met update  /  uitspraak

De rechtbank in Groningen doet vanmiddag (donderdag) uitspraak in de bijzondere strafzaak tegen gezinshulp Derkelina D. (51) uit Usquert.

Derkelina D. deed wat ze volgens het Openbaar Ministerie (OM) niet had mogen doen: voor eigen rechter spelen.
Anderen prijzen de vrouw omdat ze een achtjarig kind in bescherming nam.
De eis van het OM is een schuldigverklaring zonder strafoplegging.
De advocaat van de gezinshulp, Arthur van ’t Hek, zei tijdens de rechtszaak dat de vrouw moet worden vrijgesproken.
Als rehabilitatie.
Hij zei: ‘Voor minder doet mijn cliënt het niet.’

Wat is er gebeurd?
De moeder van Giovanni moet in juli 2010 even op adem komen in verband met persoonlijke problemen.
Ze heeft, vinden hulpverleners, een time out nodig.
Besloten wordt dat Giovanni door de week bij haar zus (zijn tante) gaat wonen en in de weekeinden bij gezinshulp Derkelina D.
Zij trekt zich het lot van de jongen zeer aan.

De moeder gaat hiermee akkoord.
Maar vijf dagen later bedenkt ze zich.
Ze wil dat haar zoontje weer bij haar komt.
Ze gaat naar de woning van haar zus en dan blijkt dat Giovanni daar niet is.
Hij verblijft op een voor de moeder onbekend adres.
Derkelina weet dat en belt om kwart over een die middag met de politie.
Om vijf uur levert zij Giovanni af op het politiebureau.

Wat heeft ze fout gedaan?
Onder de verantwoordelijkheid van  gezinshulp Derkelina is Giovanni enige uren ontrokken geweest aan het ouderlijk gezag (ontvoering in de volksmond).
Ook de zus (tante) heeft zich hier schuldig aan gemaakt.
De moeder doet aangifte.

De zaak komt in de pers.
In augustus doet Derkelina haar verhaal in Dagblad van het Noorden.
Daarin vertelt ze dat het jongetje werd verwaarloosd.
De moeder stapt opnieuw naar de politie en doet nu ook aangifte van smaad.

Was er dan niets aan de hand?
Jawel. In rapporten van de Raad voor de Kinderbescherming (juli en september 2010) staat dat er sprake was van een ‘verre van wenselijke opvoedingssituatie’.
Van een acute noodsituatie is geen sprake.
De raad stelt wel een nader onderzoek in.
Er zijn ook meldingen vanuit school waarin zorgen worden uitgesproken ten aanzien van de opvoeding van de jongen.

Derkelina en de zus (van de moeder) willen het onderzoek van de raad niet afwachten en spelen – volgens het OM – voor eigen rechter.

Het klinkt niet heel erg misdadig wat de gezinshulp heeft gedaan. Toch moet zij als verdachte voor de rechtbank verschijnen.
Na de aangiftes van het ontrekken aan het ouderlijk gezag en smaad doet de politie onderzoek.
Het onderzoekdossier gaat naar het OM.
Dat beoordeelt de zaak en besluit  de gezinshulp  niet te vervolgen.
De belangrijkste reden om de zaak niet aan de rechtbank voor te leggen is dat een strafzaak niet in het belang van het kind is.
En dat belang dient voorop te staan, vindt het OM.
Met dat besluit is de zaak in principe gesloten.

De moeder legt zich er echter niet bij neer en dient een klacht in bij het gerechtshof in Leeuwarden.
In december 2011 geeft het hof de opdracht aan het OM om strafrechtelijke vervolging in te stellen tegen Derkelina (en niet tegen de zus).
Die afgedwongen strafzaak diende twee weken geleden.

Wat is er geëist?
Het OM vindt dat de rechtbank Derkelina schuldig moet verklaren aan het onttrekken aan het ouderlijk gezag en ook aan smaad.
Een straf hoeft ze daar echter niet voor te krijgen.
Volgens het OM was er sprake van een complexe situatie waarin niet alleen Derkelina, maar ook andere hulpverlenende instanties andere keuzes hadden kunnen en moeten maken.
Dat Derkelina gedaan heeft wat ze heeft gedaan – ze voelde zich verantwoordelijk – is voorstelbaar, maar fout.

Wordt hier recht gedaan?
Bij het formuleren van de strafeis zei de officier van justitie dat deze zaak eigenlijk niet thuishoort in het strafrecht.
Dat de gezinshulp voor de rechters stond, was een gevolg van het besluit van het gerechtshof.
Het OM kon niet anders.
En als er dan wel strafbare feiten worden vastgesteld, zoals het OM doet, dan ligt een eis tot vrijspraak niet in de rede.
De eis ‘wel schuldig geen straf’ is dan wat rest.
Begrijpelijk, maar het schuurt wel.

Derkelina zelf wil, zei haar advocaat tijdens de rechtszaak, rehabilitatie. Dat kan in de vorm van een vrijspraak.

Rob Zijlstra

• klacht bij gerechtshof (artikel 12)
• het gewraakte artikel in Dagblad van het Noorden (smaad)

.

UPDATE – 20 juni 2013 – uitspraak
De rechtbank volgt het Openbaar Ministerie op alle punten. Derkelina is schuldig aan het onttrekken van een minderjarige aan het ouderlijk gezag en aan smaad. De maatschappij had geen recht op prive-informatie over het gezin. Als hulpverleenster had de gezinshulp in de media juist terughoudendheid moeten betrachten. Schuldig, maar geen straf. Wel moet Derkelina aan de moeder een schadevergoeding betalen van 750 euro.

Het vonnis volgt zodra beschikbaar.