Overlijden Dirk de V.: het einde van een verrot leven

tekening: annet zuurveen

‘In de bajes heb je nog de illusie vrij te komen. Maar als je vrij bent, wat heb je dan?’

Deze woorden illustreren het leven, het verrotte leven, van Dirk de V.  Woensdag  stierf hij op 69-jarige leeftijd in gevangenschap, in een kliniek in Vught. Het waren zijn eigen woorden.

Zijn sterven maakte een einde aan een leven dat geen glans heeft gekend. In 2000 werd de levenslange gevangenisstraf tegen hem geëist. Zijn reactie op de strafeis: ,,Ik vind de doodstraf humaner.’’

Die krijgt hij niet en ook geen levenslang. De rechtbank legt 14 jaar en tbs met dwangverpleging op. De V. is 50 jaar en heeft dan al meer dan de helft van zijn leven in gevangenissen en klinieken doorgebracht. In 2007 krijgt hij als tbs’er de longstay-status. Hij belandt op een afdeling voor ‘zeer intensieve en specialistische zorg’ met een uitroepteken achter ‘extra vlucht- en beheersgevaarlijk’. Hij leefde 23 uur per dag in een isoleercel.

In oktober 1999 vermoordde De V. samen met Henk H. uit Assen Tjirk van Wijk in diens woning in Groningen. Tjirk van Wijk had de domme pech thuis te zijn toen De V. en Henk H. bij hem aanbelden. Willekeurig. Ze moesten even van straat omdat ze in Beijum rottigheid hadden uitgehaald en geen zin hadden in de politie. Tjirk werd zonder reden op gruwelijke wijze vermoord.

Een paar maanden voor de moord was Dirk de V. in vrijheid gesteld. Niet omdat hij zijn straf had uitgezeten, maar omdat justitie zich geen raad met hem wist. Als een wandelende tijdbom mocht hij de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught verlaten, op voorwaarde dat hij bij zijn moeder in Assen ging wonen.

Justitie erkende jaren later tegenover de nabestaanden dat ‘het systeem’ had gefaald, maar dat daar niemand verantwoordelijk voor was.

De nabestaanden van Tjirk volgden De V. nauwlettend door consequent aanwezig te zijn bij de tweejaarlijkse tbs-verlengingszittingen. Ook omdat ze het systeem nog altijd wantrouwen. De laatste keer dat ze De V. zagen was in maart van dit jaar, in de rechtbank van Leeuwarden. Daar vertelde hij dat hij in zijn isoleercel een erbarmelijke leven leeft. En ook dat zijn vogeltje was overleden, een beestje waar hij zielsveel van hield, zei hij. De V., die al jaren kampte met een slechte gezondheid, maakte een warrige indruk.

Toen hij meer wilde vertellen, hij had iets opgeschreven, snoerde de rechter hem de mond. Boos riep hij: ‘Ik heb schijt aan dit leven, ik hoef niet zo nodig’. Daarop werd hij afgevoerd. De tbs-status werd begin april met twee jaar verlengd.

De nabestaanden zijn woensdagochtend geïnformeerd over het overlijden. Ze hebben opgelucht adem gehaald. Geen stress en spanning meer. Ze kunnen nu geen fouten meer maken.

rob zijlstra

Op 30 maart van dit jaar schreef ik het verhaal Roodgloeiend – een verslag van de tbs-verlengingszitting in de rechtbank van Leeuwarden (inclusief het vonnis)

Voor het (niet meer bestaande) true-crime magazine Koud Bloed schreef ik in 2010 een portret van het verrotte leven  van Dirk de V.  In dit verhaal beschrijf ik ook de bizarre omstandigheden en de fouten die ertoe leidden dat Dirk De V. zijn vrijheid terugkreeg.  > de lastigste gedetineerde van Nederland