De misdaad is net als elektrisch gereedschap en het graven van gaten in de grond een mannenzaak.
Dat is al heel lang zo en niets wijst erop dat dit binnen nu en een tijdje anders zal worden.
We hebben ermee leren leven.
Wat opvalt ten aanzien van de misdaad is dat de mannen die de daden plegen meer en meer in toom worden gehouden door vrouwen.
Anders gezegd: officieren van justitie en strafrechters zijn steeds vaker vrouw.
De kans dat de aanklager en de drie rechters, de griffier er ook nog bij, in de rechtszaal allen vrouw zijn is tegenwoordig veel groter dan dat de hele club uit mannen bestaat.

Over dit laatste ging deze week een mallotige discussie in ’s land juridische kwaliteitskrant.
Advocaat Gerard Spong mocht in die krant opschrijven dat vrouwelijke rechters anders – strenger – vonnissen dan mannen.
De raadsman baseerde zich op onderzoek uit Amerika wat volgens een vrouwelijke columniste in diezelfde krant een paar dagen later onzin heette te zijn.
Uiteindelijk ging het nergens over.

Ik kijk naar de praktijk van alle dag.
Zijn vrouwelijke rechters strenger dan hun mannelijke collega’s?
Of andersom?
Ik zou het niet weten, maar het lijkt mij niet eenvoudig vast te stellen.
Een uitspraak in een strafzaak is geen wiskunde.
Er bestaan richtlijnen, maar geen formules.
De uitkomst van een proces wordt bepaald door heel veel factoren waardoor strafzaken zich niet met elkaar laten vergelijken.
De ene misdaad is de ander niet, en dat geldt nog meer voor de misdadiger.

Misdadigers zijn bijna altijd mannen, ook dat is al heel lang zo.
Vrouwen nemen gemiddeld een kleine tien procent voor hun rekening.
In Groningen is dat nu nog niet eens vijf procent, maar het jaar is nog niet gespeeld.

Verder kun je in de praktijk vaststellen dat vrouwelijke verdachten altijd even moeten huilen.
Heel af en toe dreigt dat niet te gebeuren, maar op het einde: ja hoor, dan stromen toch de tranen.
Dat is helemaal niet erg, ze krijgen als het moet een extra glaasje water.

Net als ik wil opschrijven dat er op dit moment niet heel veel meer over vrouwen en mannen in de rechtszaal valt te melden, komt de 22-jarige Ilonka uit Maastricht zaal 14 binnenlopen.
Ze heeft een harde en norse blik.
De rechters zeggen halverwege het lange strafproces dat als Ilonka heeft gedaan wat de officier van justitie beweert, zij een schaamteloze vrouw is.
Dan mag je haar gerust een rotwijf noemen.

Heeft ze het gedaan?
Ze ontkent niets, maar ze bekent het ook niet.
Ze zegt 34 keer dat ze zich beroept op het zwijgrecht op advies van haar advocaat.
De rechters (allemaal mannen, puur toeval) proberen haar op andere gedachten te brengen, maar slagen daar niet in.
Ook de medeverdachte, de eveneens 22-jarige Manuel uit Tilburg, zwijgt op advies.

Ik zoek de twee verdachten tijdens de rechtszaak op op Facebook.
Manuel houdt van party’s en lol, dat zie je zo.
Ilonka niet.
Op Facebook is Ilonka graag een prinses.
Ze houdt zo te zien van mooie auto’s en mannen, dure brillen en tassen en van kleding van een goed merk.
Dat alles showt ze graag in tuttige poses.

Ook bij haar heel even tranen als haar 2-jarige zoontje ter sprake komt.
Vanwege de detentie ziet ze haar zoontje niet en dat vindt ze ontzettend erg.
Heel even zwijgt ze niet.
Ze zegt: ‘Mijn zoontje betekent alles voor mij.’
De rechters: ‘Waar was dan uw zoontje toen u uw strooptocht maakte door Nederland?’
Ze reageert niet.

De verdenking is dat Ilonka met name oudere en kwetsbare dames heeft beroofd.
Samen met Manuel zou ze naar winkelcentra zijn gegaan waar bij voorkeur 80-plussers met rollators werden gespot en gevolgd.
Als het slachtoffer geld ging pinnen of bij de kassa van de Albert Heijn, de Blokker, Kruidvat of de Aldi een pintransactie uitvoerde, dan stonden de twee verdachten daar sluw bovenop.
Ze konden aan de handbeweging zien welke pincode werd ingetoetst.
Daar waren ze bedreven in.

Eenmaal de pin bleek het een koud kunstje om de pinpas te rollen.
Dat deden ze op een vriendelijke en hulpvaardige manier.
Soms had het slachtoffer het niet eens in de gaten.
Eenmaal de beschikking over de pas werd de rekening geplunderd.
Hun oudste slachtoffer: een vrouw van 92 jaar.
De opgetelde buit in een paar maanden tijd: 26.000 euro.

Ze sloegen toe in Groningen, Stadskanaal, Assen, Emmen, Hoogeveen, Zwolle, Gouda, Den Haag, Amsterdam, in Huurhugowaard.
Op 23 januari werden ze aangehouden door twee politiemensen die voor de lunch broodjes gingen halen bij de Appie in Vinkhuizen, Groningen.
Verhip, zegt ineens een van de agenten, kijk daar, dat zijn die twee van de briefing van vanochtend, die twee die landelijk worden gezocht.
De pinpasdieven.

Bij de aanhouding droegen ze kleding, mutsjes met merkjes, die ook zichtbaar waren op camerabeelden bij pinautomaten.
Ze lijken er ook op.
Ilonka die graag zo mooi wil zijn, wordt bijvoorbeeld herkend aan haar grote neus.
Ze had schoenen gekocht (maat 38) met een gestolen pas.
De schoenen werden later bij haar aangetroffen.
Naar aanleiding van een uitzending van Opsporing Verzocht kwam bij de politie een anonieme melding binnen: de vrouwelijke pinpasdief een heeft rode roos op haar bovenarm getatoeëerd.
Foto’s op Facebook bevestigen dat.

Het zwijgen duurt zes uur.
De rechters hadden nog gezegd dat zwijgen mag, een goed recht is, maar dat het niet altijd even slim is.
Rechters: ‘Stel dat u het heeft gedaan en u zwijgt, dan heet het dat u geen verantwoordelijkheid neemt en dan komt er misschien qua straf een onsje bij.’

Ilonka werd eerder door de kinderrechter veroordeeld, Manuel zit normaliter in de autohandel.
Hij hoort de officier van justitie (een man, alweer) 12 maanden netto celstraf eisen.
Hij mompelt het maar raar te vinden dat hij zich in de rechtszaal moet verantwoorden. Waarom?
Hij zwijgt.

Ilonka die volgens de aanklager meer berovingen op haar kerfstok heeft, mag 30 maanden zitten, waarvan zes voorwaardelijk.
Daarnaast moeten ze samen 26.000 euro afdragen (eis).

Als Ilonka schuldig is, dan zijn sommige vrouwen slechter dan sommige mannen.

Rob Zijlstra

.

UPDATE – 1 juli 2014 – uitspraken
Ilonka is nog schuldiger dan de officier van justitie vindt. Ofwel, de rechtbank vindt de eis van de officier van justitie geen recht doen aan de ernst van de feiten. Ilonka is veroordeeld tot 40 maanden celstraf,  Manuel moet 20 maanden brommen. Daarnaast is bepaald dat Ilonka 21.089,70 euro aan de Staat der Nederlanden afdragen, als zijnde haar crimineel geld. Manuel moet 13.056,20 euro inleveren.