Nog even en de strafrechter schrijft vooral geschiedenis

Het strafrecht strompelt richting het einde van het jaar.
Met een beetje fantasie zie je ze lopen daar in de verte, de strafrechters, in een lange rij en weggedoken in hun zwarte toga’s.
Ze lopen niet alleen traag, bedachtzaam desgewenst, maar ook krom.
Ze gaan met hun benoemingen voor het leven gebukt onder zware werkdruk.
Een kwart van hen heeft het afgelopen jaar overwogen de toga definitief uit te trekken, althans dat had een kwart van hen ingevuld op een enquêteformulier van weekblad Vrij Nederland.

Ze willen zo graag kwaliteit leveren, maar ze moeten van politiek Den Haag aan de lopende band snelle vonnissen produceren.
Het volk vindt hen ondertussen maar slappelingen, terwijl cijfers uitwijzen dat zij tot de strengste strafrechters van Europa behoren.
Met beide zijn ze diep ongelukkig.

Het Openbaar Ministerie (OM) werkt ook niet mee.
Rechters zijn onafhankelijk, maar strafrechters zijn volledig afhankelijk van hetgeen zij krijgen aangeboden van het OM.
Bij het OM Noord-Nederland liggen duizenden strafzaken te wachten op een beoordeling.
Concreet: volgend jaar moeten 2300 verdachten zich melden op de rechtbank van Groningen, Assen of Leeuwarden.
Om dit mogelijk te maken komen er 137 extra zittingsdagen van de politierechter.
Het OM wil op deze manier de huidige voorraad van 3500 zaken flink doen slinken.

Let wel: dat zijn allemaal misdrijven die al zijn geschied, in 2011, in 2012.
Nog even en de strafrechter schrijft vooral geschiedenis.

Wat dat betekent bleek afgelopen donderdag in zittingszaal 14.
Vijf mannen waren gedagvaard, de eerste wegens een poging tot doodslag, vier anderen wegens mishandeling van die eerste.
Geen van hen had al een strafblad.
Dat twee van hen op klompen naar de rechtszaal waren gekomen, is niet relevant.
Een van hen had wel een verklaring: ‘Door zijn eigenwijzigheid is de pleuris uitgebroken. Zo zie ik het tenminste.’

Ze hadden al langer mot met elkaar.
Dat kwam omdat ze het niet eens konden worden over de levensvraag wie de grootste had.
Op de smalle plattelandwegen geldt de ongeschreven regel dat de grootste tractor voorrang heeft.
De kleinste moet dan even aan de kant.
Beide partijen claimden de grootste te hebben.
Wat het extra lastig maakte was dat een van de mannen op het bedrijf werkte van de vader van de anderen.

Op 6 maart 2011 was een après-ski feest in partycentrum De Postwagen.
Om kwart voor drie in de nacht kwam er bij de politie een melding binnen dat iemand met een grote VW-bus was ingereden op een groep mensen.
Niet heel lang daarna werd Cor van zijn bed gelicht.
Hij was de bestuurder.
Gedronken had hij niet.
De andere mannen zouden de volgende ochtend worden gehoord, maar dat wilden ze niet.
Omdat het zondag was, hadden ze gezegd.
Volgens de officier van justitie omdat ze toen nog te dronken waren.

Heel verhaal.
Bij de Postwagen was dus de pleuris uitgebroken en Cor wilde de plaats des onheils verlaten.
Toen die anderen boos op zijn transporter begonnen te beuken en te bonken reed hij weg en daarbij raakte hij een van de belagers.
Hij was doodsbang geweest, ook al omdat hij een van de anderen had gebeten.
De officier van justitie zei dat zelfs onafhankelijke getuigen tegenstrijdige verklaringen hadden afgelegd over wat er nou precies was gebeurd.
Hij zei: ‘Ik kom er niet uit en daarom verzoek ik uw rechtbank deze verdachte vrij te spreken.’

Na Cor mochten de vier anderen in zittingszaal 14 plaatsnemen, verdacht van het mishandelen van Cor.
Drie van de vier waren ook daadwerkelijk gekomen.
Advocaten vonden ze niet nodig.

Weer een heel verhaal.
Ze waren de gebroeders Klaas en Jan tegengekomen, de twee jongere broers van Cor, de zonen ook van de werkgever van een van hen, de werkgever met wie een van hen dus onenigheid had.
De sfeer werd er ook daarom niet vrolijker op en toen die grimmig begon te worden, belden Klaas en Jan met hun broer Cor.
Of hij hen wilde komen ophalen.
Niet lang daarna verscheen Cor op het feest en brak de pleuris uit.

Onafhankelijke getuigen: Cor en zijn broers werden aangevallen. Ze werden op de dansvloer geslagen, geschopt en een van de anderen ging met zijn 150 kilo bovenop hem zitten.
Cor wist zich te bevrijden en beet zijn opponent in de wenkbrauw.
De beveiliging had de gebroeders apart genomen en hen verzocht te vertrekken.
Cor haalde daarop de bus op.

De officier van justitie zegt dat nu geen twijfel mogelijk is.
De vier mannen van wie er eentje niet is gekomen, hebben zich schuldig gemaakt aan mishandeling.
Dat is een ernstig feit waar een stevige werkstraf een passend antwoord op is.
Echter, dit gebeuren in maart 2011 had natuurlijk veel eerder aan de rechtbank voorgelegd moeten worden.
De zaak is nu te oud voor een werkstraf.
‘Ik vorder daarom dat u de vier heren veroordeelt tot een geldboete van 750 euro.’

De heren zeggen dat ze het er niet mee eens zijn en dat 750 euro een hele hoop geld is.
De rechters knikken, zeggen dat ze er over zullen nadenken en dat ze nog voor de Kerst uitspraak doen.

De zaak had heel de middag geduurd.
Wat een flutzaak, mompelden de rechters na afloop misschien wel geërgerd terwijl ze zich weer mengden in de lange rij.
Het was daar in de verte gaan regenen.
Iemand sprak: ‘Collega-edelachtbaren, volgend jaar wordt het nog veel erger.’
Een ander: ‘Het is maar goed dat wij strafrechters er niet voor zijn bedoeld het probleem van de criminaliteit op te lossen.’

Rob Zijlstra

• Vrij Nederland: de rechter is het zat
• 137 extra zittingsdagen 

dit was rechtbankverslag nr. 750
eerder verschenen 400 verhalen bij xsall.nl

UPDATE – 24 december 2013 – uitspraken
Cos is vrijgesproken. Volgens de rechters is niet meer te achterhalen wat er nou precies is gebeurd. De vrijspraak is gebaseerd op een gebrek aan overtuiging. Cor is wel slachtoffer, want de mishandeling acht de rechtbank wel bewezen. Drie van de vier moeten een boete betalen van 500 euro.  Een vierde niet: die was er wel bij, maar stond er bij en keek er naar.