Een laatste week op de rechtbank
voorafgaand aan een vakantie

De meervoudige strafkamer van de rechtbank in Groningen doet deze week in zittingszaal 14 welgeteld 26 zaken. Daarvan staan er 12 op de nominatie te worden behandeld. In 14 strafzaken wordt uitspraak gedaan, dat zijn zaken die twee weken geleden zijn behandeld. Er is van alles wat, het is een reguliere week die ongetwijfeld anders zal verlopen dan de rol van de rechtbank aangeeft. Een weekverslag, deel 3.

deel 1
deel 2
.

DONDERDAG 14 juli 2016

01.35 uur
Er ontstaat soms ophef na berichten in de media over zedenmisdadigers. Over pedofielen. Niet zelden gaat die ophef over de aanwezigheid van een verdachte of veroordeelde ontuchtpleger en/of kinderverkrachter. Niemand wil in de nabijheid van zo’n figuur wonen. Dan komt de burgemeester eraan te pas om te sussen en soms ook de televisie en dan wordt het allemaal nog erger.

Ik heb in twaalf  jaren in de rechtszaal zo veel ontuchtzaken voorbij zien komen dat het niet anders kan dan dat in iedere stadswijk, in elk dorp, hoe klein ook, er wel een of twee zedendelinquenten wonen. Gewoon bij u in de straat, hij is misschien wel uw aardige buurman. Voor het idee: de meervoudige strafkamer van de rechtbank in Groningen behandelt meer zedenzaken dan diefstallen of drugszaken.

Ontuchtzaken wennen nooit. Een dief, een drugsdealer, wat ze doen, het mag niet, maar misschien hadden ze honger of schulden of beide. Zwakbegaafd, in de war. Geen excuus, maar toch… Voor iemand die voor eigen gerief zijn eigen kind verkracht, of het kind van iemand anders, ligt het anders. Voor zo iemand is er geen ‘maar toch…’

Het idee dat in Groningen (en dat is elders niet anders) tientallen, honderden kinderen wonen die gisteren, vandaag en morgen weer stelselmatig worden misbruikt, verkracht – soms dagelijks en dat jaren achtereen – gaat gezond voorstellingsvermogen te boven. En toch is het zo, het bestaat. De daders zijn meestal vaders,  stiefvaders, opa’s, soms een oom.

De rechtbank heeft donderdag heel de ochtend uitgetrokken voor dit soort zeden.
Voor de zoveelste zeden.

’s Middags zijn er gelukkig twee dieven.

↓

09.45 uur
De eerste strafzaak loopt. Man (52) wordt door de rechters ondervraagd over de beschuldigingen van misbruik, gedaan door zijn dochter die nu 19 jaar is. Het zou zijn begonnen op vakantie in Benidorm toen ze 12 jaar was. Daarna gebeurde het op de camping in Wedde en vervolgens ook thuis in Stadskanaal. Zo luidt de beschuldiging.

De verdachte vader ontkent.
Hij zegt, samengevat: ‘Mijn dochter is een fantast. Ze zat aan de drank, aan de drugs, ze spijbelde, ze was alleen maar aan het feestvieren.’

Verdachte: ‘Ze zei ook altijd dat ze was geadopteerd.’
Rechter: ‘Was ze geadopteerd?’
Verdachte: Nee, ik was erbij toen ze werd geboren.’
Rechter: ‘Okay, ik niet.’

↓

11.05 uur
Tijdens de rechtszaak komt iets naar voren wat ik bij aanvang niet wist. De verdachte bekleedde tot vorig jaar een publieke functie die hij – volgens nieuwsberichten – neerlegde vanwege ‘fysieke omstandigheden’.

De vraag die ik regelmatig moet beantwoorden: hoeveel informatie laat ik weg om te voorkomen dat een verdachte publiekelijk aan de schandpaal wordt genageld? En: is dat wel mijn verantwoordelijkheid?

Ik leg de kwestie voor aan de redactiechef dan wel hoofdredactie om samen een wijs en journalistiek verantwoord besluit te kunnen nemen. Dit zijn heel lastige kwesties.

↓

11.30 uur
De officier van justitie zegt dat deze vader zijn eigen dochter jarenlang seksueel heeft misbruikt voor eigen gerief. Alleen een langdurige gevangenisstraf is passend. Ze eist 36 maanden. De advocaat benoemt in zijn pleidooi de publieke functie die de verdachte bekleedde. Ik schrijf – in de rechtszaal – een artikel en stuur dat naar een aantal collega’s. De geraadpleegde collega’s op de redactie reageren niet veel later: publiceren. Inclusief functie waardoor verdachte niet langer anoniem is. Om 12.45 gaat het bericht online.

