Op de dagvaarding staat ‘ongeveer 2 kilogram’ en ‘ongeveer 6 kilogram’.
Gevolgd door: ‘in elk geval een grote hoeveelheid…’
Wat heet.
Opgeteld acht kilo cocaïne is voor Groninger rechtszaalbegrippen een immense hoeveelheid.
Er passeert heel af en toe wel eens een halve kilo, maar doorgaans staan er grammetjes op de dagvaardingen.

En er is meer dat de rug doet rechten.
Er zijn twee verdachten van wie er eentje uit Colombia komt.
Uit Medellin.
De cocaïnehoofdstad.
Pablo Escobar, 21 jaar geleden gesneuveld, maar toch.
Zou de internationale drugsmaffia dan eindelijk Groningen hebben bereikt?
Acht kilo cocaïne in de straatverkoop doet wel 400.000 euro.
Met zo’n partij is cocaïne-snuivend Groningen (stad) een week zoet.

Als de eerste verdachte door twee politiemannen de rechtszaal wordt binnengebracht, is het beeld compleet.
Hij is een grote en omvangrijke man met een tatoeage in de nek.
Dit soort mannen zie je ook in die bedenkelijke televisieprogramma’s over bendes in Zuid-Amerikaanse gevangenissen.
De tweede verdachte oogt als een sportieveling, maar ook hij is vanzelfsprekend bloedlink.
Met acht kilo moet dat wel.

Eindelijk, schiet door mijn hoofd, eens echte en zware criminelen in de Groninger rechtszaal.
Een van de rechters zegt halverwege de zitting tegen de ontkennende verdachte: ‘Tja. Je kunt denken, een Colombiaan met cocaïne, dat is een een-tweetje.’
Fernando reageert geprikkeld: ‘Er zijn genoeg Colombianen die niet zo zijn, hoor.’

Iemand wees mij op het horn-effect.

Nadat de twee verdachten zijn gaan zitten en de rechters de identiteit heeft gecontroleerd – een strafzaak begint daar altijd mee – stel ik weer eens vast dat in de rechtszaal niets is wat het lijkt.
En dat ik helaas niet zonder vooroordelen ben.

De grote omvangrijke man is helemaal geen Colombiaan, het is Albert uit Hoogezand. Fernando de sportieveling blijkt de Colombiaan te zijn.
De grote Albert ontpopt zich als een familieman, als een vader die zijn zeven kinderen iets moois had willen geven.
Beide mannen hebben geen strafblad.

Blijft staan: 8 kilo cocaïne.

Het ging zo.
De politie in Groningen doet onderzoek naar gestolen motoronderdelen.
In Assen is de TT gaande en op verschillende plekken in Groningen – hoe logisch – worden woningen in de gaten gehouden.
Dan zien leden van het observatieteam een auto, een Focus, en een paar mannen onder wie Albert.
Ze zien dat Albert een oranje plastic tas, zo’n tas van Albert Heijn, in handen heeft.
De observanten vinden dat maar verdacht en ze besluiten Albert te achtervolgen.
Zo komen ze op het Sontplein terecht, bij de Mediamarkt, nabij de McDonald’s ook.
Albert rijdt een rondje over de parkeerplaats.

Dan duikt een man op die in dit verhaal Fernando heet.
De politie maakt zoals in films met telelenzen foto’s. Albert en Fernando treffen elkaar.
De politie ziet hoe de oranje AH-tas verdwijnt in de rugtas van Fernando.
De ontmoeting is kort van duur.
Voor de politie is het duidelijk: ze zijn – min of meer toevallig – getuige van een drugstransactie.

