Wat nou als het niet anders kan dan dat de verdachte het heeft gedaan? Maar dat het dan toch niet zo is. Kan dat? Nee, zegt de officier van justitie, natuurlijk niet. Zeker wel, zegt de advocaat. Moeilijk, moeilijk, verzuchten de rechters na een pittige zitting van vijf uur. De zittende magistraten zeggen drie weken nodig te hebben – in plaats van de gebruikelijke twee – om tot een rechtvaardig oordeel te komen.

Voor hen zit de verdachte. Hij heet Manchu, 29 jaar, hip kapsel, kleine man. Met een diepe zucht buigt hij het hoofd. Na lange uren dringt bij hem het beklemmende besef binnen dat de kans aanmerkelijk is dat hij terug moet keren naar de afschuwwekkende gevangenis. Ze geloven hem niet.

Het kan niet anders dan dat Manchu heeft geprobeerd
zijn acht weken oude dochtertje te doden. Dat is wat de officier van justitie beweert en die is in zittingszaal 14 nu eenmaal niet de eerste de beste. Ze zegt dat hier sprake is van een ernstig misdrijf. Dochtertjes van acht weken oud zijn volkomen weerloos. Zij moeten erop kunnen rekenen dat de ouderlijke plicht met liefde wordt vervuld.

Een gevangenisstraf van 24 maanden. De helft mag voorwaardelijk, dat wel. Ik zie – de perstafel staat pal achter de verdachtenbank – de iele rug van de verdachte onder het T-shirt beven. Manchu zegt tegen de rechters dat hij van zijn kinderen houdt.

Niemand heeft gezien dat Manchu het heeft gedaan. Zijn vrouw was met hun oudste dochtertje naar het consultatiebureau. Om tien voor elf waren ze die ochtend de deur uitgegaan. Misschien wel zonder iets te zeggen, want de liefde in de relatie stond in de sukkelstand.

Hij zat in de kamer op de bank, de baby in het wipstoeltje voor hem op de grond. In zijn hand de telefoon, op het beeldscherm zijn contacten van WhatsApp. Hij zoekt een nieuwe gitaar. De baby huilt. Manchu is gitarist en niet de eerste de beste. Hij speelt composities van Johann Sebastian Bach, van de Spaanse componist Federico Moreno Torroba, en natuurlijk doet hij Tan Dun, zijn landgenoot. Baby huilt steeds harder. De muziek bracht hem van China, van Nanjing, naar Nederland, naar Groningen, om te studeren. Hij ruikt dat de huilende baby toe is aan een schone luier.

Gebeurde het toen? Was hij, met zijn ge-app op de bank, geïrriteerd door het aanhoudende gehuil? Nee, zegt Manchu. ‘Ik dacht wel: waarom huilt ze nou? Niet omdat ze honger had, want ze had net gedronken. Ik ging haar wiegen. Ik heb van alles geprobeerd. Haar getroost. Maar ze bleef huilen. Ik dacht, ik moet snel de oorzaak vinden, ik bracht haar naar de commode om haar te verschonen. Maar ze begon raar te trekken met haar armpjes, haar oogjes draaiden weg.’

Rechters: ’U heeft toen uw vrouw gebeld, dat was om 11.22 uur.
Manchu: ‘Ze zei dat ik direct 112 moest bellen.’
Rechters: ‘En dat deed u. Om 11.23 uur.’
Manchu: ‘Ik was in paniek.’

De ambulance komt en het kleine meisje wordt met spoed naar het ziekenhuis gebracht. Even wordt gedacht aan een epileptische aanval. Maar er is twijfel. Er wordt een CT-scan van het hoofdje gemaakt. De rechters lezen hardop voor uit het dossier: ‘Een breuk in het wandbeen van de schedel, linkerkant. Twee vochtcollecties onder de harde hersenvlies. En een breuk in het linker scheenbeen.’

Het jonge mensje komt terecht op de intensive care. Ze moet worden beademd. Medische noodsituatie. Artsen vermoeden dat het letsel dat zij waarnemen is toegebracht en drukken indachtig het protocol op de rode knop. Daarmee wordt de vertrouwensarts van Veilig Thuis Groningen geactiveerd. De vertrouwensarts komt en doet aangifte van kindermishandeling.

Kan het niet een ongelukje zijn geweest? Dus dat Manchu haar niet heeft geslagen, ruw door elkaar heeft geschud, wild heeft gewiegd, haar heeft laten vallen, zoals de verdenkingen luiden? Het Nederlands Forensisch Instituut: er is sprake van non-accidenteel trauma. Dat is dus geen ongeluk(je).

De medische termen vliegen nu door de rechtszaal. Rechters in hun zwarte jurken zijn aangewezen op de witte jassen, de medische deskundigen. En die zeggen: het letsel is ontstaan door contacttrauma. De juristen: ‘Oh, maar dat is geweld van buitenaf, toch?’

In dit geval, geweld door Manchu. Niemand heeft gezien wat er is gebeurd, het zijn de stille getuigen die de talentvolle Chinese gitaarstudent de das om lijken te doen.

Manchu zegt dat hij misschien niet alles honderd procent goed heeft gedaan, maar dat er geen sprake was van opzet. Hij zegt: ‘Mijn vrouw heeft strenge eisen, misschien doe ik het in haar ogen niet goed.’ Moeders verklaarde bij de politie: ‘Mijn man is ruw, kan niet met baby’s omgaan, hij is slordig in de verzorging.’ Manchu: ‘Wat ik ook doe, mijn vrouw is nooit tevreden.’

Een van de rechters zegt na vier uren dat hij een beeld heeft: ‘U zit daar een beetje gestresst op de bank, de baby huilt, een huilbaby, u weet niet meer wat u moet doen en toen is er iets gebeurd waar u nu niets over wilt zeggen. Is het zo?’
Manchu: ‘Nee, ze was geen huilbaby.’

Er zijn telefoons afgeluisterd, er zijn stiekem gesprekken opgenomen in de gevangenis. Dat mag gewoon. Een paar gesprekken worden als verdacht aangemerkt. Er is een gesprek waarin Manchu zegt dat hij heeft geslagen. Tegen de rechters zegt hij dat hij toen in de war was, hopeloos, radeloos, depressief. ‘Ik raakte alles kwijt.’

Hij zegt dat hij rare dingen zei, rare dingen die niet waar waren, omdat zijn hersenen niet goed werkten. ‘Ik liep in die tijd vaak huilend over straat.’ Hij dacht dan aan een einde van leven.

Volgens gedragsdeskundigen is Manchu kwets- en krenkbaar. Iemand die weinig controle heeft over zijn emotie en bij boosheid ook niet over zijn gedrag. Behandeling is vereist ter voorkoming van herhaling.

De advocaat van Manchu gooit gruis in de bewijsvoering van de officier van justitie. Manchu was alleen met de baby toen het letsel zich openbaarde. Kort daarvoor was de moeder ook thuis. Die ging pas om tien voor elf weg. Dus? Wat niet kan, kan misschien toch en is het daarom beter voor de gerechtigheid om Manchu vrij te spreken.

Met de baby in dit verhaal – ze wordt volgende maand alweer twee jaar – gaat het goed. Ten aanzien van de Chinese sukkelrelatie: de scheidingsprocedure loopt.

Rob Zijlstra

uitspraak over drie weken

→ vertaling: Kees Kuiken, gerechtstolk