Zijn verschijning viel op
door zijn afwezigheid

Het is meestal geen goed teken.
Briefjes met tape op de winkeldeur geplakt waarop de mededeling staat: wegens omstandigheden gesloten.
Handgeschreven briefjes zijn de ergste.
Dan is er iets naars aan de hand.
Niet zelden betreft het in zo’n geval een zojuist gepleegde gewapende overval.
Gelijkluidende mededelingen maar dan op briefjes die uit de printer komen duiden erop dat de winkelier de omstandigheden zag aankomen.
Doorgaans gaat het dan om doordeweekse faillissementen, van V&D en zo.

Ligt het aan de bestaande minister van veiligheid en justitie dan kunnen dergelijke briefjes binnenkort ook aan de poorten van gevangenissen worden opgehangen.
Er moeten wegens omstandigheden een stuk of tien dicht.
Dat was vorige week de snoeiharde boodschap.
Er staan 1600 banen op de tocht.
De vervanger van de koning in Drenthe reageerde ontzet op dit misdadige nieuws.
Hij verkondigde dat ‘Den Haag’ het dan zelf maar uitzoekt, dat de meest veilige provincie van Nederland dan nergens meer aan meewerkt.

Je kunt ook zeggen dat het raar is, zo’n onthutste reactie.
Gevangenissen zijn immers vooral kwalijke noodzaak.
Hoe minder, hoe beter.
Een land dat de luxe heeft penitentiaire inrichtingen te sluiten vanwege een gebrek aan misdadigers zou, inclusief Drenthe, wereldkampioen moeten heten.

Gevreesd evenwel moet worden dat de omstandigheden anders zijn.
De criminaliteit neemt iets af, maar niet in die mate dat een kwart van de cellen opgedoekt kan worden.
Ook de vergrijzing – een genoemde oorzaak van de daling van misdaden – verloopt niet in een zodanig rap tempo dat dat lege luchtplaatsen oplevert in de Esserheem en Norgerhaven in Veenhuizen, noodzakelijkheden die volgend jaar op de nominatie staan gesloten te worden.

Overigens is het niet rechtvaardig alle grijze ouderen over één kam te scheren.
De rechtbank in Groningen stuurde deze week nog een 84-jarige ontuchtpleger voor een jaar naar het gevang.
De kans dat hij daar zal vereenzamen is vooralsnog nihil.
Maar dit terzijde.

Deze week boog de rechtbank zich over de strafzaken van drie leden van de familie S. uit Delfzijl.
Een van hen genoot kort landelijke bekendheid als spookraadslid.
Zijn verschijning viel op door zijn afwezigheid.

Het omvangrijke onderzoek begon in 2012 en ging gepaard met invallen in bedrijfspanden en woningen, er werden ontelbare telefoongesprekken afgeluisterd (de schriftelijke uitwerking van die gesprekken beslaat 7.000 A4’tjes), er is een buitenlandse infiltrant (undercoveragent uit Engeland) ingezet en er worden doorlopend getuigen gehoord.
Tientallen.
De burgemeester gelastte tussen de strafrechtelijke bedrijven door een bestuurlijk onderzoek naar dubieus vastgoed in het toch al geplaagde winkelhart van Delfzijl.

De mannen S. werden in 2014 gearresteerd, in 2015 als verdachten in vrijheid gesteld en volgens de betrokken advocaten zal het proces pas plaatshebben in 2017.
De officier van justitie kondigde donderdag in de rechtszaal aan dat een flink deel van de verdenkingen is komen te vervallen.
Het gaat nu nog slechts om de verkoop van één kilo hennep en 100 gram cocaïne en het uitbuiten van twee werknemers.
De familieleden vormen zelfs niet eens meer een criminele organisatie.
Ook de wapens en munitie zijn zomaar verdwenen.

De advocaten noemen het dossier ‘raadselachtig’ en schrijven dat toe aan amateuristisch broddelwerk van politie en justitie.
‘En dan drukken wij ons zwakjes uit.’

Een van de advocaten zei tegen de rechters: ‘De politie heeft ontzettend veel tijd, geld en energie in deze zaak gestoken.
Na vier jaar blijft er niet veel van over.
Kan de officier van justitie dit aan de samenleving uitleggen?’
De officier van justitie: ‘We hebben lopende het onderzoek beter gekeken naar de haalbaarheid en opportuniteit. En daarna hebben we keuzes gemaakt.’

Onder die omstandigheden krijg je de gevangenissen natuurlijk nooit gevuld.
Worden de S.’jes ooit veroordeeld, dan hebben ze hun straf al uitgezeten.

Misdaadnieuws was afgelopen week ook de beëdiging van de nieuwe korpschef van de Nationale Politie.
De bovenbaas blaakt getuige zijn tweets op Twitter van vertrouwen, maar tijdens de plechtigheden in de Ridderzaal zei hij dat het zo niet kan doorgaan.
Het politiekorps kraakt.
Er moet meer geld komen.
Komt dat er niet, dan kan de politie nergens meer veel tijd en energie in steken.

En dan moet het anders.
Soms kan dat best.
Vorige maand stond een mevrouw terecht wegens een poging tot doodslag.
De verdenking luidde dat zij met haar auto was ingereden op haar achterbuurman.
Niet toevallig en ook niet per ongeluk.
De vrouw leeft al jaren in onmin met haar buur.
’t Was met opzet.
De man overleefde de aanslag.
Hij sprong net op tijd opzij.

In de rechtszaal zat zij als verdachte dader bijna naast het vermeende slachtoffer.
De officier van justitie had met gemak twee jaar celstraf kunnen eisen, maar dat deed ze niet. Ze keek iedereen eens diep in de ogen en deed toen een voorstel aan de rechters.
Misschien zouden buur en buuf eens samen aan tafel kunnen gaan zitten om hun ruziegedoe van jaren voor eens en altijd op te lossen.
De officier van justitie kende wel iemand die daarbij zou kunnen bemiddelen.

Buur wilde wel en toen buuf ook.
Komen ze er niet samen uit, zo luidt de deal, dan volgt alsnog een strafzaak en zit buuf zo achter de tralies.

Donderdag stond een motorrijder terecht die op de eerste mooie lentedag van het vorige jaar zijn racemachine van stal had gehaald.
Hij was gaan toeren door het mooie (zei hij) Gaasterland.
In een haakse bocht, smalle weg, maakte hij een inschattingsfout.
Gevolg: een tegemoetkomende racefietser ging onderuit en belandde met letsel aan de wervels en acht gebroken ribben op de intensive care van het ziekenhuis.

Geen opzet, maar wel aanmerkelijk onvoorzichtig en daarmee een misdrijf in het kader van de wegenverkeerswet, sprak de officier van justitie streng.
Hij eiste een werkstraf van 90 uur.
De motorrijder boog het hoofd.
Hij snapte dat wel.

Kort na de zitting werd hij vriendelijk aangesproken.
Een man zei tegen hem: ‘Dag. Ik ben het slachtoffer. U hoeft wat mij betreft geen straf te krijgen. U kon er ook niets aan doen. Zoiets kan ons allemaal overkomen.’
Onder bepaalde omstandigheden heb je helemaal geen politie, officieren van justitie, rechters en gevangenissen nodig.

Rest de sluiting van V&D.
Daar werden van heel Groningen verreweg de meeste winkeldiefstallen gepleegd.
Dat is binnenkort opgelost.
Een logisch voordeel.

Rob Zijlstra