Chun, de man die niet bestaat, blijft wanhopig verlangen naar de menselijke maat van Nederland

Een jaar geleden publiceerde Dagblad van het Noorden het verhaal van Chun, het verhaal van de man die niet bestaat. De nu 32-jarige Chun Sheng Yan wacht nog altijd, nog altijd wanhopig, op de dag dat hij met zijn leven kan beginnen. Er is een klein lichtpuntje.

De Nederlandse overheid is vooralsnog snoeihard: Chun mag nog altijd niet bestaan. Nog altijd regeren de rigide regels en is de menselijk maat nergens te bekennen.

Kun je 365 dagen per jaar wanhopig zijn? Vijf jaar lang? Tien? Chun bewijst het. Hij staat nog overeind, woont nog altijd in Groningen. Zijn toekomst is nog even onzeker, zijn leven staat stil. Wie hem werk aanbiedt, is strafbaar. Instanties zijn voor hem niet toegankelijk.

Zijn verhaal is al vaak verteld. Chinese mensensmokkelaars ontvoerden hem toen hij 14, 15 jaar was en brachten hem naar Nederland waar hij moest werken in de keuken van een restaurant. Na jaren wist hij te ontkomen en belandde hij na tussenkomst van de politie in Leek. Dat was in 2007. Sindsdien zit hij klem in de klauwen van de Nederlandse bureaucratie.

Terug naar China kan niet, want China weigert elke vorm van medewerking die noodzakelijk is voor een eventuele terugkeer. En in Nederland mag hij niet blijven, niet zijn. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) gelooft zijn verhaal niet. De dienst wil niet een verhaal dat misschien niet waar is belonen met een verblijf.
Chun is niet illegaal. Hij is geen asielzoeker. Hij is niks. Door zijn bestaan domweg te ontkennen bestaat ook het probleem niet. Om te kunnen leven is hij aangewezen op liefdadigheid.

Na de publicatie vorig jaar werden tot tweemaal toe Kamervragen gesteld en werd aangedrongen op het vinden van een oplossing. Tevergeefs. Oud-burgemeester Peter den Oudsten probeerde met hulp van zijn netwerk en via de stille diplomatie in Den Haag een uitweg te vinden. Hij stuitte op dichte deuren.

,,Ik hoop zo dat ik een keer kan beginnen met mijn leven.”

Chun Sheng Yan probeert positief te blijven. ,,Ik hoop zo dat ik een keer kan beginnen met mijn leven. Het afgelopen jaar was een diepe teleurstelling. Ik ben nu 18 jaar in Nederland, ik ben langer in Nederland dan in China. Er is zoveel onderzoek gedaan, ik heb altijd meegewerkt. Steeds geloven ze mij niet. Dat maak mij wanhopig. Dat lange wachten is onmenselijk. Ik kan dit niet veel langer meer.’’

De publiciteit rond Chun leidde in mei vorig jaar tot een hartverwarmende actie van Aldert en Nancy Zoutman uit Groningen. Zij zetten een crowdfunding op touw voor Chun. In een paar dagen tijd doneerden 1200 mensen ruim 25.000 euro. Er werd een stichting opgericht om het geld te beheren.

Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (VVD, Justitie en Veiligheid) reageerde op de actie: ,,Het is goed om te zien dat mensen maatschappelijke betrokkenheid tonen en proberen andere mensen te helpen.’’ Punt. De staatsecretaris – zij heeft de sleutel in handen – weigert inhoudelijk op situatie van Chun in te gaan. Dat geldt ook voor de IND.

Er is één klein lichtpuntje. Er ligt een nieuw rapport, een zogeheten psychiatrisch expertiserapport, op tafel bij de IND over de situatie van Chun. Het rapport kwam tot stand dankzij geld van de crowdfunding.

Conclusie is dat er geen aanwijzingen zijn dat Chun niet de waarheid heeft verteld of dat hij feiten bewust in zijn voordeel heeft verdraaid. De psychiater maakt zich grote zorgen over het welzijn van Chun als de uitzichtloze situatie nog veel langer voortduurt.

Advocaat Urban Hansma die Chun al vele jaren (belangeloos) bijstaat hoopt eind deze maand op een positief besluit van de IND. ,,Het rapport toont aan dat Chun de waarheid spreekt. Het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens bepaalt dat ieder mens recht heeft op respect voor zijn prive-leven. Na 18 jaar is het tijd dat Nederland het recht dat Chun heeft ook respecteert.’’

→ dossier chun sheng yan