Niks hiep, hiep hoera, maar de honderd is de afgelopen week gepasseerd.
Tussen januari en nu legden de veertien strafrechters die in Groningen in wisselende samenstelling de meervoudige strafzaken doen, meer dan honderd jaar onvoorwaardelijke gevangenisstraf op.
Nu is dit niet heel verrassend, want elk jaar rond deze tijd, de tijd dat de lente zich aandient, is dit zo.

Donderdagmiddag even voor een uur, stond de teller nog op 96.
Nog geen half uur later noteerden we 108 jaar, tien maanden en twintig dagen.
Het was uitgerekend Johnny B. die met zijn vijf jaar cel de teller boven de honderd liet uitkomen.

Tot nu toe stonden er (dit jaar) 105 mannen, een man als vrouw verkleed en twaalf vrouwen als verdachten terecht in zaal 14.
Van hen werden er negen vrijgesproken.
Vier verdachten waren in het hoofd te ziek om straf te kunnen krijgen.
Er werd voor 4.940 uur aan werkstraf uitgedeeld, zeven justitiabelen moesten opgeteld 3.200 euro aan boetes betalen.
Zes veroordeelden hebben dit jaar hun verdiende misdaadgeld moeten inleveren, welgeteld: 130.951 euro en twintig cent.

Hier zal het niet bij blijven.
Aan het einde van het jaar zal er om en nabij de 350 jaren gevangenisstraf en 15.000 uren aan werkstraf zijn opgelegd aan ongeveer 350 misdaadplegers.
Een deel van hen moet nog in actie komen.
Van hen zal een aantal zijn – vraag me niet hoeveel – die nu nog niet weet dat ze dat gaan doen.
Laat staan wat.

Cijfers zijn weetjes, maar daarmee weet je nog weinig.
In de vakbladen van de politie staan regelmatig opbeurende verhalen over toenemend vernuft.
Innovatie is de onderbetaalde politie niet vreemd.
Soms roept een politie-iemand dat meer blauw helemaal niet nodig is om de misdaad terug te dringen.
Wat vooral nodig is, zegt zo iemand dan, is slimmer opsporen.
Opsporing 2.0 noemen ze dat.
En dat gaat veel verder dan af en toe wat foto’s van voortvluchtige overvallers op het internet plaatsen.

Wanneer u of zo gewenst uw buurman – en nog vrij van misdaad – vanavond op Google zoekt op ‘Oekraïense vrouwen’, dan kunnen agenten, als dat nodig is, over twee jaar in een wip achterhalen dat u dat toen heeft gedaan.
Op de minuut af hoe laat.
Veel brandstichtingen de laatste tijd bij u in de buurt?
Voor de politie is het een digitaal peulenschilletje te achterhalen wie er de laatste tijd vaker dan anders spiritus of andere brandversnellende goedjes bij de plaatselijke super afrekent.
Ook zonder bonuskaart.

Johnny B., wijs geworden na eerdere ervaringen, is op de hoogte van het vernuft bij de politie.
Dus zette hij heel slim zijn mobiele telefoon uit als hij met een doosje lucifers op zak op inbrekerspad ging.
Hij dacht, met mijn mobiele telefoon uit kunnen ze me mooi nooit traceren.
Maar de politie draaide het nog slimmer om.
Met dank aan Vodafone registreerden agenten dat steeds wanneer ergens brand uitbrak, Johnny en zijn kornuit Johannes kort daarvoor hun telefoons hadden uitgezet.

De rechtbank accepteerde het deze week als een van de overtuigende bewijzen: er was ten aanzien van uitgeschakelde gsm’s sprake van een specifiek patroon.

Ik kijk wel eens naar al die mannen (en vrouwen) die in zittingszaal 14 moeten komen opdraven om zich te verantwoorden voor een misdaad die ze al dan niet hebben gepleegd.
Je kunt over dit bonte gezelschap van alles zeggen, verzachtende of heel lelijke dingen, maar niet dat ze het buskruit hebben uitgevonden.

Deze week stond Tjark terecht.
Hij had geprobeerd zijn beste vriend dood te slaan met de glazen deksel van de snoeppot.
Hij deed dat nadat die vriend hem met de glazen asbak van het tafeltje in de voorkamer een klap op de kop had gegeven.
Vernuft was daar niet aan te pas gekomen.
Wel liters alcohol.
De officier van justitie merkte op dat je de woning van Tjark gerust de grootste zuipkeet van het land zou kunnen noemen.
‘Het bier stroomde er over de plinten heen.’

Veel misdrijven worden gepleegd in combinatie met alcohol.
Het schijnt het verstand niet ten goede te komen.
Veel drugs ook niet.

Er was een drugsdealer die met zijn auto volgeladen zijn klanten ging bevoorraden.
Omdat hij het zo druk had, was hij moe geworden en toen hij moest wachten voor het rode verkeerslicht, viel hij in slaap.
Zo trof de politie hem aan, liggend over het stuur, met draaiende motor.
De voorraad was zo gevonden.

Ook niet slim waren die twee mannen die dachten een miljoenenkraak te zetten.
Toen ze na maanden voorbereiding in een auto vol inbrekerswerktuig op hun doel afgingen, werden ze onderweg aangehouden door de politie.
De reden: ze reden nogal slingerend over de weg.
De reden daar weer van: geen van beide kon autorijden.
Ze kregen anderhalf jaar celstraf per persoon, want met al het inbrekersgereedschap, bivakmutsen, plattegronden en het vuurwapen in de kofferbak, waren ze zo verdacht geworden dat ze opbiechtten wat ze van plan waren te gaan doen.

De vier mannen die in opdracht door heel het land ladingen uit vrachtwagens haalden – honderdduizenden euro’s aan buit – deden dat in een huurauto die was uitgerust met een track- en tracesysteem.
Wisten zij veel.

Dit zijn een paar voorbeelden om aan te geven dat slimme innovatie bij misdaadplegers nog ver te zoeken is.
Voorbeelden die het tegendeel aantonen, heb ik niet.
Politieagenten moeten dus niet al te slim willen worden, want anders lopen ze straks zonder dat in de gaten te hebben, ver voor de muziek uit.
En dan halen we aan het einde van dit jaar die 350 niet.

Rob Zijlstra