Hun uitgeleefde lichamen verkeren in staat van aanhoudende crisis, in de hoofden is altijd chaos. Ze willen wel anders, niets liever dan anders, maar dat kan niet meer.
Om gek van te worden.

Of soe-ie-sie-daal, zegt Jan die 40 jaar is.
Met zijn handen wrijft hij door het vermoeide gezicht. Jan zegt dat er bepaalde omstandigheden zijn.

Suuz is 30 jaar.
Zij wil heel graag nog een keer een leven, maar dan eentje zonder drugs.
Ze heeft horen spreken over afkickkliniek Hoog-Hullen.
Suuz zegt tegen de rechters: ‘Ik heb gehoord dat ze je daar he-le-maal afbreken. Maar dat ze je daarna ook weer opbouwen. Dat wil ik zo graag.’
Antje, 46 jaar en de grootste, zegt dat ze kickbokser is en dat ze sowieso niet kan rekenen.

Jan had, nadat hij in Groningen over de schutting was geklommen, sokken aan een waslijn zien hangen.
Die sokken had hij om zijn handen gedaan en zo was hij door een groot raam geklommen.
Tegen de rechters: ‘Nooit goed natuurlijk.’

Suuz vertelt dat ze hadden gebruikt en dat ze op het Zuiderdiep acht halve liters hadden gestolen. Daarmee waren ze naar het Oosterpark gegaan om daar op een bankje te zitten. Naast een mevrouw. Ze had om twee euro gevraagd. En toen die vrouw dat niet wilde geven, vroeg ze om één euro vijftig.

Antje: ‘Ik snap er geen zak van.’
Rechters: ‘Waar snapt u geen zak van?’
Antje haalt haar schouders op.
Zegt: ‘Ik zei nog tegen die vrouw, ik geef me je adres, die en die straat, dat en dat nummer, dan betaal ik je terug.’

Suuz en Antje ontkennen dat ze geweld gebruikten.
Het slachtoffer verklaarde dat ze door de grootste in haar gezicht was geslagen, tweemaal, met de vlakke hand.
Antje, resoluut: ‘Ik sla met de vuisten. Of ik sla niet. Sowieso neem ik nooit geld aan. Die vrouw duwde twintig euro onder mijn gezicht. Die heb ik wel gepakt.’
Suuz: ‘We gingen een beetje aan haar tas trekken. Antje wilde de telefoon ook pakken. Ik zei toen, nee, niet doen. Tegen die mevrouw zei ik, doe maar twintig euro, dan zijn we weg.’
Antje: ‘Ik heb geen verstand van telefoons, ik ben analfabeet.’

Ook in Assen – Jan woont in Assen – zou hij over een schutting zijn geklommen.
Toen hij door een omwonende werd aangesproken zei hij dat hij een bal zocht.
Later waren een boormachine en een handschuurmachine van Black & Decker verdwenen.
Jan zegt: ‘Tijdens de verhoren gaat de politie nu anders met je om. Heel specifiek. De opbouw is ook anders dan vroeger.’

Suuz vertelt dat ze dagelijks wordt geconfronteerd met het leven dat ze heeft geleefd.
Heel mijn lichaam, zegt ze, zit vol littekens.
Naast de heroïne dronk ze twee flessen port op een dag, tussen de halve liters bier door.
Tegen de rechters: ‘Ik heb mijn moeder mishandeld. Die was alcoholist.’

Antje kijkt met open mond naar Suuz.
Antje zegt: ‘Mijn moeder, dat wil zeggen dat mens waar ik uit kom, heeft mij nogal wat aangedaan. Als ik een andere moeder had gehad, had ik hier niet gezeten. Gelukkig is ze dood.’

De inbraak in het schuurtje in Assen kan Jan zich niet herinneren.
De omwonende had hem wel herkend.
De politie liet haar 24 foto’s zien.
Ze wees foto negen aan.
Jan.

Antje zegt dat ze wel tegen haar vader praat.
‘Die is er niet, maar ik praat wel altijd tegen hem. Soms zeggen mensen dat ik een beetje gek ben. Ik wil het liefst een huisje met mijn vriend. Als ik bij hem ben, gebruik ik niet.’

Er is ook een vrouw beroofd aan het A-kerkhof in Groningen.
Klopt wel zeggen Suuz en Antje.
Antje: ‘Ik ga liever met mannen om.’
Suuz: ‘We gingen de stad in, op zoek naar een slachtoffer. We zagen een vrouw die uit de kroeg kwam. We vroegen haar hoe laat het was. Toen pakten we haar vast. We fouilleerden haar. Ze viel op de grond. Antje zat boven op haar. Ik heb de portemonnee gepakt.’
Antje: ‘Klopt niet. Ik pakte haar bij de kin en zei, rustig, ik help je wel. Ze wilde me slaan. Ik zei niet doen, ik heb een kunstgebit. En hepatitis C.’

De rechters vragen wat het nu allemaal heeft opgeleverd.

Antje: ‘Gevangenisstraf. Want jullie maken mij niet wijs dat ik over twee weken weer buiten sta.’
Suuz: ‘Ik zit nu in een weekprogramma. Ik zal niet weglopen.’
Antje: ‘Elke woensdag kras ik er een streepje bij aan, want ik kan immers niet rekenen.’

‘Wat? Een grijze damesfiets, een Mercure Freeride? Ja, dat kan wel kloppen’, zegt Jan.
‘Waarom? Ik had een fiets met een lekke band. Ik kon dus niet anders dan een fiets stelen.’
Rechters: Er zijn ook mensen die dan naar een fietsenmaker gaan.’
Jan: ‘Ja, het is ook niet de normaalste zaak van de wereld.’

De officier van justitie wil de behandeling van Suuz niet doorbreken met een nutteloze gevangenisstraf.
Suuz zat vanwege de twee straatroven al 110 dagen achter tralies.
De strafeis luidt daarom 365 dagen waarvan 255 voorwaardelijk.
Kan de behandeling voortgezet.

Ze krijgt een vette knipoog van Antje die achttien maanden celstraf hoort eisen.
Ze zegt dat ze ontiegelijk veel spijt heeft.

Jan erkent dat hij de dingen flikte omdat hij gepakt wilde worden.
‘Ik zat al bij de GGZ, eigen bijdrage, een heel team, maar er gebeurde niks. Nu ik in de gevangenis zit, komen ze allemaal langs.’
De officier van justitie: ‘Je valt andere mensen lastig met jouw problemen. In Drenthe bent u veelpleger. Niet goed. Achttien maanden celstraf, zes voorwaardelijk.’

Rob Zijlstra

UPDATE – 6 december 2012 –  uitspraken
De rechtbank is van mening dat Jan vier van de vijf diefstalen heeft gepleegd. Hij krijgt daarvoor de straf die de officier van justitie heeft geeist: anderhalf jaar cel waarvan een half jaar voorwaardelijk. Dat is een jaar zitten met aftrek van het voorrarrest. Jan zal niet ontvreden zijn.
Antje moet ook zitten: 16 maanden. Ook voor Suuz zijn de rechters aardig, zij hoeft niet tergu naar de cel, maar mag in de kliniek blijven waar ze nu en vooralsnog niet zonder succes wordt behandeld. Samen moeten ze wel 903 euro aan een van hun slachtoffers betalen. Wie betaalt, maakt de rechtbank niet uit.