De Nederlandse politie beschikt over een zeer geheime afdeling: wod.
Die afdeling is zo geheim dat zelfs Google er niet goed mee uit de voeten kan.
Wod staat voor de unit werken onder dekmantel.
Er werken geheime agenten die handig zijn met snorren en andere spionnendingetjes.
Ze mogen pseudo-criminelen zijn en infiltreren en ze heten bijvoorbeeld A4242 of A2803.
De vrouwen die er werken zijn altijd mooi.

Deze elitetroepen worden ingezet in de strijd tegen de zware georganiseerde criminaliteit en pas dan als alle andere opsporingsmiddelen niet werken.

Op 5 april liggen bewapende mannen en vrouwen van de unit wod in bosjes rond de parkeerplaats van het villapark Weddermeer, bij Blijham.
Ze dragen bivakmutsen en kleding tegen kogels en kou.
Het is de afdeling Den Haag.
Ze liggen op scherp en op het afgesproken teken springen ze met getrokken wapens en veel lawaai ter desoriëntatie tevoorschijn en trekken een zak over het hoofd van het doelwit.
Dat doelwit ligt binnen anderhalve seconde geboeid op de grond, in de veronderstelling dat hij nu snel dood zal gaan.
De afdeling Den Haag neemt nooit halve maatregelen: boven de woning van de geboeide man cirkelt een helikopter.

Het doelwit van deze spectaculaire en zeer on-Groningse voorjaarsactie van de politie is in de rechtszaal de verdachte.
Hij heet Koos en is 62 jaar.
Zijn advocaat noemt de arrestatie ‘totale wild-west’ waarmee hij bedoelt op te merken: moest dat nou zo?

Koos heeft bekend.
Niet dat hij een zware georganiseerde crimineel is, maar hij heeft bekend dat hij het heeft gedaan.
Hij is zelf ook bekend.
Ooit was hij de bekendste diskjockey in de regio.
Daarna werd hij swingend zakenman en eigenaar van de disco.
Het meeste geld verdiende hij met de aan- en verkoop van onroerend goed.
Mooie auto’s van Porsche werden zijn hobby.
De burgemeester vroeg eens of hij met zijn talenten Blauwestad op de kaart wilde zetten.

Wat heeft deze Koos wel niet gedaan?

Koos had een brief geschreven aan de raad van bestuur van bouwbedrijf Ballast Nedam.
Die brief deed hij op de post, in de brievenbus aan de Hoofdweg, de straat waaraan ook zijn woning staat.
De wod-unit, afdeling Den Haag, ontdekt zoiets uiteraard zo, maar Koos wist natuurlijk niet van hun geheime bestaan.
In de brief aan de heren van het bouwconcern schreef Koos dat hij over een doos beschikt met informatie die niet best is voor de reputatie van Ballast Nedam.

Hij schreef dat hij die informatie kan afgeven bij de afdeling gevonden voorwerpen van de politie, maar dat een redelijke vergoeding, aan hem te betalen, ook tot de mogelijkheden behoort.
Hij schreef dat hij dan denkt aan een bedrag hoger dan 15.000 euro.
Zo niet dan zou de informatie via de sociale media wereldkundig worden gemaakt.

Mocht Ballast Nedam echter zaken willen doen dan moest het bedrijf een advertentie plaatsen op Marktplaats.nl.
Tot Koos’ verbazing – zegt hij – deed Ballast Nedam dat.
Tegen de politie zal hij later zeggen dat hij van plan was om een deel van het geld aan een goed doel te geven.

Rechters: ‘Dat is wel een beetje gek, Koos.’
Koos: ‘Ik deed het vooral uit frustratie, niet zozeer vanwege het geld.’
Rechters: ‘Robin Hood’
Koos: ‘Frustratie. Ik ergerde mij aan die cultuur.’

Hij vertelt dat hij boos werd van al die verhalen over graaiende mannen bij banken en woningcoöperaties, kwaad over de bonussencultuur, de zelfverrijking.
Tegelijkertijd verloor hij vier ton op zijn zakendoen.
Hij had wel geld, maar dat zat in stenen, in een bouwkavel en in zijn auto’s.
De bankrekening kleurde rood.

De doos met daarin de belastende informatie bestaat.
Koos had die doos gekregen van een familielid die actief was in de bouwwereld.
Op een dag opende hij de doos uit nieuwsgierigheid en hij las dat de opdrachtgevers van de uitbreiding van het TT-circuit in Assen flink zijn belazerd.
Door verboden prijsafspraken viel de klus 100.000 euro duurder uit dan nodig was.
Dat was nog maar een voorbeeld.
Tijdens de parlementaire enquête rond de bouwfraude kwam het allemaal voorbij.

Ballast Nedam vreesde evenwel nieuwe reputatieschade en belde de politie.
De politie in Groningen schrok zo erg dat per direct de hulp werd ingeroepen van de unit wod.
Een undercoveragent zocht contact met Koos en bood 80.000 euro voor de doos.
Koos stelde 125.000 euro voor.
Agent A4242 zei: ‘Koos, we hebben een deal.’
Er werd een datum met tijdstip afgesproken.

Op die datum en anderhalve seconde na dat afgesproken tijdstip, lag Koos met een zak over zijn hoofd geboeid op de grond te denken aan het ergste.

De officier van justitie: ‘Een poging tot afdreiging, omdat afdreiging als voltooid delict niet kan worden bewezen. Ballast Nedam is immers niet echt bedreigd omdat het tijdig de politie belde. Het geld dat in de auto op het villapark aan Koos werd overhandigd, was ook geen geld van Ballast Nedam, maar geheim politiegeld uit het potje ‘tip en toongeld’.
De officier van justitie wikt en weegt en zegt dan dat hij ‘al met al’ een werkstraf van 240 uur eist, plus drie maanden voorwaardelijke celstraf.

Nooit eerder in de geschiedenis is de elite-eenheid van de politie ingeschakeld bij een misdaad die moet worden bestraft met een werkstraf.

Rob Zijlstra

.

UPDATE – 26 september – uitspraak
Een ernstig misdrijf dat grote gevolgen had kunnen hebben voor het bedrijf, werknemers en hun gezinnen, zeker in crisistijd, aldus de rechtbank in het vonnis.  Koos wilde slechts zijn rijkdom veiligstellen. Volgens de rechters is hij nog altijd een vermogend man. De eis doet geen recht, vinden de rechters. Het vonnis: 240 uur en zes maanden voorwaardelijke celstraf.

HET VONNIS

• wod