Darbuka 3

Strafrechtadvocaat Sonny Jansen: ‘Het Openbaar Ministerie werpt stof op, roept rook, en zegt nou dan zal er ook wel vuur wezen.’
Verdachte Gibran (33) had iets anders bedacht om de rechters weg te houden bij de waarheid van de officier van justitie.
Hij deelde – nog nooit meegemaakt – in de rechtszaal kranten uit – Dagblad van het Noorden – om de rechters kennis te laten nemen van De Rechter, de strip op de achterpagina.

Stripman belt en zegt: ‘Ik heb het druk. Ik sta bij de autodealer.’
Hij belandt in de gevangenis.
Zijn telefoon werd afgetapt.
In het strafdossier is komen te staan: ‘Ik heb drugs. Ik sta bij de auto van de dealer.’
Tot zover de strip.

Gibran tegen de rechters: ‘Met alle respect, maar deze plaatjes tonen exact aan wat er hier, in dit proces, aan de hand is.’

Ook in deze zaak zijn telefoongesprekken afgeluisterd.
Hoofdverdachte Rian (28) zegt een keer: ‘Ik heb nieuwe schoenen nodig.’
De rechters willen wel eens weten wat hij daar nou mee bedoelde.
Is het lijdend voorwerp versluierd taalgebruik, om de politie te misleiden, misschien?
Rian: ‘Nee, ik bedoelde nieuwe schoenen, die had ik nodig.’

Rian zit al een jaar in de gevangenis.
Tot woensdagmiddag werd hij gezien als de grote leider van een criminele organisatie die de maatschappij ontwrichtte door in Groningen en Friesland hennepkwekerijen te exploiteren.
Halverwege het proces degradeert de officier van justitie hem van leider tot een ordinair bendelid.
Om niet veel later vijf jaar gevangenisstraf tegen hem te eisen.

De strafzaak rond het hennepgeboefte duurde welgeteld 25 uur, verdeeld over drie dagen.
Het dossier omvat zeker dertig ordners, of nog wel meer.
De politie heeft er een potje van gemaakt, zongen de raadslieden in koor.
’s Lands meest strijdbare strafrechtadvocaat Jan Boone, al 39 jaar actief, zei het ietwat fijner: ‘Knoeiwerk van het allerergste soort!’

Er werden drie rechercheurs als getuigen gehoord.
Twee van hen hadden het zicht- en hoorbaar moeilijk met de ondervraging.
Een van de agenten, zeiden de advocaten, had vals geprobeerd verdachten uit de tent te lokken door vermoedens als feiten te presenteren.
Nog erger: vermoedens als feiten op te schrijven in dat dikke dossier.
Boone: ‘Als de politie liegt, is de rechtstaat in het geding.’

Tijdens de ondervraging werd ook duidelijk dat de politie twee mannen die niet in de rechtszaal zaten, ziet als de echte grote leiders van de bende.
Dat de bovenbazen niet zijn gearresteerd, heeft te maken met beleid.
Politieonderzoeken worden ‘afgekaderd’, vertelt een van de agenten aan de rechters.
Wat buiten de kaders valt, gaat vrijuit.

De praktijk is best wel raar.

Het OM ziet andere praktijken.
Dit onderzoek laat zien dat in de huidige wereld van de hennepteelt geweld niet wordt geschuwd.
Vier van de vijf verdachten zouden zich ook schuldig hebben gemaakt aan betrokkenheid bij een poging tot moord.
Ene Willem moest pijn lijden, gemarteld worden en in de kofferbak belanden omdat hij had gelekt waardoor kwekerijen waren ontmanteld.
De leider liet de onderwereld zo zien dat hij geen pussy is.

Gibran werd ingeschakeld – zegt het OM – om tegen betaling killers te vinden die deze smerige klus wel even zouden klaren.
Willem belandde zwaar gekneusd in het ziekenhuis.
Toen Gibran dat hoorde, was hij verbaasd geweest.
Tegen de rechters: ‘Er is over gesproken, klopt, maar ik heb juist geadviseerd geen geweld te gebruiken, dat leidt maar tot negatieve aandacht.’

Strafrechtadvocaat Cees Eenhoorn, 31 jaar actief en strijdbaar, staat de man bij die wiethokken in elkaar timmerde omdat hij timmerman is.
Eenhoorn tegen de rechters: ‘De strijd tegen drugs hebben we verloren en als dat niet zo is, dan gaan we die strijd verliezen. Meer drones de lucht in, het zal niet helpen. Uitgerekend in het land waar de war on drugs is bedacht, wordt in de ene na de andere staat softdrugs gelegaliseerd. En wij maar kwekerijen oprollen.’

Om de bende te bewijzen werden ook stiekem zendertjes geplaatst in auto’s van verdachten.
Advocaat Eenhoorn uit opnieuw zijn bezorgdheid.
Zegt: ‘Zo’n opsporingsmiddel mag alleen worden ingezet als er sprake is van een ernstige inbreuk op de rechtsorde. Vertel mij, sinds wanneer is een hennepkwekerij dat?’

De verdachten ontkennen niet alles.
Rian geeft toe dat hij plantages onderhield, in opdracht van anderen.
Geen namen.
Zijn broer erkent dat hij een paar keer kwam helpen om toppen te knippen, in ruil voor een beetje geld.
Leo kent Rian wel.
En de timmerman had een paar keer wat in elkaar getimmerd, vanwege de beun, een extraatje.
Maar nimmer niet in georganiseerd en crimineel verband.

Zou dat wel waar zijn?

De politie doet uitvoerig onderzoek naar een boevenbende en na een jaar speuren is nog steeds niet duidelijk wat wordt bedoeld met ‘nieuwe schoenen’ en kunnen de feiten zoals de officier van justitie het zei, op verschillende manieren worden geïnterpreteerd.
Lopen de grote mannen achter al die kwekerijen vrolijk rond, terwijl nota bene hun namen in de rechtszaal werden genoemd.

De officier van justitie zei dat een criminele organisatie niet meer een piramide is, met een grote leider aan de top, dan een paar sergeanten en daaronder de soldaten.
Nee, een criminele organisatie is, zei de officier van justitie, vandaag de dag vooral een fuzzy network.

Dus nogal wazig.
Stoffig.

Rob Zijlstra

.

• meer over deze zaak:
darbuka 2 verslag strafproces

.

UPDATE – 24 april 2013 – uitspraken
Gibran – 12 maanden celstraf (eis: 30 maanden)
De timmerman – 500 dagen celstraf waarvan 242 voorwaardelijk (eis 3 jaar)
Rian (hoofdverdachte) – 30 maanden (5 jaar)
De broer van de hoofdverdachte – 308 dagen celstraf (eis: 18 maanden waarvan 10 voorwaardelijk)
De boekhouder – 548 dagen celstraf waarvan 240 voorwaardelijk (eis: 15 maand)

De rechtbank acht deelname aan een criminele organisatie bewezen (niet voor Gibran). Vrijspraak volgde voor de poging tot moord. De rechtbank kwalificeerde de afranseling als zware mishandeling.

Aangekondigd is een procedure waarin wordt geprobeerd het verdiende geld af te nemen (‘pluk-ze’). Het zou gaan om honderdduizenden euro’s.

DE VONNISSEN VOLGEN [zodra beschikbaar]