Wie geheel vrijwillig besluit vrije tijd te verdrijven met rugby wordt geacht te beseffen dat het er hard aan toe kan gaan. En ook dat het niet de bedoeling is dat je als rugbyspeler achteraf gaat klagen over gebutste ledematen, blauwe plekken, scheve neus. Geldt ook voor boksers en andere bij sportbonden aangesloten vechtlui. Vrijwillige pijn mag.

Maar dan vraag je je wel af…

Geldt dat ook voor studenten? Het was de vraag in de veelbesproken Vindicat-kwestie. In de rechtszaal bepleitte strafrechtadvocaat Tjalling van der Goot van wel: studenten die lid willen worden van een studentenvereniging – wetende dat daar een groene introductieperiode bij hoort – moeten achteraf niet jammeren en weeklagen. Anders word je nooit wat.

Van der Goot verwoordde het in een doordachte zin: ‘De onmiskenbare vrijheid van het individu is om binnen zeker grenzen te bepalen wat hij lijden wil.’

De rechters wilden er niet aan. In hun vonnis schreven ze dat ‘geweld in geen enkele setting door de maatschappij wordt geaccepteerd’. Of dat echt waar is, weet ik niet, maar de rechters wilden maar zeggen: een ontgroening is nooit een excuus om iemand eens even flink af te rossen.

Vrijwillig of niet. In de rechtszaal is dat vaker de vraag.

Een studente nodigt ’s nachts op straat een haar onbekende man uit met haar mee te gaan. Eenmaal thuis, achter de voordeur op de trap, beminnen ze elkaar. Drie dagen later doet ze aangifte. Ze zegt dat ze is verkracht. Is het zo gegaan?

De advocaat die de beklaagde bijstaat zegt van wel. Hij zegt dat het in het studentenleven heel normaal is dat mensen die elkaar niet kennen met elkaar gaan zoenen (de advocaat studeerde in Utrecht). De officier van justitie Thea Pitstra (geen idee) is het daar grondig mee oneens en eist een gevangenisstraf van drie jaar – waarvan een jaar voorwaardelijk.

In de rechtszaal worden twee verhalen verteld die beide waar kunnen zijn, maar niet tegelijk.

De man – hij heet Oscar, 31 jaar – wandelt door de binnenstad van Groningen. Het is een mooie nacht. Binnen, in de kroegen en sociëteiten worden nieuwe studenten volgens de gedragsregels volgegoten. Buiten snuift Oscar de nooit meer verdwijnende geuren van de Vismarkt op, geuren die misschien herinneringen oproepen aan vroeger, aan thuis, aan overal de zee, aan hoe mooi het daar toen was. Dan loopt hij de jongedame tegen het lijf.

Zij zegt dat ze wordt lastiggevallen. Of hij, hij Oscar, een stukje met haar mee wil lopen. Ze moet naar de Haddingestraat, nog maar een klein eindje. Nee, ze woont daar niet, zo logeert in de kamer van een vriend.

Bij de voordeur geeft de jonge vrouw Oscar plots een innige zoen en nog eentje. Ze opent de voordeur en trekt hem aan zijn shirt mee naar binnen. Ze knuffelen, ze minnen. Op de trap.

Na een paar minuten, vertelt Oscar aan de rechters, is de vrijage over. Sterker nog, ineens begint ze te slaan met haar sleutel op zijn kop en prikt ze met vingers in zijn ogen. Oscar trekt zijn broek omhoog en maakt dat-ie wegkomt. Gestoord mens.

De jonge vrouw – Jannie, begin twintiger – heeft een ander verhaal. Er was een feestje bij studentenvereniging Albertus Magnus. Toen het vijf uur in de ochtend was, was ze moe. In d’r uppie stapte ze dapper over de Vismarkt, richting een klein eindje verder. Werd ze aangesproken op de Vismarkt? Dat weet ze niet meer. Flink tipsy, ja dat was ze.

