Wanneer de 25-jarige George de rechtszaal binnenkomt, komt een jongeman binnen die meer is dan alleen verdachte.
Dat zie je zo.
Ik moet direct denken aan de pianoman, de man die in (op?) Engeland aanspoelde en zweeg.

George loopt krom, oogt als een 16-jarige en hij straalt angst uit.
Hij kijkt alsof hij in de veronderstelling is dat hij na het proces direct geëxecuteerd zal worden.
Als hij gaat zitten naast zijn advocaat, raakt zijn voorhoofd nog net niet het tafelblad voor hem.
Er zitten scheuren, zonder modieuze bedoelingen, in zijn spijkerbroek.
Zijn handen houden twee enveloppen vast op een manier die verraadt dat die enveloppen belangrijk voor hem zijn.
Hij zegt niks.

Wie zwijgt is verdacht, lees ik in een recensie van Bernlef’s boek De Pianoman (2008).
Er staat: ’Blijkbaar verklaren wij iemand die niet reageert op woorden bij voorbaat voor gek. Iemand die zwijgt, is verdacht.’

Niemand weet veel over de verdachte George.
Wat we weten is dat hij uit Roemenië komt, dat hij in 1988 is geboren en dat er scheuren zitten in de broek die hij draagt.
Wij hebben hem voor alle zekerheid alvast opgesloten in een psychiatrische kliniek van justitie in Vught.
Er is het vermoeden dat er sprake is van een ernstige stoornis.
De gedragsdeskundigen van de kliniek weten het niet zeker, maar denken aan schizofrenie.

De officier van justitie houdt het graag zwart-wit.
Hij zegt: ‘Het is een gek.’

Hoe hij in Groningen terecht is gekomen?
Met de trein.
Maar verder? En waarom?
Niemand die het weet.
Niet uitgesloten wordt dat George niet alleen verdwaasd is, maar ook verdwaald.

Hij heeft iets heel merkwaardigs gedaan.
Op 28 oktober vorig jaar fietste hij door de stad Groningen.
Tussen 11.00 uur ’s ochtend en 12.25 uur – net ’s middags – sloeg hij zeven willekeurige vrouwen heel hard met zijn vuist in het gezicht.
Om half drie mishandelde hij in de Oosterpoort nog een achtste vrouw.

Een vrouw liep naast haar vriend toen het zomaar gebeurde.
Een andere vrouw liep met haar kind dat nog in een wandelwagen lag.
Een jonge vrouw dacht dat het een aanslag was op haar leven, zoals ze als kind had moeten meemaken toen ze nog in Irak opgroeide.

George weet het niet.
Hij kan het zich niet herinneren.
De tolk zegt dat hij, George, geen vrouwen slaat.
Dat hij excuus wil maken.
Omdat hij dan vrij komt.

Rechter: ‘U denkt dat als u excuses maakt, dat u dan wordt vrijgelaten?
George: ‘Ja.’
Rechters: ‘Dat is niet zo.’
George buigt diep het hoofd en zwijgt.

Rechters: ‘Weet uw familie dat u hier in Nederland bent, dat u bent opgesloten?
Nee.
Hij heeft gebeld met zijn vader
Rechters: ‘Die weet het dus.’
Nee.
Rechters: ‘Hebt u contact met andere mensen?’
Nee.
Hoe lang bent u al in Nederland?
De tolk: ‘Hij weet het niet.’
Rechters: ‘Wat doet u?
Niks.
Rechters: ‘Helemaal niks?’
Nee
Rechters: ‘TV-kijken?’
Jawel.

Hij zegt dat hij het niet bewust zal hebben gedaan.
En dat hij nog weet dat hij een botsing heeft gehad met een blonde vrouw.
Maar dat er geen intentie was om te slaan.

De officier van justitie is consistent:  ‘Loop je op straat, is daar ineens een gek.’
Het is een rare officier, ik had hem ook niet eerder gezien.
Hij zei nog: ‘Acht keer wordt door verdachte een wilsbesluit genomen om iemand een hengst te geven.’

Kennelijk bedoelt de aanklager namens ons te zeggen dat gekke George niet helemaal gek is, anders kun je immers geen wilsbesluit nemen.
Dus dat hij wel een beetje toerekeningsvatbaar is.
Niet helemaal straffeloos.
Vervolgens stelt de officier van justitie voor om geen straf op te leggen.
George moet worden opgenomen in een psychiatrische kliniek, gedurende twaalf maanden maximaal.
Daar hoort een ovar – een ontslag van alle rechtsvervolging – bij, maar daar had de officier het niet over.

Einde merkwaardige strafzaak.
George wordt afgevoerd en misschien denkt hij nu wel echt dat hij over een paar minuten de kogel krijgt.
Weet hij veel waar hij is.

Na de zitting vertel ik in gerechtsgebouw’s wandelgangen aan een advocaat over deze merkwaardige strafzaak.
De advocaat: ‘Wie was die officier van justitie dan?’
Ik zeg:‘Die en die, nooit eerder gezien in zaal 14.’
De advocaat: ‘Oh, maar die is van Leeuwarden. Die vent is zelf gek.’

Ik hoop dat George nooit weer vrouwen slaat en dat hij op een dag gezond en wel ergens thuis zal komen.

Rob Zijlstra

 

UPDATE – 28 maart 2014 – uitspraak
George is schuldig bevonden, maar krijgt geen straf: hij is ontslagen  van alle rechtsvervolging (ovar). Wel: een gedwongen opname van een jaar in een psychiatrische inrichting.