Er was eens een bijzondere man die Theo heette. Hij werkte keihard voor zijn geld. Bij daglicht werkte hij, al achttien jaren achtereen, in het ziekenhuis. Maar zodra het duister werd, dook hij het criminele circuit in. Daar werkte hij zo mogelijk nog harder, want hij kon amper voldoen aan de vraag.

Theo had een theorie. Vandaar zijn naam.

Wat Theo in het ziekenhuis voor werk verrichtte weet ik niet. Wat hij in de duisternis uitspookte, wel. Theo had in en rond Groningen bloeiende hennepkwekerijen. Die leverden per maand vijf tot zeven kilo softdrugs op. Het geoogste groene goud ging in een sporttas onder een jasje op de achterbank van een huurauto, bestuurd door Klaas (500 euro per rit), Duitsland in, rechtstreeks naar Oldenburg.

Heel Oldenburg was gek op het spul van Theo uit Groningen.

Op een mooie voorjaarsdag ging het fout. Duitse agenten zetten de huurauto aan de kant en besnuffelden de tas. En? 6,6 kilo schoon aan de haak. Klaas werd gearresteerd. Toen Theo lucht kreeg van de aanhouding van zijn medewerker, toonde hij zich solidair en meldde zich bij de politie. Theo werd verhoord en heengezonden.

Drugsbende opgerold.

Drie jaar nadat Theo zichzelf had uitgeleverd hoorde hij in zittingszaal 14 een werkstraf van 240 uur tegen zich eisen. Daarnaast, veel erger, moest hij de berekende winst afdragen, welgeteld 121.765 euro en 85 eurocent. Op dat moment kwam Theo met zijn theorie.

Theo tegen de rechters: ‘Op deze manier houdt justitie, houden jullie, een mythe in stand. Door dit soort hoge bedragen te vorderen, op te leggen, wordt in de media de indruk gewekt dat er met criminaliteit veel geld is te verdienen. Dat heeft een aanzuigende werking. Beter is de mythe te ontkrachten door fors lagere bedragen te vorderen en toe te kennen.’ Aldus de theorie.

Het verhaal van Theo speelde zich af in 2008.
Het verhaal van Leendert is van 2018.

Leendert zit bij daglicht met zijn broer in het vastgoed, in de verhuur van overdekte ruimte. Daarnaast – in de duisternis van de dag – zou hij zich bezighouden met hennepteelt. Hij zou in drie, vier jaar tijd zo’n duizend kilo in de markt hebben gezet.

Met duizend kilo in Groningen, speel je de Champignons League.

Eén volgroeide hennepplant levert volgens het Openbaar Ministerie 28,2 gram hennep op. Dat heeft het kenniscentrum TNO bedacht. Een kilo hennep brengt de kweker 2800 euro (marktwerking). Na aftrek van de kosten zou Leendert een winst hebben geboekt van 1,6 miljoen euro (uitgerekend door de afdeling afpakken).

Drie jaar nadat Leendert was aangehouden zit hij met zijn broer in zittingszaal 14. Sommige prioriteiten nemen de tijd. Leendert ontkent. Goed, hij had vroeger, vier, vijf jaar geleden, een paar plantjes thuis in de kelder, dat klopt.

Waarom hij – ondernemer in vastgoed – thuis in de kelder een paar hennepplantjes had staan? Dat is wat de rechters van Leendert willen weten.
Leendert: ‘Nou, je leest weleens wat in de krant. Dan lees je wat de mensen ermee verdienen. Dat zijn forse bedragen. Ik dacht, op een gegeven moment, nou dat wil ik dan ook wel proberen.’

Zie hier: de theorie van Theo, zelfs na tien jaar nog actueel.

De rechters geloven Leendert niet zomaar. De officier van justitie gelooft hem sowieso niet. De officier van justitie weet, het is onderzocht, dat er langere tijd – en niet vier, vijf jaar geleden – een hoog stroomverbruik was in en rond de woning van Leendert.

