Het zit het Openbaar Ministerie niet mee.  Volgens het ministerie van de crimefighters wordt de Nederlandse samenleving geteisterd door criminelen die hun geld in de onderwereld verdienen en met die poen mooi weer spelen bijvoorbeeld met het vastgoed van de legale bovenwereld.

Hennepteelt en -handel is zo’n ondermijnende activiteit. Met hennepteelt wordt zo onvoorstelbaar veel geld verdiend dat het wel ontwrichtend moet werken. Criminele organisaties varen er vooralsnog wel bij.

Woensdag zou het Openbaar Ministerie in zittingszaal 14 haar tanden laten zien. Maar het liep anders.

In de strijd tegen ondermijning geniet de aanpak van outlaw motorcycle gangs (OMG) prioriteit. No Surrender wordt beschouwd als zo’n OMG. Voorman Henk Kuipers uit Emmen werd in december opgepakt. Hij wordt verdacht van dertien strafbare feiten: afpersing en geweldmisdrijven, ook gericht tegen leden van zijn eigen club.

Vorige week diende in zaal 14 een eerste pro forma-zitting rond Kuipers. In de dagvaarding wordt No Surrender een criminele organisatie genoemd.

De strafaak tegen Kuipers wordt pas eind dit jaar (verwachting) inhoudelijk behandeld. Tot die tijd moet Kuipers blijven vastzitten. Vooralsnog zit hij ook vast. Zijn medeverdachte zoon is vandaag tegen de zin van het Openbaar Ministerie in, in vrijheid gesteld.

LEES OOK: Henk Kuipers verdacht van dertien misdrijven [pdf]

Vandaag (woensdag) stonden in zittingszaal 14 zes mannen en een vrouw terecht die worden verdacht van afpersing en ontvoering in november 2016. De mannen zijn lid van No Surrender. Dan wel waren lid in 2016. Een aantal van hen zou inmiddels afstand hebben genomen van de motorclub.

Het Openbaar Ministerie heeft zwaar ingezet op deze zaak die de onderzoeksnaam Turgon heeft meegekregen. Dat de verdachten vorig jaar allemaal in vrijheid zijn gesteld, was tegen de zin van justitie, maar het doet aan de zaak geen afbreuk, stelt de aanklager. Betrokkenen houden rekening met strafeisen die wordt uitgedrukt in jaren.

Een van de op vrije voeten gestelde verdachten werd anderhalve week geleden opnieuw opgepakt omdat hij de voorwaarden die gekoppeld waren aan vrijlating – geen contact opnemen met clubgenoten en getuigen – heeft overtreden. Hem wordt een prominente rol toegedicht in de afpersing van het afvallige clublid B.

B. moest de motorclub met een zogeheten bad standing verlaten. Hij zou in november 2016 door clubgenoten zijn ontvoerd en ernstig zijn mishandeld en gedwongen 5.000 euro te betalen. Of meer. Toegetakeld en ontkleed werd hij achtergelaten in een bos bij Glimmen. Na een verblijf in het ziekenhuis werd de man thuis nog een keer mishandeld, zo luidt de verdenking.

Er werd gedreigd, zegt het Openbaar Ministerie, met het afknippen van vingers van B.
Er werd gedreigd, zegt het Openbaar Ministerie, met het wegbranden van een tatoeage met een strijkijzer.

B. wordt op dit moment beveiligd en woont met zijn gezin in een zogenoemd safehouse. Bij de politie zou hij verklaringen hebben afgelegd die niet alleen zeer belastend voor deze zeven verdachten zijn in de Turgon-zaak, maar ook voor No Surrender-leider Henk Kuipers. B. zou hebben gezegd: ‘Ik ben helemaal klaar met die club.’

De rechtbank had vijf dagen voor het proces uitgetrokken. Maar het liep  dus anders. De advocaten uitten op de eerste zittingsdag snoeiharde kritiek en wilden uitstel van de strafzaak. Tot verdriet van het Openbaar Ministerie ging de rechtbank hierin mee. De verwachting is dat de voorzetting ergens na de zomer die nog moet komen zal zijn. Of in’t najaar.

LEES OOK: rechter legt proces plat na snoeiharde kritiek advocaten [dvhn]

Vandaar de eerste zin van dit verslag: het zit het Openbaar Ministerie niet mee. Op zo’n manier kun je niet spreken van een voortvarende aanpak van de prioriteiten.

De kritiek van de advocaten is niet mals

Volgens advocaten heeft de politie een sturende hand gehad in het horen van het vermeende slachtoffer B. Hem zouden woorden in de mond zijn gelegd.

Ook heeft de politie bij het uitwerken van de geluidsopnames van de verhoren andere dingen opgeschreven dan er is gezegd. Volgens de advocaten is er geen sprake van vergissingen of van foutjes, maar van bewuste manipulatie ten nadele van de verdachten.

De advocaten beweren dus dat de politie sjoemelt met processen-verbaal en daarmee met het bewijsmateriaal. Al dat waar is, dan ondermijnt de politie met steun van het Openbaar Ministerie de rechtsstaat. Dat is nogal wat.

Is het ook waar?

De rechtbank zegt daarover: misschien is het allemaal keurig en volgens het boekje gegaan. Maar we weten het niet. De reactie van het Openbaar Ministerie, zeggen de rechters, laat teveel vragen onbeantwoord.

Om duidelijkheid te krijgen rond de gang van zaken rond de verhoren moeten de drie verbalisanten (politiemensen) als getuigen worden gehoord. Daarnaast mogen de advocaten de opnames van de verhoren beluisteren.

Het Openbaar Ministerie had vroeg op de dag gemeld een eventuele vertraging van het proces zeer onwenselijk te vinden. Maar dat onwenselijke gebeurde halverwege de middag. De rechtbank vond het ,,buitengewoon teleurstellend’’ dat ze tot dit besluit moest komen. Maar, zeiden de rechters, het is in het belang van de waarheidsvinding.

De advocaten en hun clienten leken na afloop tevreden. Ze hadden gekregen wat ze wilden. De verdachte die vastzit zal daar misschien ietwat anders over denken.

Wat als de rechtbank de kritiek op het Openbaar Miniserie cq. politie naast zich had neergelegd en had besloten de zaak te behandelen?

Nou wat dan?

Dan hadden de advocaten de rechters gewraakt. Dat had een van de advocaten fijntjes aangekondigd. Zou de wraking slagen dan zouden drie nieuwe rechters zich het omvangrijke strafdossier Turgon eigen moeten maken. Een allesbehalve aantrekkelijke optie.

Nu moet alleen nieuwe data worden gevonden voor de voortgang van het strafproces. Voor een rechtbank met te weinig rechters is dat al een hels karwei.

rob zijlstra