12.46
Zedenzaak 2, begint ruim een uur later dan gepland.  Schennispleger in de auto, raampje naar beneden, meisje van 9 op de fiets, een kwestie  uit mei 2015.  De verdachte: ‘Misschien heeft ze mijn riem gezien.’

↓

13.00
Uitsprakentijd. Om niet meer tijd te verliezen wordt de verlate schenniszaak in zittingszaal 14 niet onderbroken, zoals te doen gebruikelijk, maar worden de uitspraken gedaan in zaal 13. In splits mezelf in tweeën.  Twee ongewenst verklaarde vreemdelingen – mannen uit Somalië – krijgen de veelplegersmaatregel isd opgelegd. Dat is 2 jaar zitten. Een man uit Appingedam die werd verdacht van oplichting – een miljoen euro – wordt deels vrijgesproken, deels schuldig bevonden wegens verduistering. Zijn straf: een jaar zitten. Een jonge verdachte uit Friesland wordt vrijgesproken omdat niet is voldaan aan het bewijsminimum. Terecht.

Ik ga niet terug naar de schennispleger in 14. Hij zoekt het maar uit. Ik vind het te weinig voor een nieuwsbericht. Een broodje. Vanwege al het onrecht en oneerlijke zaken, haal ik graag mijn broodjes bij Goud Eerlijk in de Nieuwe Ebbingestraat.

Straks een oplichterij rondom een zorgboerderij met een verdachte vader en zoon.

 

↓

14.00 uur
Oplichting, dan wel verduistering van 11.000 en 24.000 euro. Verdachte vader is niet komen opdagen, verdachte zoon is er wel. Zoon loog bij de politie om zo de schuld op zich te nemen. Zoon: ‘Ik zou een lagere straf krijgen dan mijn vader met zijn strafblad.’ Komt daar nu op terug. Vader is een boef. Zoon zegt: ‘Als mijn vader vroeger weg was, wist ik nooit of hij in detentie zat of niet.’

De zaak gaat als een nachtkaars uit. Niet de zoon, maar de afwezige vader is de grote boef. Zoon mag wegkomen, vindt de aanklager, met een werkstrafje. Vader moet later – dit jaar nog? – terechtstaan.  Ik zie in mijn administratie dat de man tien jaar geleden ook al eens is veroordeeld. Hij verkocht toen niet bestaande entreekaarten voor echte voetbalwedstrijden.

↓

16.05 uur
De zitting van vandaag is  gesloten. Nog even en de schoonmakers komen. Heb het gerechtsgebouw verlaten en zit nu op de krant. Laatst las ik dat een journalist schreef dat-ie op kantoor was. Vast een burgerjournalist. Een echte journalist zegt zoiets niet. Waar ik ben? Ik ben op de krant.

Op de krant is nog wat discussie over de verdachte met een publieke functie. Ik heb geschreven dat de man lid was van de gemeenteraad, fractievoorzitter zelfs, toen aangifte werd gedaan van ontucht. Het vermelden van de functie is daarmee relevant. Vinden wij op de krant.

↓

19.10 uur
Ik ben momenteel columnloos. Zeven weken achtereen is de DvhN-weekeindekrant anders omdat wij in de zomer net doen alsof er minder nieuws is en er minder valt de duiden. Wat de rechtbank betreft, is dat een beetje waar: volgende week staan er in Groningen slechts drie strafzaken op de rol van de meervoudige strafkamer. In de vakantieperiode ligt niet de misdaad, maar wel de de strafrechtspraak op z’n gat.

Misdaadbestrijding en normhandhaving is en blijft een ambtelijke aangelegenheid.
Er is geen alternatief.

Voor mij betekent dit dat ik op donderdag tijdelijk geen verhaal hoe te leveren voor de zaterdagkrant. Een wekelijkse column is eervol om te hebben, het is alsof je een eigen praatprogramma hebt. Dan moet je altijd, een keertje niet is geen optie. Ik vind het geweldig om te doen. Het is verslavend. Maar even niet is op dit moment ook heel aangenaam.

Dit even duurt zeven weken.
Na zeven weken komt de strafrechtmachine uit de sluimerstand en heet de strafrechtspraak weer overbelast te zijn en kunnen er opnieuw allerlei draken worden bedacht om die overwerkte rechters te ontlasten.

Mijn column schrijf ik al jaren steevast op donderdagavond.
Nu dus even niet.
Nu ben ik al thuis.
Ik lig in volle overgave ontspannend in mijn hangmat in de tuin, gespannen tussen appelboom en eik, in handbereik wijn, een oude Miles Davis op de oortjes (dit in het geval het buiten zomers en aangenaam zwoel zou wezen).

Morgen – vrijdag – nog een internetoplichting, een man met kinderporno, een aan drugs verslaafde veelpleger met een dierenarts en Alex, een oude bekende die een telefoon zou hebben gestolen.