In het angstaanjagende programma
Opsporing Verzocht worden camerabeelden
getoond van een vaag figuur
die 500 tips opleveren

 

De geschiedenis heeft oorlogen en rampen nodig, de topvoetballer regelmatig een weergaloos doelpunt, de journalist een keertje een primeur.
Voor politie en justitie is het niet anders.
Politie en justitie hebben af en toe een zaak van belang nodig, een zaak waar iedereen over praat en die nog lang heugt.

Jaren geleden diende zich zo een zaak aan.
In Noord-Groningen, in ’t Zandt en omgeving, brandden leegstaande schuurtjes af.
Al snel was duidelijk dat er geen sprake was van spontane zelfontbrandingen, maar dat er een brandstichter actief was, ja misschien zelfs wel een pyromaan.
De branden zetten de pers in vuur en vlam, van overal kwamen verslaggevers he-le-maal naar Groningen om verslag te doen.
Er zijn zelfs journalisten in ’t Zandt gaan bivakkeren om niks te missen.

Het werd een kat-en-muisspel en een lang verhaal.
Vlak voor kerst overmeesterde een arrestatieteam in de draaideur van het UMCG in Groningen een 18-jarige jongen op ziekenbezoek.
Met een zak over het hoofd werd hij in een snelle auto met loeiende sirene afgevoerd naar het politiebureau in Delfzijl.
Er kwam een persconferentie waar politie en justitie glunderend van trots vertelden: we got him.

’t Was Johnny B.
In zittingszaal 14 verliep het later ietwat anders (de rechters achten bijna niets bewezen), maar dat is een nog langer verhaal.

Het leven ging daarna zijn sukkelgang.
Tot mei vorig jaar.
Dan vindt een wandelaar bij de Jumbo aan de Wilhelminakade in Groningen een wit emmertje met daarin een kookwekker van de Blokker die met draadjes aan iets is verbonden wat doet denken aan een bom.
Drie weken later ontploft er iets tegen de gevel van de Jumbo aan het Overwinningsplein in Groningen.
Er is ook wat schade.

In het angstaanjagende programma Opsporing Verzocht worden camerabeelden getoond van een vaag figuur die 500 tips opleveren.
Het Jumbo-hoofdkantoor krijgt een brief met de eis: er moeten bitcoins komen, veel, anders gebeurt er echt wat.
De afpersing is een feit.
Er volgt nog een bommelding bij de Jumbo in de Euroborg.
Na uren zoeken wordt niets gevonden.
Bij een Jumbo in Zwolle wordt een verjaardagskaart bezorgd met een verdacht poedertje.

De hoofdofficier van justitie looft een beloning van 10.000 euro uit.
Dan wordt in oktober in de binnenstad van Groningen een man aangehouden.
Er volgt een persconferentie die de politie met trots en live uitzendt via Periscope.
We got him.

’t Is Alex O.
Afgelopen week verscheen deze kleine man – roze trui, witte sokken – voor het eerst in de rechtszaal, vrolijk lachend en zwaaiend naar en kushandjes uitdelend aan zijn publiek op de tribune.
Wij van de pers, toegestroomd vanuit alle hoeken, twitterden O.’s opkomst collectief de wereld in.

Ik wil deze zaken van belang niet bagatelliseren.
De meeste brandjes destijds in ’t Zandt stelden niet veel voor, maar er ontstond wel onrust en grote bezorgdheid.
Wat er tot nu toe bij de Jumbo’s is voorgevallen, is ook niet fijn.
Winkeldieven richten vast meer schade aan, maar dat neemt niet weg dat bommen lelijke, gemene en ongewenste dingen zijn.

In Groningen gebeuren wel ergere dingen waar politie en justitie minder hard mee aan de weg timmeren.
Waarom dat zo is, weet ik niet.
Wij van de pers zijn hierin ook een beetje raar.