Toen ze de voordeur opende, was daar plots een man. Hij duwde haar naar binnen en probeerde haar, met z’n broek omlaag, op de trap te verkrachten. Ze sloeg met haar sleutel, prikte met haar vingers. Toen was hij weggegaan. Drie dagen later deed ze aangifte.

Er is bloed, er is dna, er is een dna-databank, er is een bijbehorende verdachte. Een Oscar die geen schoon verleden heeft. Hij was actief in criminele gangs op Sint Maarten, hij zat een jarenlange celstraf uit in Portugal, vanwege iets met drugs. Ben je zo’n geval, dan sta je bij een nieuwe verdenking met 1 – 0 achter.

De politie ontdekt dat hij die bewuste avond en nacht ruzie had met zijn vriendin. Zij was tegen zijn zin op stap en hij kon haar niet bereiken. Het scenario dat de officier van justitie schetst: Oscar is boos en zo gaat hij de stad in. Op de Vismarkt ziet hij een jonge vrouw in d’r uppie en onvast ter been. Hij volgt haar en probeert haar met zijn ‘disfuncties op sociaal gebied’, en met al zijn persoonlijkheidsstoornissen te verkrachten. De officier van justitie: ‘Het was een vorm van wraak op zijn onbereikbare vriendin.’

De advocaat van Oscar zegt: ‘Het kan, het kan. Maar het verhaal zoals Oscar het vertelt, dat het vrijwillig was, kan ook. Dat kan ook waar wezen.’ De rechters doen maandag uitspraak.

En dan denk je dat je voorlopig alles voor eventjes hebt gehad, zitten Kwik, Kwak en Kwek in de verdachtenbank. De verdenking: groepsverkrachting in een studentencafé. De advocaat stelt prijs op nuance: de verdachten zouden in hun blote konten samen een jonge studente ontuchtig hebben genomen terwijl zij in kennelijke staat was. Ze was laveloos en daardoor niet in staat om ‘nee’, ‘niet doen’ en ‘stop’ te zeggen.

De drie jonge verdachten ontkennen de stevige beschuldiging. Ze zeggen dat de jonge vrouw zeer uitdagend was, niet dronken en – gelijk Oscar – dat ze ’t vrijwillig deed. Zij was ook begonnen. Beveiligingscamera’s hebben het geregistreerd. De rechters gaan de beelden bekijken. Daarna komt de rechtszaak.

De advocaat verzocht de rechters de strafzaak achter gesloten deuren te behandelen. Want? De drie verdachten staan op het punt de maatschappelijke ladder te beklimmen. Nare berichten in pers en op sociale media schaadt hun goede reputatie en dat is het allerlaatste waar ze nu op zitten te wachten.

De advocaat: ‘Bovendien worden mijn clienten vrijgesproken.’
De officier van justitie: ‘’Ik dacht het van niet.’

Het was een verzoek tegen beter weten in en dat wist de advocaat. Strafzaken worden zelden tot nooit achter gesloten deuren afgedaan. Kwik, Kwak en Kwek (niet hun echte namen) moeten, schuldig of onschuldig, binnenkort met de billen bloot.

Wat de drie genoemde kwesties vooral gemeen hebben is dat die zich afspeelden in augustus 2016, gedurende de introductieperiode van nieuwe studenten.

Laat het de burgemeester van de stad niet horen.

Rob Zijlstra

update – 11 december 2017 – aanvulling
Feestcafé Het Feest heeft onprettige reacties ontvangen van mensen die in de veronderstelling zijn dat een en ander zich zou hebben afgespeeld in deze zaak. Dat is niet juist. Het Feest is hier niet bij betrokken – r.z.

update – 4 december 2017 – uitspraak
Oscar is onbetrouwbaar en dus schuldig aan verkrachting. De straf: 30 maanden waarvan 6 manden voorwaardelijk, een contactverbod en het betalen van een schadevergoeding aan de studente van bijna 6.000 euro. Het complete vonnis: ↓