de officier van justitie

lachte nog net niet

schamper

Er zijn veel hennepkwekerijen.
Veel daarvan worden ontmanteld door de politie.
Veel ontmantelingen zijn een gevolg van klikken.
Veel klikspanen bellen Meld Misdaad Anoniem, een club die niet alleen politie van anonieme informatie voorziet, maar ook energiebedrijven, sociale diensten, de belastingdienst en verzekeraars.

Wat in deze veel is, is een lastige vraag.
In Groningen werden de eerste zes maanden van dit jaar 92 meldingen gedaan over hennepkwekerijen, in Drenthe waren er 64 verklikkers.
Friesland: 85.
Noord-Brabant: 622.
Dat is al veel meer.
Of het veel helpt, dat anoniem klikken, is een andere lastig te beantwoorden vraag.
Er gaat ook veel mis.
Of goed, hoe je het maar bekijkt.

Veel oogsten mislukken.
Door kleine rotbeestjes of door rippers, dat zijn boeven die van boeven stelen.
Veel telers die worden betrapt beweren dat.
Ze hopen dan dat de pluk-ze-politie hen een beetje zal ontzien wanneer de criminele winst wordt berekend.

Een feit is dat hennep veel geld opbrengt.
Neem Nelis (42) en zijn vriendin Aal (40) uit Veendam.
Ze zouden gedurende twee jaar 21 hennepplanten hebben verzorgd en vier keer met succes hebben geoogst.
De berekende netto opbrengst: ruim 15.000 euro.

Of Abel (67) en zijn Trijntje (65), ook al uit Veendam, die samen een uitkering genoten, maar volgens een anonieme melding veel te veel geld uitgaven aan ook veel te luxe goederen.
Waar deden ze het van?
De politie deed een inval en telde er 494 hennepplanten.
De rekensom wil doen geloven dat twee oogsten een kleine 100.000 euro had binnengebracht.
Abel en Trijntje hadden uiteraard kosten gemaakt want 494 planten in huis is niet niks.
Wat na aftrek overbleef eiste het Openbaar Ministerie op: 74.487 euro.

Abel vertelde aan de rechters dat er wat centjes bij moesten want het ging even niet zo goed. ‘Ik had nogal wat dieren.’
Terwijl Trijntje die niet nieuwsgierig is aangelegd vooral stond te strijken (volgens Abel), verkocht hij een paar schapen om met de opbrengt wat lampen voor de warmte te kopen.
Abel had daarvoor een adresje in Winschoten.
Hij wil er niet al te veel over zeggen, maar zo was het gegaan.

De rechters willen weten: wist Trijntje echt van niks?
Trijntje is ook verdachte maar niet in de rechtszaal komen opdagen.
Te zenuwachtig?
Abel: ‘Ze zit helemaal stuk.’
Ze wist er, zegt hij , lichtjes van.

Het lelijke aan dit verhaal is dat een en ander zich afspeelde in 2011.
Op RTV Noord was in dat jaar te zien hoe de politie de woning ontruimde.
Voor de camera werden twee Mercedessen, een paardentrailer, een caravan, twee quads, een fonkelnieuwe zitmaaier en een televisie in beslag genomen en afgevoerd.
Die goederen hadden ze volgens de politie immers helemaal niet nodig met hun uitkering.

De tv-uitzending had nare gevolgen, vertelt Abel zijn rechters.
Drie weken later werden ze in hun woning overvallen, door rip-overvallers die dachten dat er nog wel wat te halen viel.
Abel: ‘Mes op de keel, een klap, gekneveld, zoiets heeft een enorme impact.’

Abel ontkent het allemaal niet, maar wel dat hij geld heeft verdiend met zijn plantjes.
Die ene oogst die er was geweest kon hij aan de straatstenen niet kwijt.
Jawel, hij had het wel geprobeerd, want het was hem immers om een extra centje te doen geweest.
Maar niemand wilde kopen.

De officier van justitie lachte nog net niet schamper.
De kleur van de koolstoffilters, de kalkafzetting en de algengroei in de kweekruimte laat geen twijfel: er is vaker geoogst.
Omdat het drie jaren heeft moeten duren – veel te lang – eiste de aanklager voorwaardelijke celstraffen met een werkstrafje erbij voor Abel.
En – veel erger – het inleveren van de winst: 37.243 euro per persoon.
Ze hebben er immers samen van boven hun stand geleefd.

De rechters maakten deze week duidelijk dat de officier van justitie wel meer kan eisen en dat het vooral niet gekker moet worden moet de bestrijding van de hennepcriminaliteit.
Hij kan ook fluiten naar het geld.
Werkstraf voor Abel, vier maanden voorwaardelijke celstraf als waarschuwing voor Trijntje.
Het Openbaar Ministerie heeft onvoldoende duidelijk gemaakt dat de kwekerij 74.487 euro heeft opgeleverd.
Moet je zo’n zaak ook maar niet drie jaar lang op de plank laten liggen.

Bij Nelis en zijn vriendin Aal ging het afgelopen week nog gekker.
Nelis was er wel, Aal niet.
Ook zij waren verlinkt door een anonieme tip, Nelis wist wel door wie.
De politie was met de informatie naar Enexis gegaan en gevraagd hoe het zat met het stroomverbruik op het adres van Nelis en Aal.
Enexis: wij zien geen henneppatroon.
Vier maanden later doet de politie evenwel alsnog een inval en wordt er vastgesteld dat er in een paar bloempotten 21 hennepplanten moeten hebben gestaan.
De in te leveren winst: 15.000 euro.

Twee (2) jaar later – je verzint het niet – hadden ze een brief gekregen van het Openbaar Ministerie: als ze nou eens beide een werkstraf zouden accepteren, hij van 60 uur, zij van 40 en 5.000 euro betalen, dan zijn we klaar.
Als ze dat voor 31 december 2014 doen, doen wij er zand over, luidde het voorstel.

Nelis zei tegen de rechter dat hij het dus maar raar vond dat hij nu al in de rechtszaal zat.
Hij dacht, want zo stond het in de brief, dat hij er tot eind dit jaar over kon nadenken.
Hij is het er dus niet mee eens dat hij nu in de verdachtenbank zit.

De officier van justitie heeft een ander probleem.
De politie had nooit bij Nelis en Aal mogen invallen.
Een inval op basis van een anonieme tip is verboden.
Het mag pas als er nog iets anders is dat doet vermoeden dat er hennep wordt geteeld.
Geur, hoog stroomverbruik, altijd de gordijnen dicht bijvoorbeeld.
Twee Mercedessen.
Nu er niets van dat alles aan de hand was heeft de politie de wet overtreden en dat moet leiden tot vrijspraak voor de verdachte.
Het geleverde bewijs is niet wettig.
En ze hoeven om die reden die 15.000 euro ook niet te betalen.
Zo werkt het.

Nelis tegen de rechter: ‘Ik begrijp er niks meer van.’
De rechter wel.
De rechter zegt: ’Er zijn veel hennepkwekerijen, maar dat mag voor de politie geen vrijbrief zijn om de regels aan de laars te lappen. En 21 hennepplanten is nou niet een aantal waarvan de aarde uit de baan schiet. Ik spreek u en uiteraard ook uw vriendin vrij. Uw advocaat legt het wel uit, ik wens u een prettige dag.’

Je kunt veel zeggen.
Bijvoorbeeld dat politie en justitie veel werk maken van het aanpakken van de hennepteelt.
Maar je kunt niet beweren dat ze die strijd heel serieus nemen.
Ze doen maar wat, lijkt het wel.

Veel meer is er niet van te maken.

Rob Zijlstra