Het is 3 maart 2011.
Vanuit het ’t Zandt rijdt een Skoda Fabia naar Zeerijp.
Om 21.14 uur stappen twee mannen uit die auto en gaan een woning binnen.
Negentien minuten later verlaten ze de woning en lopen naar een geparkeerde auto, naar een Mazda 232 waarvan de zijruit stuk is.
Een van de mannen doet iets bij die auto, met zijn bovenlichaam hangt hij half door het kapotte ruit van de bijrijderportier.

De andere man kijkt toe en om zich heen.

Dan rennen de twee mannen weg.
Niet veel later klinkt in Zeerijp een luide knal.
De Mazda staat in brand.

Om 21.37 uur rijdt de Skoda Fabia het dorp uit, richting Loppersum.
In Loppersum stapt de bijrijder om 21.46 uit de auto.
De Skoda rijdt verder.
Om 22.15 uur stopt de Skoda op een parkeerplaats in Harkstede.
Johnny B. stapt uit en gaat, trap op, zijn woning binnen waar zijn vriendin op dat moment een computerspelletje speelt.
Om 22.40 uur tikt hij op Google de zoekterm ‘auto en brand’ in.

Johnny B. ontkent.
Wat hij die dag heeft gedaan, hij zou het niet meer weten.
Rechters: ‘U was er vlakbij, bij die autobrand. Niets gezien, niets gehoord?’
Johnny B. ‘Nee.’

De genoemde tijdstippen zijn afkomstig van het observatieteam van de politie.
Dat team houdt Johnny B. in de gaten.
Er zijn agenten die om hoekjes staan en in de bosjes liggen.
Onder de twee auto’s waarin B. rijdt, zijn peilzenders geplakt, in het dashboardkastjes zijn microfoontjes verstopt.

Wanneer ze richting Loppersum rijden, zegt Johnny B. – om 21.39 uur – tegen zijn kompaan Johannes V.: ‘Hoorde je hem, ik hoorde hem…’
Johannes: ‘Ehhe…’
De officier van justitie: ‘Duidelijker kan het niet. Met ‘hem‘ bedoelde Johnny B. de luide knal.’

Het onderzoek – met de rare naam Bakkerstor (‘oosterse kakkerlak’) – is in maart 2011 volop gaande.
Aanleiding is een woninginbraak in Holwierde, in november 2010.
Op een kozijn met braakschade zijn rode stukjes lak gevonden.

Een maand later, op 16 december 2010, wordt ingebroken in een woning in Steendam.
Een getuige ziet een grote man met een rood breekijzer lopen.
En ziet ook hoe even later twee mannen iets onder een dekbed uit de woning dragen.
Iets dat lijkt op een grote platte televisie.
De getuige maakt een foto van de mannen.
En noteert het kenteken van hun auto: een Skoda Fabia.
De auto staat op naam van de vader van Johnny B.
Op de foto is een van de mannen goed zichtbaar: het is Johnny B.

Deze inbraak wordt gepleegd daags nadat de proeftijd die hoorde bij de straf die B. in 2008 opgelegd had gekregen, is verstreken.

Op 12 en 14 december 2011 worden Johnny B. en Johannes V. gearresteerd.
Het onderzoek Bakkerstor heeft dan een jaar geduurd.

Samen worden ze verdacht van zeven brandstichtingen en negen woninginbraken.
Al die misdrijven werden gepleegd terwijl de politie – het observatieteam – toekeek, onder de auto’s waarin B. reed peilzenders waren bevestigd, met microfoontjes gesprekken werden afgeluisterd en het internetgedrag van B. werd getapt.

Bij een inbraak in een kapperszaak in Spijk, op 1 maart 2011, is een grote partij shampoo gestolen.
Negen maanden later, op 6 december 2011, rijden Johnny en Johannes langs die zaak.
Johannes zegt tegen Johnny die achter het stuur zit: ‘Ik heb nog steeds geen shampoo weer gekocht… Ik was m’n haar er nog steeds van, elke dag. Kan nog wel een half jaar denk ik.’

Het microfoontje registreert dat ze lachen.

Op 16 maart 2011 is er brand geweest aan de Friesestraatweg bij Hoogkerk.
Op 17 maart 2011 krijgt de politie via de internettap mee dat Johnny B. ’s ochtends om 06.17 uur op Google intikt: ‘brand frisestraatweg‘, zich herstelt en dan intoetst: ‘brand Friesestraatweg‘.

Deze brand (een caravan) wordt op die 16e maart om 20.45 uur aan de brandweer gemeld.
De caravan staat op het erf van een boerderij.
Het observatieteam ziet Johnny B. om 20.47 bij die boerderij over een hek klimmen.
Vervolgens ziet het team hoe B. om 21.00 uur in zijn auto stapt en wegrijdt.

Had het observatieteam op 16 maart 2011 de voet uitgestoken, dan was Johnny B. gestruikeld.
In de rechtszaal ontkent Johnny B. dat hij die dag in de buurt van die boerderij is geweest.