Fernando ontkent.
Hij was vanuit Amsterdam met behulp van de TomTom naar Groningen gereden, nooit eerder was hij hier geweest.
Hij moest iets ophalen.
Voor iemand. D
aar zou hij wat geld voor krijgen, benzinegeld sowieso en een beetje extra.
Hij had op Schiphol gewerkt, maar was zijn baan kwijtgeraakt.
Toen raakte zijn vriendin zwanger en het geld op.
Daarom deed hij af en toe klusjes.
Wat hij moest ophalen?
Hij dacht motoronderdelen, maar daar heeft hij verder geen verstand van.
Eenmaal terug in Amsterdam zou hij de tas moeten afleveren, ook in de buurt van een McDonald’s.
Nee, hij had geen vragen gesteld.
Hij komt uit een land waar het stellen van vragen nare gevolgen kan hebben.
Zegt hij.
Kent hij de grote Albert?
Fernando: ‘Jawel. Albert doet in motoronderdelen. We hebben wel eens samen in Amsterdam gechiled.’

De rechters willen weten waarom hij dan direct wegliep nadat hij die oranje tas had gekregen.
Fernando: ‘Ik was dus nog nooit in Groningen geweest, dus ik dacht ik ga eens even kijken. Maar toen zag ik dat ik werd gevolgd door mannen, door enge types. Grote griezels. Echt. Ik werd bang, bang dat ik zou worden aangevallen. In Amsterdam ben ik al eens beroofd. Daarom ging ik rennen.’
De politiemensen – de enge types – zien hoe hij op de vlucht de rugtas verstopt in struikgewas.

Fernando wordt in de boeien geslagen en de tas wordt leeg gekieperd.
De agenten roepen ‘bingo’, twee kilo cocaïne.
Daarop wordt ook Albert gearresteerd.
Er volgt huiszoeking.
Onder het bed van de vriendin van Albert wordt nog eens zes kilo coke gevonden.
Het is de drugsvondst van het jaar.

De grote Albert draait er niet om heen. ‘Ik heb de drugs geleverd, Fernando wist niet was hij kreeg. Ik wel.’
Nee, zijn vriendin was niet gecharmeerd van  die zes kilo onder haar bed.
Albert vertelt dat hij zo graag met haar en met zijn zeven kinderen op vakantie had gewild, met z’n allen op vakantie naar Curaçao.
Maar daar had hij het geld niet voor.
Hij had ook vrienden, ook een paar criminele jeugdvrienden.
Die hadden hem 4.000 euro gegeven, voor de vakantie.
In ruil daarvoor had hij die acht kilo drugs in huis genomen, om het te bewaren.
En om twee kilo over te dragen.
Daar had hij geen geld voor gekregen.

De grote Albert zegt dat het stom is wat hij heeft gedaan.
Hij zegt: ‘Ik weet dat ik fout ben. Het ging mij om die 4.000 euro, voor de kinderen. Nu zit ik in de bajes. Wat ik daar allemaal wel niet meemaak… dat is de moeite niet waard. Ik wil nu graag naar huis, naar mijn familie.’
De officier van justitie: vier jaar gevangenisstraf.

De sportieve Fernando zegt dat hij dacht dat het dus om motoronderdelen ging, dat hij anti drugs is en dat hij voetbalt in de hoofdklasse.
De aanklager: twee jaar cel.

Omvangrijke mannen met tatoeages in de nek, mannen uit Medellin, Colombia, vaders van zeven kinderen, voetballers in de hoofdklasse.
Griezelige types.
Niets is wat het lijkt.
Het is daarom niet aan de gewone sterveling om mannen in hokjes te stoppen.
Dat is voorbehouden aan rechters.

Rob Zijlstra

⇒ horn-effect

update – 24 oktober 2014 – uitspraken
Fernando heeft 24 maanden celstraf gekregen waarvan er 6 voorwaardelijk mogen. Betekent dat hij 18 maanden moet zitten. En dat is 2 maanden meer dan hij de straf had gekregen die het OM eiste (die was neergekomen op netto 16 maanden). Albert is veroordeeld tot 30 maanden celstraf waarvan 10 maanden voorwaardelijk. Vonnissen volgen zodra beschikbaar.