Ya.
En Sanneke ook.

De officier van justitie zegt dat hij de gebeurtenissen juridisch niet kan vertalen in een overval.
Het wetboek kent het begrip overval niet.
Een overval is een diefstal met geweld of een afpersing.
Ya heeft wat staan zwaaien met de armen, maar geweld dan wel dwang is hier niet aan de orde.

De aanklager zegt: ‘Wat hier aan de orde is, is dat een werkneemster geld heeft gepakt en dat aan een mededader heeft gegeven. Dat is verduistering in dienstbetrekking, waarbij ik Yo en Ya beschouw als medeplegers.’

De officier van justitie voegt er aan toe dat dit wel een heel misselijke variant is van de verduistering in dienstbetrekking.
Hij zegt: ‘Ze hebben een poppenkast opgevoerd om het de uitstraling van een overval te geven.’

Het geld dat ze hebben verduisterd en niet meer hebben, moeten ze samen aan de tabakszaak terugbetalen.
Yo en Sanneke horen een taakstraf eisen van 240 uur en zes maanden voorwaardelijke celstraf.
Yo zegt dat hij er nog wel een verplichte budgetteringscursus bij wil hebben.
Hij wil voorkomen dat nieuwe schulden zijn internationale ambitie in de weg gaan zitten.
Sanneke zegt zachtjes dat ze er aan heeft meegedaan, dus wat anders moet ze zeggen.
Een van de rechters merkt op dat ze zo verdrietig kijkt.

Ya is een ander verhaal.
Hij heeft nog wat op de kerfstok waarmee de officier van justitie ook wil afrekenen.
In december 2009 was Ya dronken en betrokken bij een mishandeling op het station in Groningen.
De twee slachtoffers werden flink toegetakeld, omdat ze hadden gevraagd of het wat zachter kon.
Ya vindt het nu heel erg, van toen.
Hij zag zichzelf destijds in Opsporing Verzocht en tot overmaat van ramp, zijn moeder had het ook gezien.
Hij wil, juist nu het zo goed gaat met zijn eigen bedrijfje, wel een verplichte training om zijn agressie te reguleren.
Dat lijkt hem verstandig.

De officier van justitie eist voor de poppenkast in de tabakszaak en voor het openlijk geweld op het station vijftien maanden celstraf waarvan vijf voorwaardelijk.

Rob Zijlstra

• diefstal met geweld
•  afpersing
• verduistering in dienstbetrekking

.

UPDATE – 28 oktober 2011 – uitspraken
De rechters hebben gesproken. Sanneke is conform de eis veroordeeld tot 240 uur en 6 maanden voorwaardelijke celstraf. Yo heeft 180 uur werkstraf opgelegd gekregen eveneens 6 maanden voorwaardelijk. En Ya moet zitten zoals de officier van justitie dat graag heeft: vijftien maanden waarvan vijf voorwaardelijk met toezicht van de reclassering. Aan de twee slachtoffers van de mishandeling moet hij 1195 en 1404 euro betalen. De tabakszaak krijgt het geld voorlopig niet terug. De vordering was niet volgens de regels ingediend. De sigarenboer moet (kan) nu naar de civiele rechter.

HET VONNIS (Sanneke)