Op 18 november 2011 ziet het observatieteam Johnny B. en Johannes V. over een betonpad lopen bij Ten Post.
Eén minuut daarna ruiken de leden van het observatieteam een scherpe brandlucht.
Weer een minuut later ontdekken ze dat er een schuur in de brand staat.

De agenten stellen vervolgens vast dat B. en V. wegrijden richting Ten Boer.
Het observatieteam ziet hoe ze halverwege keren en terugrijden naar Ten Post.
Achter de brandweerauto aan, naar de brandende schuur.
Voor de brand had de politie gezien dat B. om 20.13 uur 3,84 liter benzine had gekocht bij een tankstation.

Getuigen hadden in de buurt van het schuurtje twee mannen gezien in een grijze, stilstaande auto.
Beetje verdachte mannen, vond de getuige die dit aan de politie meldde.
Die twee mannen leken in niks op Johnny B. en Johannes V.
De officier van justitie in de rechtszaal: ‘Die twee mannen in die grijze auto waren leden van het observatieteam.’

Johnny B. en Johannes V. zeggen dat ze met die brand niets te maken hebben.
Ze waren daar wel in de buurt, klopt wel.
In een weiland hadden ze in het donker naar een hengel gezocht.
Vandaar.

Het openbaar ministerie denkt dat Johnny B. en zijn vriend Johannes V. vorig jaar ten minste 35 misdrijven hebben gepleegd.
Voor de helft van die zaken geldt dat de verdenkingen vermoedens zijn, niet gebaseerd op bewijzen.
Die tellen dus niet mee.
Voor de 17 zaken die wel ten laste zijn gelegd, is dat bewijs er volgens het openbaar ministerie wel, in ruime mate zelfs.

Johnny B. ontkent alle brandstichtingen.
Hij geeft twee woninginbraken toe.
Dus ook die inbraak in Steendam waarbij hij op de foto staat en waarop te zien is hoe hij iets dat lijkt op een grote platte televisie in de handen heeft.

Johannes V. zegt dat hij wel eens iets kocht dat gestolen zou kunnen zijn.
Die grote televisie bijvoorbeeld.
Van wie hij die had gekocht?
V. wil dat niet zeggen.

En de oude munten die hij in Assen bij een handelaar had ingeleverd, waren afkomstig uit een erfenisje.
Dat het om soortgelijke munten gaat die zijn gestolen uit een woning in Holwierde, moet dan op toeval berusten.

Johnny B., hoorde dus 7 jaar celstraf tegen zich eisen.
Johannes V. 6 jaar.

Het openbaar ministerie heeft een sterk verhaal.
Maar ook een heel raar verhaal.

Want waarom zijn Johnny B. en Johannes V. niet veel eerder aangehouden?
Waarom pas in december 2011?
Waarom niet in december 2010 in Steendam?
De politie beschikte toen immers al over een foto van B. als inbreker?
Of waarom niet in maart, na die autobrand in Zeerijp?
Dat had een heterdaad kunnen zijn.

Waarom konden Johnny B. en Johannes V. een jaar lang onder toeziend oog van de politie hun gang gaan?
Dat dit kon, zeiden de advocaten, is bizar.
Ze zeiden: zo bizar en merkwaardig, dat het misschien allemaal niet waar is.
Dat het niet waar is dat Johnny B. onder observatie brand sticht, met gevaar voor mensenlevens en vervolgens niet wordt aangehouden.
De politie had, zeiden de advocaten bij wijze van spreken, de latere slachtoffers een hoop ellende kunnen besparen.

De rechtbank wil er extra lang over nadenken.
De uitspraken worden gedaan op 3 mei.

Rob Zijlstra

.
UPDATE – 3 mei 2012 – uitspraken
Johnny B. is veroordeeld tot 5 jaar celstraf, partner in crime Johannes tot 4 jaar en 6 maanden.
B. werd voor vier van de 17 zaken zaken op de tenlastelegging vrijgesproken. De rechtbank heeft bij het bepalen van de straf rekening gehouden met het feit dat B. eerder is veroordeeld. Door te stelen (in te breken) heeft B. laten zien dat hij geen respect heeft voor  bezit van anderen. De rechtbank acht  vijf woninginbraken, twee pogingen daartoe, vier brandstichtingen en een vernieling wettig en overtuigend bewezen.
Johannes V. heeft zich schuldig gemaakt aan zes inbraken, twee pogingen daartoe, een insluiping, twee brandstichtingen, een vernieling, het exploiteren van een hennepkwekerij en wapenbezit.

VONNIS Johnny B.
VONNIS Johannes V.

.
UPDATE – 16 mei 2012 – hoger beroep
Johnny B. legt zich neer bij zijn veroordeling tot vijf jaar celstraf. Zijn advocaat Gerben Pol laat weten – ‘hoewel wij het niets eens zijn met de uitspraak’ – dat besloten is niet in hoger beroep te gaan. Ook het openbaar ministerie – dat 7 jaar cel eiste – ziet af van hoger beroep. Wat Johannes V. doet, is nog niet bekend. Johannes V. tekent wel hoger beroep aan, zo heeft zijn advocaat desgevraagd laten weten.

.