U heeft die ketting niet gestolen?
Welnee

Gerrit heeft het niet gedaan.
Het Openbaar Ministerie dacht zeker te weten van wel, maar het in de rechtszaal gepresenteerde bewijs overtuigde de rechters niet.
Gerrit kreeg niet de geëiste drie jaar gevangenisstraf.
Hij werd vrijgesproken.
Dat was een jaar geleden.

Hij wordt (nog steeds) beschuldigd van een akelige gewapende overval op een vestiging van de Albert Heijn in Groningen.
Twee jaar geleden.
Dat Gerrit werd opgepakt was niet zo raar.
Hij snapte dat zelf ook wel.
Gerrit heeft ervaring.
In het verleden beroofde hij banken.
Hij zat meer dan de helft van zijn leven – hij is nu 50 jaar – in de gevangenis.

De politie ontdekte dat Gerrit kort voor de overval een drugsdealer had gebeld.
Rond het tijdstip van het belletje, 9 uur in de ochtend, wilde hij geld opnemen bij een pinautomaat.
Hij probeerde honderd euro, maar het saldo liet maar dertig toe.
Te weinig.
Om de bestelde drugs te kunnen betalen had hij meer geld nodig.
En dus, zo luidt het scenario, sprong hij op zijn fiets, trapte hij richting de Van Lenneplaan waar een overvaller om 09.35 uur een zwart wapen op een16-jarige supermarktmedewerkster richtte.
Een minuut later was de overvaller al spoorloos.

Dat politie en justitie denken dat Gerrit de overvaller van de Albert Heijn-vestiging is, komt vooral omdat de overvaller in de winkel een plastic tasje liet vallen.
Op de camerabeelden is dat te zien.
Het tasje is onderzocht op sporen.
En?
Op het plastic zat biologisch materiaal waaruit een dna-profiel kon worden getrokken: het profiel van Gerrit.

O toeval?

Het was agenten die de camerabeelden bekeken opgevallen dat de overvaller een bijzonder loopje had.
Er werd een Engelse loopjes-deskundige geraadpleegd en naar Groningen gevlogen.
De podoloog concludeerde: dikke kans dat de man op de camerabeelden de verdachte Gerrit is.

Het klinkt zo klaar als een klontje, maar de rechters durfden een veroordeling niet aan.
Het Openbaar Ministerie ging tegen de vrijspraak in beroep en eiste wederom drie jaren celstraf.
Afgelopen week werd duidelijk dat ook de rechters van het gerechtshof niet overtuigd zijn.
De raadsheren gelastten nader onderzoek.

Julius heeft het wel gedaan.
Julius bracht net als Gerrit een aanzienlijk deel van zijn leven in gevangenschap door, in binnen- en buitenland.
Van de laatste twintig jaar, zat Julius er zeventien vast.
Binnen heet hij een modelgedetineerde te zijn, buiten een dief.

Julius wordt ditmaal verdacht van winkeldiefstallen.
Daar doet hij niet moeilijk over.
Hij pikte eeltvijlmachines met navulverpakkingen bij Kruidvat, op twee verschillende dagen twee televisies bij Mediamarkt, sinaasappelsap, eieren en een ontbijtkoek bij Jumbo en bij America Today een hip jasje.

’t Klopt.
Maar, moeten de rechters weten, dat was allemaal in de verleden tijd.
Het waren diefstallen die hij pleegde in 2015.
Julius vindt dit het bewijs dat hij nu goed bezig is.
Immers: ‘Dit jaar ben ik nog niet met politie en justitie in aanraking geweest.’
Sterker nog: hij gaat hem voor de wind.
Eindelijk.
Sinds enige tijd beschikt hij over eigen woonruimte.
Zoiets had hij nog nooit.
Zegt: ’Het gaat me goed. Ik kan koken, ik ben bij de voedselbank en ik ben van plan mij aan de regels van de samenleving te houden.’

