‘We leven in een moderne tijd waarin de drempel laag is om met allerlei digitale middelen met elkaar te communiceren. De onderwerpen zijn divers, maar een van de meest gegoogelde woorden op het internet is seks.’

Dit zegt de advocaat van de man die zich schuldig heeft gemaakt aan grooming, het meest eigentijdse misdrijf van dit moment.

De raadsman probeert de rechters duidelijk te maken dat zijn cliënt heus niet de enige is die het internet beschouwt als een woest lustoord. Zelf is de advocaat meer van het scrabbelen waar het woord sex nog de voorkeur geniet. Dat terzijde.

Terwijl de advocaat staat te praten zit de verdachte met het hoofd gebogen naast hem. Het schijnsel van het licht van de TL-lampen die in aluminium bakken aan het plafond van zittingszaal 14 hangen, glanst op zijn kale hoofd. Wat in dat hoofd omgaat?

Bert heeft de officier van justitie zojuist de strafeis horen uitspreken. Hij denkt misschien wel aan zijn pas verworven functie als lid van de directie, aan zijn internationale carrière, eens was hij verantwoordelijk voor de hele Belgische markt, denkt hij aan het bijbehorende inkomen, zijn woning, aan de toekomst met de nieuwe vriendin.

De officier van justitie had tien maanden gevangenisstraf geëist. De helft voorwaardelijk weliswaar, maar dat betekent nog altijd vijf lange maanden in een gevangenis. Hoe is het daar? Hoe gaat hij dat daar volhouden?

De advocaat zegt tegen de rechters: ‘Rechters zijn er niet op uit om mensen kapot te maken. Stuurt u deze man naast mij naar de gevangenis, dan is het einde mooie baan, einde eigen huis, einde inkomen, einde relatie. Hij zal aan lager wal geraken.’ De raadsman heeft een beter idee. ‘Doe een straf die naar de maatschappij toe geloofwaardig is, maar die tegelijkertijd hulp biedt en herhaling voorkomt. Doe een werkstraf van 240 uur en zes maanden voorwaardelijke celstraf.’

Bert vist voortdurend papieren zakdoekjes uit zijn colbert om daarmee tranen uit het gezicht te vegen. En paar keer vragen de rechters of het wel gaat? We zien, zeggen ze, dat u ontzettend nerveus bent. ‘Mocht u willen pauzeren, dan moet u dat maar even aangeven.’ Misschien put hij er een beetje hoop uit, rechters die zo vriendelijk en zorgzaam zijn, zullen hem toch straks niet naar het gevang sturen?

Vorig jaar spookten er heel andere dingen door zijn hoofd. Extreme seks  met jonge meisjes, daar dacht hij toen gretig aan. Met vastgebonden kinderen erbij. Het kwam ook door zijn drukke baan met veel klanten en managementverantwoordelijkheden. Tropenjaren waren het. Hij raakte verward, het moest wel misgaan.

Op 28 februari vorig jaar werd hij opgepakt op de parkeerplaats bij een hotel in Hoogeveen. Voor de politie was het een eenvoudig klusje geweest. Er was een meisje op het politiebureau gekomen. Anja van 15 jaar. Ze vertelde dat ze via de chat-app Kik (‘vrijwel anoniem’) contact had met een man. Dat ze naaktfoto’s en filmpjes van zichzelf naar die man had gestuurd. En dat de man die foto’s en filmpjes nu gaat publiceren op het internet. Tenzij ze naar het hotel komt.

De agenten weten exact hoe laat het is. Op de laatste bijspijkercursus hebben ze dit behandeld. Digitale kinderlokkers om vervolgens in het echt seks met ze te hebben. Oftewel: grooming.

De agenten bellen de officier van justitie van dienst en vragen of het mag? Het mag. En dus gaan de agenten mee naar het hotel. Anja wacht in de lobby. Bert komt. Anja knikt dat dat ‘m is. Bert wordt gearresteerd.

De rechters: ‘Het heeft ons verbaasd. U bent een volwassen man, zelf kinderen, goede baan, en dan dit soort dingen. Man, man.’
Bert: ‘Het was stom, ik had het nooit moeten doen. Ik had het contact moeten verbreken.’

Het wordt erger dan stom. De officier van justitie zegt dat toen ze de processen-verbaal tot zich nam – er stond ook nog kinderporno op zijn computer – dat ze niet alleen boosheid voelde, maar ook walging.

Bert had Anja digitaal leren kennen toen ze 13 jaar was. Anja zat bij een WhatsApp-groep waar meisjes lid van waren die lijden aan anorexia. Bert had zich onder een andere naam in die groep ge-appt want hij was geïnteresseerd in jonge meisjes met anorexia. Zo was het met Anja begonnen.

Van het een kwam geleidelijk het ander. Bert en Anja, zegt Bert, gingen een spel spelen, een spel met seksuele praatjes die allengs extremer werden. Anja stuurde foto’s en filmpjes van zichzelf. En Bert dreigde die foto’s en filmpjes dan op het internet te plaatsen. Dat kon ze voorkomen door meer foto’s en filmpjes naar hem te sturen.

Bert: ‘Het was een rollenspel, het was fantasie, het kwam van beide kanten. Ook zij nam het initiatief.’
Rechters: ‘U bent een man van in de veertig, zij was een kind, een meisje van 13, 14, 15. Hoezo nou rollenspel?’
Bert: ‘Ik had niet de intentie.’
Rechters: ‘U rijdt helemaal vanuit uw woonplaats (regio Den Haag) naar Hoogeveen om seks te hebben met een meisje in een hotel.’
Bert: ‘Het is vreselijk.’
Rechters: ‘U heeft dochters. Hoe zou u het vinden als mannen zo zouden omgaan met uw dochters?’

Bert krimpt ineen, kon hij zichzelf maar extreem ver weg fantaseren, weg uit deze rechtszaal.
Zachtjes: ‘Ik schaam me diep.’

De officier van justitie zegt dat de walging die ze voor Bert voelt tijdens de zitting niet is verdwenen. Integendeel. Deze man zette een kwetsbaar meisje, een kind nog, voor zijn eigen genot onder grote psychische druk. En nog steeds, want waar zijn die foto’s, die filmpjes gebleven? Heeft Anja nog steeds te vrezen? De officier van justitie: ’U hoort de boosheid in mijn stem.’

Bert is zijn directiewerkzaamheden aan het herschikken, zodat hij op vrijdag een thuiswerkdag heeft, zodat hij wat vaker naar zijn behandelaar kan gaan. Hij is in therapie. Daar leert hij dat alles voortkomt uit het verleden, dat je dat verleden moet koppelen aan het heden om vervolgens ballast op te ruimen.

Nog een reden, zegt de advocaat, om af te zien van het opleggen van gevangenisstraf. ‘Cliënt is in behandeling.’
Op het internet lees ik dat de therapie omstreden is.

Is dit het hele verhaal?
Nee.
Het vermoeden is dat de directeur meer Anja’s had.

Rob Zijlstra

update – 9 mei 2018 – uitspraak
De rechtbank heeft Bert veroordeeld tot een gevangenisstraf van 12 maanden waarvan 9 maanden voorwaardelijk. Hij is zo schuldig als wat, vinden de rechters. Dat celstraf verstrekkende gevolgen heeft voor zijn arbeid zal zo zijn, het is geen reden van een vrijheidsstraf af te zien, aldus de rechtbank.