Buiten de rechtbank kun je horen zeggen dat als je niets hebt gedaan, je dan ook niet hebt te vrezen.
In de rechtszaal wordt dat niet vaak gezegd.

Verdachten die daar wel zitten, maar niets hebben gedaan, hebben wel degelijk te vrezen.
Bijvoorbeeld dat ze je voorlopig niet vrijlaten en in het ergste geval dat ze je een lange gevangenisstraf opleggen voor een misdaad van een ander.

Een verdachte is zelden tot nooit ten onrechte verdacht.
Er is altijd wel iets of wat.
Het gaat erom of de rechters dat iets of wat, op basis van geleverde bewijzen, voldoende vinden om van de onschuldige verdachte een schuldige dader te maken.
Wie wordt vrijgesproken, is bijna altijd toch terecht verdachte geweest.

Verdachten die niets hebben gedaan, hebben geen andere mogelijkheid dan te ontkennen.
En dan komt het er op aan dat je dat geloofwaardig doet.
Dat laatste valt in de dagelijkse praktijk van de rechtszaal niet mee.

Harrie (30).
Hij stond deze week terecht omdat hij wordt verdacht van een serie misdrijven, onder meer van het stalken van zijn ex.
Na vier weken verkering, liet hij haar naam groot in zijn nek tatoeëren.
De inkt was nog niet droog of het ging mis.
Op allerlei manieren probeerde hij haar opnieuw het hof te maken en als hem dat niet zou lukken, dan moest Annemieke dood.

Dat stond bijvoorbeeld in de 941 sms’jes die hij in drie maanden tijd verstuurde.
Harrie zei dat het net andersom was, dat zij wilde dat hij weer bij haar kwam.
Alleen bleek dat niet uit de 1.349 sms’jes die zij in die periode naar zijn telefoon stuurde.

Eenmaal reed hij met de auto tegen de gevel van de woning waar Annemieke op dat moment verbleef.
Dat wil zeggen, zijn auto deed dat.
Harrie: ‘Ik heb daar niks mee nodig.’
Zijn auto was die dagen gestolen.
Zegt hij.

Er was richting de ex dreigende taal geuit vanaf het Hyves-account van Harrie.
Heeft hij ook niet gedaan.
‘Mijn Hyves was toen gehacked.’

De officier van justitie zegt tegen de rechters, terwijl ze naar Harrie kijkt: ‘Deze verdachte gaat morgen ontkennen dat hij hier vandaag is geweest. Achttien maanden.’

Dmitry (47) die zichzelf liever Dieter noemt, roept bij aanvang van het proces tegen de rechters dat hij doorvecht tot aan Straatsburg om zijn mensenrecht te halen.
In zijn hand houdt hij een rode map vol papier vast waarmee hij, om te laten zien dat het menens is, om zich heen zwaait.

Dieter was vanuit Rusland gekomen en had asiel aangevraagd bij het aanmeldcentrum in Ter Apel.
Omdat getwijfeld werd aan zijn identiteit, doorzochten ze zijn bagage.
In de bagage zat een laptoptas met laptop en toebehoren, waaronder een SD-kaartje en ook DVD’s.
Om achter de ware identiteit te komen, volgde een digitaal onderzoek.
Het resultaat van de zoektocht: een stroomstootwapen en kinderporno; 34 foto’s en 36 films.
De foto’s zijn niet van de ergste soort, maar op de filmpjes is te zien hoe baby’s door mannen worden verkracht.

Dieter is opgewonden, want hij is onschuldig en zit al maanden vast.
Stroomstootwapen?
Het is een zaklamp die je ook als stroomstootwapen kunt gebruiken.
In Rusland gebruikte hij die, zegt hij, om zichzelf te kunnen verdedigen.
Maar hier waar niemand hem aanvalt, is het een zaklamp.

Kinderporno?
Dieter: ‘De geheime dienst.’

Een paar dagen voor vertrek was zijn woning overhoop gehaald, alles doorzocht, een grote puinhoop en zijn laptop had op de grond gelegen.
Zegt: ‘Dieven hadden iets gestolen, maar er was niets gestolen en de deur was met een sleutel geopend.’

Rechters: ‘De geheime dienst.’
Dieter: ‘Omdat ik de oppositie vertegenwoordig.’

Rechters: ‘Maar met welk belang?
Dieter, onverstoorbaar: ‘Iemand van de oppositie gaat het land uit, dan ben je een verdorven mens. Dus hebben ze die kinderporno op mijn computer gezet. Een ideale provocatie.’

Rechters: ‘Hoe kon de geheime dienst weten dat u wegging?
Dieter: ‘In Rusland worden telefoons afgeluisterd.’

De officier van justitie: ‘Wel een beetje omslachtig van de geheime dienst om hem op deze manier zwart te maken. Ze hadden hem ook van straat kunnen plukken en hem in een hok kunnen gooien.’
Dieter zegt dat ze dat ook een keer gedaan hebben.
Hij was uit zijn huis gehaald door mannen met maskers op, ze hadden hem geblinddoekt en in een auto gegooid er ergens in een kelder mishandeld.
Tanden kapot, alle ribben gebroken.
Daar heeft hij nu nog last van.

Rechters: ‘Jaa ja.’

Dieter gaat onverdroten verder.
Hij is gespecialiseerd in computers, hij installeert programma’s voor kranten en hij is journalist.
Hij schrijft kritische artikelen over de zittende macht, over Poetin en over de waarheid over Poetin die je maar beter niet kunt weten.

De advocaat: ‘Dieter is politiek actief. Hij wordt in de gaten gehouden.’

De officier van justitie zegt dat een en ander is onderzocht en dat het deels klopt dat verdachte tot de oppositie kan worden gerekend want hij schrijft kritische verhalen.
‘Toch blijft wat hij zegt ongeloofwaardig. Het is te groots. Ik eis tien maanden gevangenisstraf.’

Dieter, strijdvaardig: ‘Straatsburg!’

Dacht: maar stel nou dat het waar is?
Geheime diensten doen vaker rare dingen.
En had de officier van justitie niet gezegd dat Annemieke zelf ook niet zo’n lieverdje is?

Rob Zijlstra

• Straatsburg

.

UPDATE – 3 mei 2012 – uitspraak
Zes maanden celstraf voor Dieter die dit vonnis hoofdschuddend aanhoorde. Zijn verhaal over de Russische geheime dienst is dermate onlogisch, zo vinden de rechters, dat dit scenario terzijde moet worden geschoven.

Harrie kreeg 15 maanden celstraf opgelegd waarvan 5 voorwaardelijk wegens belaging, bedreiging, het plegen van vernielingen, diefstal met braak en grafschending. Opgeteld moet hij bijna 15.000 euro op tafel leggen om de schade te vergoeden. Er wordt een regeling met hem getroffen.

.