In de krant hadden drie kleine berichten gestaan.
‘Eén-kolommertjes’ zeggen wij op de krant.
Het eerste meldde in vier regels wat er feitelijk was gebeurd, de twee berichten die later verschenen, vertelden over de gevolgen.

De rechters zeggen bij aanvang van de strafzaak: ‘Zeer tragische gevolgen.’
Ze betuigen hun deelname aan de nabestaanden die links op de tribune zitten.
Rechts zitten de mensen die bij de verdachte horen.

De officier van justitie zegt dat Kees (49) zich zodanig heeft gedragen ‘dat een aan zijn schuld te wijten verkeersongeval heeft plaatsgevonden…’
Het verwijt is dat Kees ‘zeer althans aanmerkelijk onvoorzichtig en/of onoplettend is geweest’.
Niet dat hij het met opzet heeft gedaan.

Door het Eemskanaal vaart een boot.

Momenten van onvoorzichtigheid en/of onoplettendheid in het verkeer zijn werkelijk ontelbaar.
Zou je al die momenten door heel het land van een dag aan elkaar koppelen, dan heb je aan 24 uur nooit genoeg.
Om ons verkeersgedrag enigszins in goede banen te leiden, investeren we jaar in en jaar uit miljoenen en miljoenen euro’s in allerhande maatregelen, van boetes op de deurmat tot borden langs de weg en spotje op tv.
Aan het einde van het jaar stellen we dan genoegzaam vast dat Nederland nog altijd tot de meest verkeersveilige landen van Europa behoort.
De 661 verkeerdoden in 2011 zijn daarvoor het bewijs.

De boot vaart zo dat de brug over het Eemskanaal omhoog moet.

Kees is klaar met zijn klus in Spijk.
Hij is nu op weg naar Scheemda, waar een volgende klant wacht.
Het is tien minuten voor twaalf, de zon schijnt, het wordt een mooie middag, de waarschuwingslichten langs de kant van de weg beginnen oranje te knipperen, de slagbomen dalen, de brug gaat automatisch omhoog en een zwarte BMW mindert vaart en stopt dan, om te wachten.

Eltje en Ettje hebben boodschappen gehaald en zijn in hun lichtblauwe Fiat Punto op weg naar huis.
Ze stoppen ook, achter een zwarte BMW.
Verderop rijdt Kees in een witte VW-bus.
Hij heeft nog geen weet van de geopende brug.
Hij rijdt tachtig.

Is hij druk?
Staat hij op tijd?
Heeft hij dingen aan zijn hoofd?
Andere dingen dan voor hem op de weg?
Slikt hij medicijnen misschien, pillen die versuffen?
Kees heft beide handen op en zegt: ‘Ik weet het niet.’
Rechters: ‘Wat is uw herinnering?’
Kees: ‘De Fiat was er ineens.’
Rechters: ‘Was u in slaap gevallen?’
Kees: ‘Nee.’
Rechters: ‘U heeft geen verklaring?’
Kees: ‘Helaas niet.’

Vijf minuten voor twaalf: een enorme knal.
De witte VW-bus rijdt vol in op de stilstaande Fiat Punto.
Mevrouw Ettje, 71 jaar en meneer Eltje, 80 jaar, raken zwaargewond.
De BMW belt 112, Kees met de afdeling planning: dat het even iets later wordt.

Vastgesteld wordt dat Kees met onverminderde snelheid van tachtig kilometer per uur op de Fiat is ingereden.
Het remlicht heeft niet gebrand.

Rechter: ‘Dit drama speelde zich vorig jaar in juni af. U heeft heel lang kunnen nadenken en u heeft zich vast voorbereid op deze zitting. Wij, maar ook de nabestaanden, zitten te wachten op een verklaring. Dus nogmaals: hoe kan het nou?’
Kees weet het nog steeds niet.
De ongevallen-analysedienst van de politie zegt dat Kees het had moeten zien.
De omstandigheden om waar te nemen wat waargenomen moest worden, waren optimaal.
Kees keek wel, maar hij zag niets.

De rechters proberen het nog een keer omdat, zeggen ze, het moeilijk te verteren is dat een verklaring die licht kan werpen op de waarheid niet wordt gegeven.
Rechters: ‘U had zicht over 900 meter, kaarsrechte weg. U reed tachtig. Dat betekent dat u 25 seconden de tijd heeft gehad om te zien en te reageren, te remmen.’
IJzig langzaam (en dat twee keer): ‘Vijf-en-twintig-seconden…’

Een bejaard echtpaar uit Siddeburen, had in de krant gestaan.
De dochter zegt in de rechtszaal tegen de rechters: ‘Mijn ouders waren nog heel kwiek, ze waren vitaal en stonden midden in het leven, mijn vader al tachtig, maar jong van geest.’
Een maand voor het ongeluk hadden ze hun 50-jarige huwelijk gevierd.
Ettje Slagter overleed op 25 juni, tien dagen na het ongeluk.
Zes dagen na haar, bezweek haar man Eltje Slagter, aan zijn verwondingen.

Kees: ‘Het had nooit mogen gebeuren.’

De officier van justitie zegt dat strafzaken als deze slechts verliezers kennen.
Dat het strafrecht het nooit kan goedmaken, niets kan uitpoetsen.
De officier van justitie zwijgt 25 seconden (…), zegt dan dat het teleurstellend is dat de verdachte geen verklaring geeft.
Zegt: ‘Meneer weet niets meer en dat maakt het nog moeilijker deze zaak goed te kunnen beoordelen.’

Het justitiële oordeel: geen roekeloze wegpiraterij, maar wel aanmerkelijk onvoorzichtig. De eis: tien maanden gevangenisstraf, rijontzegging gedurende twee jaar.

Er is hier nog niet geschreven over de laptop.
Naast Kees, op de VW-bijrijderstoel, stond een laptop.
Scherm omhoog, beeld naar hem gericht.
Het ding stond aan.
Waarom?

Kees weet het niet.
Nou ja, als je het scherm naar beneden doet, gaat ie uit.
Was hij dan met de computer bezig?
Nee.
Uuh, zou kunnen.
Soms deed de TomTom het niet en dan had hij wel de postcode nodig van de klant.

Dochter tegen de rechters: ‘Voor alle partijen is de waarheid het beste, opdat iedereen recht in de spiegel kan kijken.’
Kees, hand in het gezicht: ‘Ik wou dat het nooit was gebeurd.’
Dochter: ‘Waarom doen we van alles tegelijk? Waarom laten we ons zo opjagen. Waarom letten we niet wat beter op?

De boot vaart verder.

Rob Zijlstra

.

UPDATE – 11 oktober 2012 – uitspraak
Het dramatische verkeersongeluk kan bestuurder Kees zeer ernstig worden verweten. Hij had 22 seconden de tijd om een openstaande brug, een rij auto’s verkeersborden, knipperlichten en remlichten op te merken, maar zag helemaal niets. Normaal gesproken, vindt de rechtbank, goed voor celstraf. Maar de bestuurder zal de last dat hij twee mensen heeft doodgereden de rest van zijn leven moeten dragen. Celstraf is daarom niet passend en geboden. Wel een taakstraf van 240 uur, 6 maanden voorwaardelijke celstraf en een rijontzegging voor de periode van 2 jaar.