‘ Niet de rechter als hoeder van de rechtsorde
moet meer zichtbaar worden,
als wel de rechtsstaat zelf ‘

Bas Heijne, rechtspraaklezing 2016

Loes Kiezebrink, getekend door rechtbanktekenaar Annet Zuurveen

Bijna niemand die het weet, maar op donderdag 29 september 2016  is de beste strafrechter van Groningen gestopt met rechter zijn.

Het hing in de lucht. Bij Koninklijk Besluit van 17 mei 2016 is aan de rechter eervol ontslag verleend in verband met het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. De rechter is klaar.

Wanneer is een rechter de beste?

Als hij of zij zonder dwalingen is?
De hoogste straffen oplegt?
De pensioengrechtigde leeftijd heeft bereikt?
Vooral oog heeft voor de menselijke kant van de zaak?
Op de fiets voor het rode verkeerslicht stopt, ook als niemand dat ziet?
Alles leest en dus het dossier van a tot z kent?

In de voorbije 12 jaar (zo lang maak ik haar mee) was ze ruim 200 keer (228 heb ik welgeteld) voorzitter van de meervoudige strafkamer van de rechtbank van Groningen.
Als dat aantal van 228 exact klopt, legde deze rechter als voorzitter (met de bijzitters) in de voorbije 12 jaar  51 keer een straf op die gelijk was aan de eis van de officier van justitie, 11 maal viel het vonnis hoger dan de eis uit en 166 keer was de opgelegde straf lager dan de officier van justitie graag had gezien.

Ze deed complexe zaken, moordzaken waaronder ‘Baflo’, ze deed de vreselijkste verkeersdrama’s ook met dodelijke slachtoffers, de naarste ontuchtzaken, ze deed criminele organisaties met drugs en heel veel strafzaken met verdachten die niet zozeer op het verkeerde pad waren terechtgekomen, maar wel volledig de weg kwijt waren.

Ze verklaarde twee wietkwekers schuldig aan wietkweken, maar legde geen straf op omdat de schuldigde wietkwekers hun wiet zodanig kweekten dat ze  voorbeeldwietkwekers waren. Advocaten zeiden toen dat deze rechter met zo’n uitspraak de dapperste rechter van Nederland mag heten.

Ze was streng en deed wel eens een beetje nors.
Maar iedereen zei, je weet wat je aan haar hebt en waar je aan toe bent, ze is fair en altijd duidelijk.
Advocaten waren meestal  blij en opgelucht wanneer ze vernamen dat deze rechter een van de drie was.
Ze was kritisch, niet alleen naar verdachten met kletspraat, maar ook jegens advocaten en officieren van justitie.
Ze was tegen gezeur.

De beste rechter van Groningen heet niet Loes Kiezenbrink.
Toen ik dat schreef – Kiezenbrink met een n – kreeg ik een stevige reprimande.
Het is Kiezebrink, zonder n., dat moest ik nooit weer vergeten.

Dit alles maakt haar niet de beste strafrechter van Groningen.
Waarom dan toch?
De toon.
Altijd wist ze de juiste toon aan te slaan in het gesprek – tijdens het verhoor ter zitting – met de verdachte.
Bikkelhard als dat moest, bijna moederlijk als dat nodig was.
Altijd op het scherp van de snede en altijd was het raak.
Ze straalde niet alleen betrokkenheid uit, maar was dat ook.
Soms stormde het in de rechtszaal of namen emoties er de overhand, deze rechter bleef dan  de rust zelve.
Wie dat kan, jaar in en jaar uit, mag de beste heten.

Je kon haar wel door de stad zien fietsen, maar nooit riepen de mensen op straat dan, ‘He kijk nou, daar fietst Loes Kiezebrink, de beste rechter van Groningen.’

Maar ze was het wel.
Tot vandaag.

Rob Zijlstra

→ rechtspraaklezing 2016

.