De officier van justitie is niet onder de indruk.
‘Meneer met z’n lange strafblad pleegt vijfmaal bewust een winkeldiefstal en dan moet ik geloven dat het goed met hem gaat. Hij was nog maar net vrij. Van mij krijgt hij het voordeel van de twijfel niet. Ik eis vijf weken gevangenisstraf, een week per diefstal.’

Een van de rechters kan zijn nieuwsgierigheid niet bedwingen en vraagt aan het slot van het proces of het klopt.
Het klopt, zegt Julius niet helemaal zonder trots.
Het klopt dat een van zijn kinderen een succesvol bedrijfsjurist is, zijn tweede kind een gerespecteerd advocaat en de derde is officier van justitie.
Verontschuldigend: ‘Ze hebben mij niet kunnen behoeden. Ik ben altijd een jongen van de straat gebleven.’

Mareike (45) heeft het niet gedaan.
Zij heeft zich vorig jaar in juni niet voorgedaan als medewerkster van de thuiszorg.
Zij heeft ook niet bij ouderen in de Melkwegflat in Hoogezand aangebeld.
Laat staan dat ze een tas heeft gestolen met daarin een telefoon en een portemonnee met vijftig euro.
Ze heeft ook niet een zilveren ketting gestolen.

Ze wordt daar wel van verdacht.
Dat ze in het verleden bij de thuiszorg werkte en daar is ontslagen omdat ze bij een klant een horloge had gestolen, is geen bewijs.

In juni vorig jaar deed een aantal ouderen aangifte van diefstal.
Er werd gesproken over een blonde vrouw ‘die hier niet thuishoort’ met krullend haar.
Mareike heeft blond haar.
Bij haar thuis is een pruik gevonden met blonde krullen.
Zegt natuurlijk niks.
Bovendien was ze op de dag van die diefstal aan het shoppen in Bremen.
Dat haar mobiele telefoon niet in Bremen was, maar de zendmast in de nabijheid van de Melkwegflat aanstraalde, kan zij ook niet helpen.

Haar auto stond ook bij de flat.
Ja, want ze had pech, iets met de koelvloeistof.
De politie had dat laten onderzoeken: niets met de koelvloeistof.
In de auto werd een mobiele telefoon gevonden.
Niet zomaar eentje, maar exact zo’n telefoon die bij een bewoonster van de flat was gestolen.
Mareike snapt daar niks van.
Nooit eerder had ze die telefoon in haar auto gezien.

Toen ze werd aangehouden moest ze haar tas op de kop kieperen.
Er rolde onder meer een zilveren ketting uit.
Laat dat nou precies de ketting wezen die een bewoonster van de Melkwegflat was kwijtgeraakt nadat een blond krullende medewerkster van de thuiszorg bij haar de badkamer had schoongemaakt.

Rechters: ‘U heeft die ketting niet gestolen?’
Mareike: ‘Welnee, die ketting is van mij, die heb ik al heel lang.’

De officier van justitie spreekt van kwalijke en ernstige feiten want kwetsbare ouderen en eist een jaar celstraf, de helft voorwaardelijk.
Haar advocaat zegt: ‘Er zijn redenen om aan te nemen dat mijn cliënt het wel heeft gedaan. Maar in haar hoofd heeft ze het niet gedaan.’

Gerrit heeft tot nu toe het voordeel van de twijfel gekregen.
Bij Julius is daarentegen geen aarzeling mogelijk.

En Mareike?
De rechters merkten op: ‘Het zijn wel allemaal vreemde toevalligheden.’
Mareike, zonder twijfel: ‘Nou, zeg dat wel.’

Rob Zijlstra

uitspraken volgen

→ het verhaal de overval op de Albert Heijn heb ik eerder beschreven in Silly walks. Met de uitspraak van het hof (tussenarrest) is dit verhaal opnieuw actueel geworden.