Gert is 19 jaar en richt zich op de toekomst, op school en daarna op werk.
Autotechniek.
Hij zegt dat als hij werkt, hij geen drugs nodig heeft.

Vorig jaar werkte hij niet, maar hing hij rond met zijn vrienden bij de Albert Heijn in Stadskanaal.
Hoewel rondhangen niet duidt op veel activiteit, was het volledig uit de hand gelopen.

Dat zegt de officier van justitie ook.
Ze zegt: ‘Tjonge, jonge, jonge… Het is werkelijk waanzinnig wat jullie hebben uitgespookt.’

Met ‘jullie’ bedoelt de officier van justitie ook Arjan, 22 jaar, die naast Gert zit.
Arjan werkt in de bouw, maar wil makelaar worden.
Na zijn aanhouding was hij overspannen geraakt en dat is hij nog steeds een beetje.
Hij vreest de gevangenis wat zonder pardon tot ontslag zal leiden.
Rechters vragen: ‘Heeft u schulden?’
Arjan: ‘Een televisie op afbetaling.’

Volgens het Openbaar Ministerie maakten Gert en Arjan deel uit van een groep hangjongeren die vorig jaar Oost-Groningen probeerde leeg te roven en in brand te steken.
Gert was een van de dieven, Arjan’s taak was rijden.
Hij bracht zijn dievenvrienden heen en haalde hen na gedane zaken weer op.
In ruil voor die inspanning kreeg hij geld voor benzine.

De hangjongeren pikten auto’s, diesel uit vrachtwagens, duur gereedschap uit bestelbusjes en fraaie dingen als laptops, spelcomputers, horloges, telefoons, camera’s en koffiezetapparaten uit woningen.
Arjan tipte ook wel eens, dan wist hij via via dat in een woning in de rijke buurt van Ter Apel veel geld lag en de bewoners op vakantie.
Hij tipte, zegt hij, omdat hij bang was.
Bang om zelf in te breken, maar ook bang voor zijn vrienden die hem al eens thuis in elkaar hadden geslagen, inclusief de boedel kort en klein.

Gert deed alles, als het maar geld opleverde voor drugs.
Hij zegt: ‘Het werd al meer. Meer drugs, meer negatieve dingen.’
Rechters: ‘Groepsdruk?’
Gert: ‘Ja. Die werd ook al groter.’

Nu heeft hij geen contact meer met zijn vrienden van vorig jaar.
Als hij er eentje ziet, zegt hij hoi, meer niet.
Dat is vanwege het contactverbod dat hem is opgelegd.
Ook mag hij niet in het centrum van Stadskanaal komen.
Zegt: ‘Best lastig voor als je een T-shirtje wilt kopen of zo.’

Gert en Arjan mochten onder voorwaarden de gevangenis verlaten om in vrijheid hun strafzaak af te wachten.
De officier van justitie gelooft de reclassering die zegt dat de twee nu goed bezig zijn en dat we dat positieve niet met een negatieve gevangenisstraf moeten willen doorbreken.
Gert mag daarom boeten met een taakstraf van 240 uur (en zes maanden voorwaardelijke celstraf), Arjan met 160 uur en één maand voorwaardelijk.

Hoe je daar ook over denkt, met zo’n strafeis hebben Gert en Arjan de komende jaren geen recht tot klagen.
En misschien werkt het en worden ze uiteindelijk niet zoals Kees wel is geworden.

Kees (49 jaar, Haags accent) moest na hen terechtstaan.
Politiecontacten sinds 1987.
Hij is stoffeerder, van hiero tot daaro, tot wel aan Maastricht aan toe.
Een trappetje, zegt hij tegen de rechters, doet 250 eurootjes.
Wanneer Kees niet stoffeert zit hij in het metaal.
Kees, zegt Kees, werkt dus altijd, pakt gemiddeld zo’n 300 euro op een dagje.
Hij zegt: ‘Zonder geld verdienen ken ik niet leven.’

Met vrienden zat hij ‘s avonds laat in de auto, kratje bier achterin.
Nee, geen namen.
Ze waren langs een bouwplaats gereden en toen moest Kees ineens heel nodig.
Zegt: ‘Op bouwplaatsen staan altijd Dixies (mobiele toiletcabines -rz), dus ik dacht, kom…’
En toen had hij dus een doosje met een katrolletje meegenomen, ja stom, doosje stond daar, bij het hek.
Doosje stond op de tien de verdieping?
Nee, lijkt hem sterk, maar hij weet het ook niet zo precies meer.
Zegt: ‘We hadden dat kratje achterin al behoorlijk koud gemaakt.’

Bedrading uit negentien woningen weggeknipt?
Tegen de verontwaardiging aan: ‘Dat doosje ja, heb ik gepikt. Maar ik pik nooit kabels. Had ik dat gedaan, dan had ik het verteld. Zo ben ik. Pakken ze mij, dan vertel ik alles eerlijk.‘
Op een in Garmerwolde gestolen aanhangertje waren de gestolen kabels gevonden, 340 metertjes lang.
Kees zegt dat hij het zweert op zijn ouders met wie hij al 15 jaar geen contact meer heeft: dat wagentje is van Marktplaats.
En die kabels zijn ook gekocht, van de jongens op de bouwplaats. Die verkopen wat over is, van BAM tot Heijmans, iedereen doet dat.’

De officier van justitie heeft kennelijk een milde dag, zegt dat de politie wel wat meer onderzoek had mogen verrichten en eist zes maanden gevangenisstraf, waarvan twee voorwaardelijk. Kees mag dan over twee weken naar huis.

Diepe zucht. Zal tijd worden, moppert hij tegen de rechters: ‘Ze staan buiten op me te wachten, ik ken direct aan het werk. Bij een kameraad van me die in het vastgoed zit. U kent die panden in Winschoten die zijn afgebrand? Die moeten worden gesloopt. Die vriend van mijn heeft van de burgemeester die klus gekregen.’

Of hij tot slot nog iets wil zeggen?
Kees: ‘Ik wil die kabeltjes graag terug. Ken dat ook?’

Rob Zijlstra

• AH-groep

UPDATE – 29 oktober 2012 – uitspraak
Kees is veroordeeld tot 8 maand waarvan 4 voorwaardelijk.