De rechters vragen aan Bennie: ‘Wat wilt u nou eigenlijk met uw leven?’
Bennie wil studeren, hij dacht zelf aan een HBO-opleiding.
Een studie op MBO-niveau ziet hij niet zitten. Hij wil later namelijk veel geld verdienen en dan moet je dus de HBO doen, weet hij.

Bennie is 19 jaar.

De rechters vragen: ‘Heeft u hulp nodig?’
Nee, Bennie heeft geen hulp nodig, Bennie doet zijn dingen zelf.
Hulp krijgt hij van zijn moeder.
Beetje steun, hier en daar, dat zou wel welkom zijn.

Bennie is een arrogante jongen, rapporteerde de reclassering
De rechters zeggen: ‘Door uw arrogantie, lazen wij, wordt u steeds ontslagen. Terwijl u zelf denkt dat iedereen u geweldig vindt.’

Bennie knikt, hij snapt het. Hij zegt dat hij niet helemaal eerlijk is geweest tegen de reclassering.
Niet eerlijk over zijn drugsgebruik.
Hij had gezegd dat hij heel af en toe een blowtje rookte, wat natuurlijk niet waar is.

Rechters: ‘U rookte vaker.’
Bennie: ‘Veel. De hele dag, niks doen, blowen, niks doen, blowen. Maar ik vind het moeilijk om daar open over te zijn. Dat komt door mijn geloof, mijn achtergrond en mijn cultuur.’
Een rechter: ‘Dat is onzin Bennie. Drugs heeft niets met cultuur te maken. Ik ben Nederlander en zeg ook niet tegen mijn kinderen, ga maar cocaïne gebruiken.’

Bennie knikt.
Hij begrijpt het wel.
Zegt: ‘Het was gewoon een zwarte periode in mijn leven, het was chaos. Ik ben blij dat ik ben opgepakt.’

Hij gaat ook een brief schrijven aan die mevrouw. Hij had de angst in haar ogen gezien en toen voelde hij zich direct heel slecht. Maar er was toen geen weg meer terug. De dochter van die mevrouw zit bij mijn zusje in de klas. Ik begrijp nu dat het heel ernstig is wat ik heb gedaan. Ik zal vergiffenis vragen.’

Rechters: ‘U heeft gedacht, als ik straks tegenover die rechters zit, dan ga ik ze precies vertellen wat ze willen horen. Sociaal wenselijk. Weet u weet u wat dat betekent?’

Bennie zegt ‘jawel’, hij snapt wel dat de rechters zo denken.

Naast Bennie zit Andre.
Andre is 20 jaar.
Hij was de chauffeur geweest.
Hij had Bennie en Murat, die 16 jaar is, er naar toegebracht.

Rechters: ‘U bent in de auto blijven zitten, waarom bent u niet mee naar binnen gegaan?’
Andre zegt dat hij dat niet durfde.
‘Daar was ik te bang voor. Zoiets is niks voor mij.’
Rechters: ‘Waarom bent u er dan bij betrokken?
Andre: ‘Dat weet ik eigenlijk ook niet.’

Andre heeft motorvoertuigtechniek gedaan, maar wil nu verder in de bouw.
De kans dat hij in de toekomst weer dit soort misdaden gaat plegen, is klein.
Hij zegt: ‘Want ik volg in de gevangenis het traject ‘eerst denken, dan doen.’

Het is maandag 13 februari, tegen sluitingstijd.
Een jongeman en een kind nog, met bivakmutsen om de kop, zonnebrillen voor het verscholen gelaat en beiden met een wapen in de hand, knallen de Jumbo-supermarkt in Stadskanaal binnen.
Ze schreeuwen ‘money, money, more money’, duwen klanten aan de kant.
Een medewerkster – de mevrouw met de angst in haar ogen – moet met een wapen op haar gericht de Jumbo-gele plastic tas vullen.
Ze gaan langs alle kassa’s.

Ze graaien een paar sloffen sigaretten mee.
Een pakje kauwgom.
En op de vlucht, langs de uitgang, nog een bosje witte rozen.

Andre staat niet met zijn auto op de afgesproken plek.
Ze houden met de bivakmutsen nog op, een fietser aan.
‘t Is Wesley, ze kennen hem wel.
Wesley herkent hen niet.
Ze vluchten met de fiets verder, door tuinen, dwars door een kas in de tuin, het glas sneuvelt, er wordt geschoten.
Bennie: ‘Maar dat was een ongelukje.’

Eenmaal terug in het rovershol verdelen ze de buit.
Ze hebben 4.995 euro te pakken.
Andre krijgt het kleingeld, zo’n 350 euro.
Hij is ontevreden, want ze hadden hem vooraf 500 beloofd.

Zo gaan dus gewapende overvallen.
Het was de zoveelste op een supermarkt.
De slachtoffers hadden aan de rechtbank geschreven: ‘Ze beseffen niet wat ze aanrichten.’

De advocaten doen hun best, maar kunnen van de bekennende verdachten ook geen slagroomtaartjes maken.
De advocaat van Andre zegt: ‘Hij kan niet overzien wat hij doet. Zijn broer werkt nota bene bij die supermarkt. Dat zegt genoeg.’
De advocaat van Bennie: ‘Het goede antwoord waarom iemand een overval pleegt, bestaat niet. Maar de eis is te hoog.’

De officier van justitie had daarover gezegd – vrije vertaling – dat Andre met zijn motorvoertuigtechniek en in zijn dommigheid verminderd toerekeningsvatbaar mag heten en dat de reclassering hem straks maar weer in elkaar moet schroeven.
Maar eerst: 18 maanden gevangenisstraf, waarvan 6 voorwaardelijk.
Dat is een jaar zitten.

Over Bennie die vaker is veroordeeld: ‘De maatschappij moet maar een tijdje van dit heerschap worden gevrijwaard. De angst in de ogen zien van de mevrouw, maar dan nog wel even op de vlucht een bosje witte rozen meesnaaien, dat rijmt niet: 4 jaar gevangenisstraf.

Samen moeten ze de Jumbo schadeloos stellen: 6.100 euro.
Bennie vindt dat logisch.
Andre niet helemaal, hij had toch maar 350 euro aan kleingeld gekregen?

Rob Zijlstra

♦ de 16-jarige Murat moet later, voor de kinderrechter, terechtstaan

UPDATE – 15 juni 2012 – uitspraken
Bennie is veroordeeld tot 4 jaar celstraf. Andre moet het doen met 18 maanden waarvan 6 voorwaardelijk.

HET VONNIS [bennie]