Er zijn in deze duistere tijden mensen die lachend over straat gaan. Niet met zo nu en dan een vrolijke glimlach, maar ze schaterlachen heel de dag maar door. Ze gaan ermee naar bed, slapen als roosjes en staan dijenkletsend weer op.

Het zijn de mensen die de wereld uitlachen.

Met tranen van vrolijkheid in de ogen zullen ze vertellen dat wij in Nederland het beste rechtssysteem hebben van allemaal. Want dankzij dat systeem zijn zij, de schaterlachers, schathemeltje rijk.

Het heeft te maken met hennep. Hennep is een van de meest lucratieve producten om in te handelen. Pannenkoeken schijnen het ook goed te doen, maar wegen niet op tegen cannabis, het onbetwiste groene goud.

Eén hennepplant levert volgens het Openbaar Ministerie 28,2 gram verkoopbare wiet op. Deze gemiddelde opbrengst per plant is berekend door de Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek (TNO). In de koffieshop kost een gram een tientje.

Ja, pak de rekenmachine-app op je telefoon er maar even bij.

Het is daarom ook dat ze overal zijn. Geen wijk of dorp in Stad en Ommeland waar niet ergens een hennepkwekerij is verstopt. Een omvangrijke kwekerij vraagt niet om een omvangrijke loods. Een grote, afgelegen boerderij is welkom, maar een paar vierkante meters op een zolderkamer kan al een inkomen opleveren waar de minister-president jaloers op zal zijn.

Ondertussen is de strijd tegen de hennepteelt onbegonnen werk. Zo nu en dan ontmantelt de politie een kwekerij, maar alleen als ze op dat moment even niets anders te doen heeft. De aanpak van hennepteelt heeft geen prioriteit, wat ze ook beweren.

Afgelopen week werden kwekerijen ontmanteld in twee woningen in Sauwerd en Ulrum. Een paar honderd hennepplanten, de stroom illegaal afgetapt, de politie anoniem getipt. Het standaardwerk. De kans dat de bewoners strafrechtelijk worden vervolgd is niet zo heel groot. Gebeurt dat wel dan zal dat ergens in 2023 zijn, op z’n vroegst.

De henneptelers – dus zij die daadwerkelijk de planten bewateren en verzorgen – zijn niet de schaterlachers. Integendeel. Zij die heel de wereld uitlachen zijn de mensen achter de schermen. In de zalen van het recht zul je ze nooit tegenkomen, zij kijken wel link uit.

Ik schreef twee weken geleden over Pascal, de man met de papegaai die het drukke Amsterdam beu was en even buiten Ezinge een boerderijtje kocht om er hobbyboer te worden. Terwijl buiten de dieren scharrelden werden binnen twee ruimtes in elkaar getimmerd en van afgetapte stroom voorzien. Op een dag in 2019 vloog na een tip een helikopter over het boerderijtje voor een warmtemeting en niet lang daarna viel de politie binnen. Pascal werd gearresteerd en draaide er niet omheen: hij teelde er sinds 2017 wiet.

De politie berekende de winst en de rechtbank kon zich vinden in de uitkomst. Pascal moet nu de winst afdragen: 378.635,50 euro. De straf bleef beperkt tot een waarschuwing.

In het vonnis staat dat de rol van Pascal waarschijnlijk veel kleiner is dan hij zelf zegt. De rechters weten dat Pascal niet de man is die het grote geld heeft verdiend. Hij was de katvanger, de man die de klappen krijgt als het misgaat.

Om te kunnen worden veroordeeld voor hennepteelt moeten er aardig wat bewijzen op tafel komen en dat vergt veel tijd en inspanning. De wet stelt daarentegen geen hoge eisen als het gaat om het afpakken van crimineel geld. Dat er sprake is van crimineel geld hoeft ook niet te worden bewezen, het hoeft slechts aannemelijk te worden gemaakt.

En daarom komen die schaterlachers niet meer bij. Bij hen stroomt het geld gewoon binnen, terwijl een man als Pascal die niks te makken heeft moet betalen. Op papier is de criminele winst afgepakt, achter de schermen loont de misdaad als een malle.

Iets vergelijkbaars deed zich afgelopen week voor, maar dan nog erger. In de verdachtenbank zaten twee ondernemers, de ene als zzp’er, de andere als directeur van een bedrijf met 40 personeelsleden. De directeur had in Sappemeer een loods gehuurd voor opslag. Een ander deel verhuurde hij door aan de zzp’er.

Deze zzp’er was op een kwade dag Ene Johan tegengekomen, juist op een dag dat hij de kop vol had van de scheiding en ander financieel malheur en geen uitweg meer zag. Ene Johan stelde voor dat de zzp’er een ruimte in een loods kon huren. Op naam. Hij zou dan 5 procent van de omzet krijgen. De zzp’er wist dondersgoed wat er in die ruimte zou gaan groeien en gebeuren en zei ja.

Twee jaar ging het goed in Sappemeer. Daarna kwam er voor de duizendste keer een anoniem tip bij de politie binnen. Agenten snuffelden er wat rond, gluurden door de ramen en telden 1831 hennepplanten, 7400 hennepstekjes (goud in wording) en 129 moederplanten.

De officier van justitie hield rekening met het tijdsverloop. De ontmanteling van de kwekerij was al in 2017 en pas deze week was de rechtszaak. De aanklager zegt dat hij met gemak een jaar gevangenisstraf kan eisen. Want ook als je hennepteelt faciliteert, middels verhuur mogelijk maakt, teel je hennep. Maar vanwege het tijdsverloop kan worden volstaan met een werkstraf van 240 uur (eis).

Het maakte de twee ondernemers niet blij of opgelucht. Die werkstraf overleven ze wel. Maar de officier van justitie wilde meer. Uitgerekend is dat de winst die met de hennepteelt in de loods in Sappemeer is geboekt zo’n 2 miljoen euro moet zijn geweest. Dat is wat aannemelijk wordt gevonden. Ook hier mag het feit dat de zaak veel te lang op de plank heeft gelegen een beetje in het voordeel zijn van de verdachten.

Vooruit, geen 2 miljoen.
Doe maar 840.000 euro.
Ook goed.

De zzp’er en de directeur wilden mogelijk een graantje meepikken, maar betalen nu het volle pond, mogelijk met faillissementen. Misschien moet dat eigen schuld, dikke bult heten.

Maar ook hier geldt weer dat het grote geld allang achter de schermen is verdwenen. Met de aanhouding van de twee ondernemers, met de arrestatie van Pascal in Ezinge vonden politie en justitie het niet meer nodig nader onderzoek in te stellen naar de grote vissen, naar de bovenboeven. Want dat kost tijd en energie.

Binnenkort zal wel bekend worden gemaakt hoeveel crimineel verdiend geld er in 2020 weer is afgepakt. Weet dan dat voor een deel de verkeerde mensen er voor opdraaien. En dat de schaterlachers alleen maar nog rijker zijn geworden.

rob zijlstra

update – uitspraken
De directeur is de pineut. Geen werkstraf, maar een jaar gevangenisstraf en het afdragen van zijn criminele winst. Geen 840.000 euro, maar  1.883,994,25 euro. Dat is bijna 2 miljoen.  De zzp’er moet ook de cel (2 maanden) in, maar hoeft minder af te dragen: 94.000 euro.

Hieronder het vonnis (klik op de afbeelding) van de ontneming van de directeur.
Het vonnis van de hennepzaak zelf staat hier.