Bruno is niet naar de rechtbank gekomen met de bedoeling diep door het stof te gaan.
Goed, het was misschien niet allemaal even handig geweest.
Hij had zich wat laten meesleuren in haar problemen.
Niet professioneel, okay.
Maar verder had hij toch gewoon zijn werk gedaan.
En niks onrechtmatigs.

Jawel, zegt hij tegen de rechters die hem er naar vragen, zijn vrouw weet dat hij vandaag als verdachte terecht moet staan.
En ook waarvoor.
Of zij bij hem blijft?
(Rechters mogen alles vragen)
Bruno moet lachen, voor zover hij weet wel ja.

Er waren klachten binnengekomen van vrouwen.
Klachten over onprettige bejegeningen en seksuele toenaderingen.
Er kwam een onderzoek, een ontslag op staande voet, een aangifte, een strafrechtelijk onderzoek, een besluit tot strafrechtelijke vervolging en een eis van acht maanden gevangenisstraf waarvan de helft voorwaardelijk.

Bruno (46) werkte als ziektebeoordelaar bij uitkeringsorganisatie UWV.
Hij werkte daar al 17 jaar.
Hij kon beslissen of een uitkering in het kader van de ziektewet werd verstrekt of werd stopgezet.
In juni 2010 kreeg hij het dossier van Lucy op zijn bureau.
Lucy woont in het Westen van dit land.
Zij zat psychisch in de kreukels, had zitten klooien met drugs en drank, was gescheiden en moest met schulden zien rond te komen.
Ondertussen moest ze – onder het bestaansminimum – ook een kind opvoeden.

In augustus 2010 kreeg de zieke Lucy de status van ‘hersteld’.
Bruno bestudeerde het dossier en stelde vast dat cliënte geheel volgens de regels recht had op toeslagen, op meer geld.
Zegt: ‘Ik heb naar eer en geweten gehandeld.’
Dat de betalingen ook na het herstel-status doorgingen, zou achteraf bezien berusten op een foutje.
En omdat het een foutje was buiten de schuld van Lucy om hoefde ze dat niet terug te betalen.
Zo is nu eenmaal het beleid van het UWV.

Het viel collega’s wel op dat Bruno vaak belde vanuit een kamertje, in plaats van vanachter zijn bureau wat de gewoonte was binnen het team.
Ook viel het op dat hij soms lang weg bleef en dat hij nooit een antwoord had wanneer ze vroegen waar hij zo lang was geweest.

Lucy verklaarde dat ze zelf ook wel had getwijfeld, omdat ze steeds maar geld kreeg.
De twijfel sloeg door naar het goede doel zoals ze dat noemde: haar eigen belabberde financiële situatie.
Ze kon het als gescheiden moeder goed gebruiken.
Dat de gulle gever uit het hoge Noorden iets terugverlangde, dat snapte ze ook wel.
Een afspraak maken – fysiek – was lastig.
Dan weer dit, dan weer dat, meestal kon ze geen oppas krijgen voor haar kind.
Uiteindelijk stelde Bruno voor: dan maar via de telefoon.
Ze vond hem vies.

Opgeteld zou ze 5.682 euro en 20 eurocent ten onrechte hebben ontvangen.
De tegenprestatie: twaalf maal seks via de telefoon.
Na elf keer belde ze hem op: je hebt nog recht op eenmaal.

Dit is het verhaal van Lucy.

Bruno ontkent.
Bruno ontkent zo stellig dat de rechters zeggen dat het bevattingsvermogen grenzen kent.

Dat kwam vooral door al die e-mailtjes die zijn onderschept en in het strafdossier zijn beland.
Bruno noemde Lucy ‘doosje’.
Hij e-mailde bijvoorbeeld: ‘Hai doosje, het staat vanmiddag op de rekening, geef een gil als het er op staat. hi hi.’

Tussen november 2010 en januari 2011 werden 630 e-mailberichten over en weer verzonden.
Rechters: ‘Dat suggereert een intensief e-mailcontact.’
Bruno zegt dat hij gewoon zijn werk deed.
Interne richtlijnen schrijven voor dat contacten met cliënten zo veel mogelijk per e-mail moesten worden afgehandeld, want dat is goedkoper dan bellen.

Verreweg de meeste e-mails hebben een seksueel getinte inhouden, zeggen de rechters.
Bruno: ‘Het waren vooral grapjes.’

Rechters: ‘U mailt dat u wilt afspreken bij de Bruna, dat u dan een biertje wilt drinken op het station en dat u dan ergens heen wilt gaan waar u een cabine kunt huren. Een grapje.’
Bruno: ‘Dat was voor de gein, voor de lol ja.’

Rechters: ‘U mailt: zal ik nog wat extra overmaken hi hi?’
Bruno: ‘Voor de grap.’
Rechters: ‘Terwijl u wist dat ze psychische problemen had en geen geld. Wanneer u zegt naar eer en geweten te hebben gehandeld, wat bedoelt u daar dan mee?’

Hij weigert door het stof te gaan.

De officier van justitie zegt dat Bruno misbruik heeft gemaakt van een kwetsbare vrouw, dat hij gemeenschapsgeld op een onjuiste wijze heeft uitgegeven en dat hij door zijn niet integere handelen het vertrouwen in de overheid heeft geschaad en dat niet zo een beetje ook.’

De acht maanden celstraf die de officier van justitie eist – de helft voorwaardelijk – betekent voor hem een persoonlijke ramp, zegt Bruno.
Hij voelt meer voor het idee van zijn advocaat die vrijspraak bepleit.

De advocaat zegt dat het misschien immers wel andersom is.
Dat het nogal saai was op de burelen van het UWV en dat er ook van alles mis was met die vrouw.
De advocaat doelt dan op ‘doosje’: iets met drank, drugs en scheiding.
Misschien is zij wel de kwade genius, de sluwe verleider en is Bruno in haar valse e-mailtjes getippeld.
En als de rechtbank hem desondanks toch wil veroordelen, dan moet ook rekening worden gehouden met het gegeven dat hij op staande voet is ontslagen, dat hij eigenlijk zijn straf al heeft gehad.

Er is nog iets van belang.
Bruno is gedagvaard als ambtenaar, terwijl medewerkers van het UWV helemaal geen ambtenaren zijn.

Ik zie Bruno knikken.
Misschien denkt hij wel: dat zou een goede  grap zijn.

Rob Zijlstra.

• een gift, belofte of dienst…

.

UPDATE – 29 maart 2013 – uitspraak
Bruno hoeft niet terug naar de gevangenis. De feiten zijn te oud en ook het gegeven dat hij op staande voet is ontslagen, speelt hierbij een rol. Wel moet Bruno 240 uur werken en is hij tot 6 maand voorwaardelijke celstraf veroordeeld. Daarnaast mag hij 3 jaar lang niet werken voor de overheid. De rechtbank stelt dat Bruno misbruik heeft gemaakt van een kwetsbare vrouw en dat hij nu nog steeds niet goed in de gaten heeft dat wat hij heeft gedaan, fout is.

Hij is geen ambtenaar, maar juridisch gezien maakt dat niet uit. Het begrip ambtenaar mag, zegt de rechtbank, in dit geval ruim worden uitgelegd. Bruno werkte immers  voor een zelfstandig bestuursorgaan (uwv), maar wel met publiek geld.

HET VONNIS [volgt]