Criminelen worden nogal eens over één kam geschoren.
In werkelijkheid vormen misdadigers een bont gezelschap.
Neem straatrovers.
Onder hen zijn brute types die niet schuwen geweld te gebruiken, rovers die daar slechts mee dreigen, keurige jongens zonder werk en gluiperige mannen met goede banen.

Een half jaar geleden werd in een buitenwijk van Groningen een fietsende man beroofd.
Op klaarlichte dag.
Plots was een auto voor hem gestopt waaruit twee mannen sprongen.
De een richtte een wapen op zijn hoofd, de ander griste de tas uit de handen.

Het slachtoffer deed aangifte.
In die tas zat welgeteld 15.000 euro, bedoeld voor het inrichten van de babykamer.
Nu is de politie in Groningen gekke Henkie niet.
Hier was meer aan de hand en dat bleek deze week.

In de verdachtenbank zaten drie mannen die de straatrovers zouden zijn.
Achmed (31) ontkent niet.
Hij was de bestuurder van de auto.
Maar dat de buit uit 15.000 euro’s bestond, bestrijdt hij: ’t was veel meer, het was 38.900 euro.

Achmed vertelt dat hij best bang was geweest en dat het slachtoffer altijd een wapen draagt omdat hij ruzie heeft met Antillianen.
Daarom had hij voorafgaand aan de beroving whisky gedronken en cocaïne gesnoven.
Dan ben je voor even voor niemand bang.

Klaas (21) wil er niet veel over kwijt.
Hij had het aan zijn moeder verteld en die had weer contact met de politie gehad.
Zo zijn moeders.
Ook al omdat er zestien gewapende mannen aan haar deur waren geweest die 40.000 euro wilden hebben van haar zoon.
Of anders…

Siyaad (26) zou de derde boef moeten zijn omdat hij met zijn gouden tand linksvoor voldoet aan het signalement.
Hij ontkent.
Dat Klaas – een vriend – bij de politie zijn naam had genoemd vindt hij raar.

Achmed vertelt over het waarom.
Hij werkte voor het slachtoffer.
Hij knipte henneptoppen in diens hennepkwekerijen in Groningen en Drachten.
Zes maanden lang had hij geen salaris ontvangen, terwijl hij wist dat zijn werkgever geld zat had.
Iedere maand kwam een Duitser langs die voor 50.000 euro heroïne, cocaïne en hennep bij hem kocht.

Daags na zo’n deal hadden ze een nacht gepost bij de woning.
Toen het klaarlicht was geworden en hun doelwit op zijn fiets was gestapt, hadden ze hem gepakt.

Rechters: ‘Dus u samen met Klaas en Siyaad?
Achmed: ‘Daar wil ik niks over zeggen.’
Rechters: ‘Bent u bang voor hen?’
Achmed, hij kijkt even opzij: ’Voor hen? Nee.’

De behandeling van de strafzaak duurt tot in de avonduren, maar meer helderheid komt er niet.
De officier van justitie zegt dat het slachtoffer niet helemaal onschuldig is, net zo min hij het achterste van de tong laat zien.
Niettemin gaat het om een kille beroving.
Ze eist dertig maanden celstraf tegen Klaas en Siyaad en twee jaar tegen de illegale Achmed.
Samen moeten ze 15.000 euro – conform de aangifte – inleveren.

Nu kun je zeggen dat deze drie vermeende criminelen nog een reden hadden.
Niet goed, maar er was een aanleiding, een zeker motief.

Dat kun je niet zeggen van Wouter (27) en Mark (28).
Anders dan Achmed, Klaas en Siyaad hebben zij geen groots crimineel verleden.
Toch zijn juist zij bloedlink: Wouter en Mark beroofden zomaar iemand, willekeurig.
En nog erger: ze weten niet eens waarom ze dat deden.

Ze hadden whisky gedronken en cocaïne gesnoven (wat is dat toch?), ze waren rondjes gaan rijden met de auto door de stad en toen het al lang geen klaarlichte dag meer was parkeerden ze de auto en gingen ze wandelen in het park, in het Noorderplantsoen.
Daar kwam een vrouw aan op haar fiets op weg naar huis.
Toen ze haar konden vastgrijpen, pakten ze haar, sloegen ze en gingen er vandoor met haar tas.
Lachend, want wat een lol.
Uit de tas graaiden ze een iPhone en de rest flikkerden ze in de bosjes.

Rechters: ‘Waarom?’
Nou, dat weten ze dus niet.
Ze zeggen: gewoon, zomaar, ’t ging onbewust.
Rechters, verontwaardigd: ‘Onbewust? Toe nou.’

Mark zegt dat Wouter de tas weggriste en dat hij de telefoon kreeg om het te verkopen en dat ze de opbrengst zouden delen.
Wouter: ‘Ik had een goede en vaste baan in de binnenvaart.’

De studente vertelt over haar angst, de concentratieproblemen, dat ze ’s avonds niet meer alleen op straat durft, dat ze studievertraging heeft opgelopen omdat ze ’s avonds colleges volgt.
Ze zegt: ‘Woede en angst putten me uit.’

Wouter: ‘Het is verschrikkelijk. Wat ik heb gedaan is het laagste van het laagste. Ik zal alles vergoeden.’
Mark, vader van drie kinderen: ‘Ik ook.’

Wouter en Mark zijn behalve bloedlink niet de meest snuggere rovers.
Nadat ze waren bijgekomen van het lachen logde Mark met het geroofde toestel in op een buitenlandse goksite waar hij een account had.
De politie had het toestel direct na de aangifte onder de tap gezet en kon zo zien wat er gebeurde.
De volgende dag ging een rechtshulpverzoek naar Malta om te achterhalen wie de eigenaar was van het account.
Malta: Mark.
Hij werd aangehouden en tijdens het derde verhoor verlinkte hij Wouter.

Ze mogen wat betreft de eis van het Openbaar Ministerie – kijkend ook naar Achmed, Klaas en Siyaad – in hun handen knijpen: zes maanden celstraf p.p.

Rob Zijlstra

UPDATE – 24 januari 2014 – uitspraak
Mark en Wouter mogen niet alleen in hun handen knijpen, ze mogen de rechtbank van Groningen de rest van hun op hun blote knieën bedanken. Dagelijks. Een vrijheidsstraf is passend vindt de rechtbank om vervolgens een taakstraf van 240 uur op te leggen. Mark kan op die manier zijn leven verder vorm geven. En Wouter hoeft niet de cel in omdat hij dan opnieuw zijn baan zal kwijtraken. In het vonnis staat: ‘Dit acht de rechtbank niet in het belang van de verdachte  en ook niet in dat van de maatschappij, omdat de mogelijkheid bestaat  dat verdachte in dat geval weer strafbare feiten gaat plegen.’  Aan het slachtoffer moeten ze samen 1.300 euro betalen.

De rechtbank heeft de vonnissen niet gepubliceerd.

In de strafzaken van Achmed, Klaas en Siyaad wordt maandag 27 januari uitspraak gedaan.