Terwijl verslaggevers en cameraploegen wachten voor de ingang van zittingszaal 14 voor de pro forma-zitting met Alex O., wordt binnen uitspraak gedaan in een grote zedenzaak waarin twintig jonge vrouwen zijn aangerand.
Dat is doorgaans wel een onderwerp waar de pers over bericht.
Daarna wordt een tbs’er die in de Van Mesdagkliniek een mede-tbs’er dronken van drank en drugs wilde vermoorden veroordeeld tot tbs.
Er is vrijwel geen belangstelling.

Wij willen Alex O., die we niet de plofkip, maar liefkozend de Jumbo-bomber noemen.
De zitting verloopt voorspelbaar.
Er zijn een paar mededelingen en de advocaat vindt (‘het ijs is te dun’) dat Alex O. het komende strafproces in vrijheid moet kunnen afwachten.
De officier van justitie vindt van niet.
De rechters gaan daar dan over nadenken om vervolgens te vertellen dat is besloten dat Alex O. in voorlopige hechtenis blijft.
Tot slot mag de verdachte wat zeggen.
Hij zegt dat hij onschuldig is en dat hij al drie maanden ten onrechte in de gevangenis zit.
Dan is het klaar.

Dit alles speelt zich af in een half uur en in een vriendelijke sfeer.
Alex zegt ‘tot de volgende keer’ tegen de rechters, de rechters zeggen ‘bedankt voor uw komst’.
Als kort daarna een strafzaak begint waarin het Openbaar Ministerie welgeteld 1.132.272 euro eist van vier Groninger henneptelers, is de pers zo goed als uit zicht.
Zo gaat dat.

Wat Alex O. – indien schuldig – te wachten staat?

De Jumbo in Groningen is vaker afgeperst.
In 2004 dreigde een medewerkster voedsel in de schappen te vergiftigen en dat wereldkundig te maken.
De eis was dat de leidinggevende van de vleeswaren moest worden ontslagen.
De afperser, dan medewerkster afdeling brood, had die baan als leidinggevende op vlees willen hebben, maar ze werd gepasseerd.
Na intensief onderzoek werd de vrouw, zwanger en moeder van drie kleine kinderen, gearresteerd.

De officier van justitie zette zwaar in.
Hij noemde de huilende verdachte addergebroed en eiste voor dit uitvaagsel twee jaar celstraf.
De rechtbank legde twee weken later, in augustus 2005, een werkstraf op van 240 uur.
Wel moest Trudy een schadevergoeding betalen aan de Jumbo van 30.000 euro.
Dat mocht gelukkig in termijnen.

Alex O. moet nog even geduld hebben.
Hij is naar verwachting in mei aan de beurt.

Ondertussen gaat het redelijk tot goed met Johnny B.
Want wat een toeval.
Kort voordat de landelijke pers arriveert voor de Jumbo-zaak zit daar Johnny in de hal te wachten.
Hij moet terechtstaan wegens een verbale bedreiging van een persoon die hem, hollend door een weiland, met mes achter de broek aan zat.
Heel verhaal.
‘Ja, ’t gaat best goed, druk bezig met een eigen bedrijf.’

Niet lang nadat hij het gerechtsgebouw met drie weken voorwaardelijk verlaat, komt de advocaat binnen die Alex O. bijstaat.
Laat dat nou de advocaat zijn die destijds Johnny ook bijstond.
De persofficier van justitie is er.
Exact dezelfde.
Weer even later meldt zich in vol ornaat de politieman die destijds sluw het onderzoek leidde naar de branden in ’t Zandt.
Nu leidt hij het Jumbo-onderzoek.

Alsof de duivel aan het werk is.
Nog even en wij van de pers melden dat Alex O. eigenlijk Johnny B. is.

Rob Zijlstra

er komt een vervolg

↓

het rechtbankverslag over Trudy, de eerdere Jumbo-afperser [juli 2005] → link