Hoe dat zit? Leendert geeft het foute antwoord, wat hij ook niet kan weten. Het is het foute antwoord dat lotgenoten, voorgangers in de verdachtenbank, vaker geven. ‘Hoog stroomverbruik? Nou ja, we hebben een tijd een jacuzzi in huis gehad. En o ja, ook een sauna. Zoiets vreet stroom.’ Wanneer aangeschaft? ‘Pff, geen idee, lang geleden.’

De officier van justitie heeft meer in petto. Niet alleen in de kelder, maar ook in de gebouwen van het vastgoed van Leendert, zijn aan hennepteelt gerelateerde spullen gevonden. Leendert: ‘Het waren de huurders, dat moet dan wel.’

De politie viel zijn panden binnen na meldingen van de criminele inlichtingen eenheid. De verklikkers. Er werden vervolgens netmetingen verricht aan de ondergrondse stroomkabels, er werden boven de grond warmtemetingen uitgevoerd, er werden heimelijk camera’s opgehangen. Als de politie echt, maar dan ook echt wil (en er komen een paar agenten extra op loonlijst) dan maken henneptelers met hun 28,2 gram-plantjes geen schijn van kans.

In het vastgoed van Leendert en ook in dat van de broer (‘Ik weet van niks’) werden droognetten gevonden in droogkamers waarin het 24 graden was, overal hennepresten, sealbags, koolstoffilters, kweekpotten, lampen, watertonnen, tuinaarde, jerrycans vol voeding en wat al niet meer. Zoals: rekeningen van growshop De Thuiskweker.

Verhuurder Leendert: de huurders.

De officier van justitie heeft nog een troef. In de woning van Leendert zijn tal van briefjes gevonden met berekeningen, gedetailleerd tot meters achter de komma. De opbrengsten stonden erop, de kosten en wat met wie (namen) moest worden gedeeld. Dat de knippers 5000 kregen, kosten voor eten en drinken, ergens stond 25 x 2800.

Leendert: ‘Wat ik al zei, dan lees je in de krant dat er iemand is gepakt en wat-ie dan moet betalen. Dan ging ik rekenen. Wat de oogst had moeten zijn. Maar het was allemaal fictief.’
Rechters: ‘Het was een soort hobby van u, fictieve berekeningen maken?’
Leendert: ‘Ik ben zakenman.’

De rechters: ‘Uit onderzoek van uw bankrekening is gebleken dat u geen uitgaven had voor levensonderhoud.’
Leendert: ‘Wij deden alles contant.’
Nog een vraag: ‘De Porsche voor uw deur, was die van u?
Leendert: ‘Van mijn vrouw.’

Bij de afdeling afpakken legden ze alle briefjes van Leendert bij elkaar, telden het op, trokken er wat kosten vanaf en concludeerden: duizend kilo hennep, winst 1,6 miljoen.

Niet eerder in Groningen is een hennepteler voor een zo hoog bedrag aangeslagen. De strafeis moet nog volgen. De strafzaak kon niet worden afgerond vanwege een ontbrekend stuk. Er komt een vervolg. Een werkstraf van 240 uur zou mij niet verbazen. En een euro of miljoen inleveren.

Theo hoefde uiteindelijk geen 121.765 euro en 85 eurocent te betalen, maar mocht na een herberekening volstaan met 37.100 euro. Hij kreeg ontslag in het ziekenhuis en ging iets zinvols doen voor de vogels in de natuur. Zijn theorie was misschien een goeie, maar nimmer bereikten de signalen de praktijk.

Rob Zijlstra

update – 1 mei 2018 – uitspraak
Leendert is vrijgesproken van grootschalige hennepteelt. Die paar plantjes in de kelder, jaren geleden, wordt wel bewezen. De rest niet. Wel: wapenbezit. De straf: 240 uur en drie maanden voorwaardelijk.

update 14 mei 2018 – uitspraak ontneming
Ondanks de vrijspraak van twee weken geleden, moet Leendert wel de winst afdragen van de hennepteelt die de rechtbank niet bewezen acht. Geen 1,6 miljoen, maar 411.000 euro. Dat kwam als een verrassing: Leendert: hoger beroep.