Twee dagen achtereen heb ik in de rechtszaal naar een man kunnen kijken die de gemoederen heeft beziggehouden. Niet eventjes, maar bijna een kwart eeuw. Hij oogde als een rustige man en wat hem betreft klopt dat. ,,Ik ben een rustige man’’, zei hij een paar keer in die twee dagen.
Hij zei ook dat hij onschuldig is. De officier van justitie daarentegen denkt zeker te weten dat hij een moordenaar is. Die twee gaan niet samen.
Jahangir is in ieder geval 45 jaar en geboren in Arak. Arak is van oorsprong een Arabisch woord wat zowel zweet als sterke drank betekent. In het geval van Jahangir die zijn lot in handen van God heeft gelegd, is Arak een industriestad in de bergen van Iran. Toen hij 13 jaar was, kwam hij met zijn broertje en zijn ouders naar Groningen.
De bruine trui die hij op de eerste zittingsdag droeg, had hij ook aan op de tweede. Op beide dagen zag ik een lege man. De rechters hadden opgemerkt dat hij een gelaten indruk maakte, alsof hij het allemaal wel goed vond. Jahangir sprak dat tegen. Hij is op 5 februari vorig jaar gearresteerd. Hij zei: ,,Ik ben sindsdien zeventien kilo afgevallen. En ik huil elke dag.’’ Wie elke dag huilt, is na een jaar leeg.
Jahangir wordt ervan verdacht dat hij in de nacht van 20 op 21 maart 1997, een donderdag op vrijdag, de toen 33-jarige psycholoog Els Slurink heeft vermoord. Jahangir was toen dat gebeurde in haar woning aan het Van Brakelplein in Groningen 20 jaar.
Ik heb in de voorbije week niet alleen twee dagen naar de man kunnen kijken, ik heb ook geluisterd naar de woorden die hij te zeggen had. Wat ik mij voortdurend afvroeg was hoe het moet zijn om te worden gearresteerd, in voorarrest te worden genomen en dan na een jaar in de rechtbank te moeten zitten met achter je een stel op laptop tikkende journalisten en daar weer achter de familie van de vrouw over wie ze zeggen dat jij haar hebt doodgestoken?
Hoe is het om te worden beschuldigd van moord? Hoe voelt onzekerheid van een dreigende gevangenisstraf van lange duur? Hoe is het om er rekening mee te houden dat je, jij als vader van nog jonge kinderen, misschien wel de komende tien, vijftien jaren geen vrij man zult zijn? Maar ook: hoe is het onschuldig te zijn terwijl niemand gelooft wat jij zegt? Dat je het niet hebt gedaan.
Jahangir zei een paar keer tegen de rechters dat ze niet naar hem hoeven te luisteren. ,,Want jullie geloven me toch niet.’’
Wat is Jahangir?
Gelukkig hoef ik niet te oordelen. Na afloop van die twee dagen zou ik de vraag of hij moordenaar is of onschuldig niet durven te beantwoorden. Ik denk eerlijk gezegd het eerste, maar doe één tegenwerping en ik twijfel. In de rechtszaal gaat het ook niet, niet in eerste instantie, om de vraag of iemand het wel of niet heeft gedaan. In de rechtszaal staat de vraag centraal of het feit waarvan iemand wordt verdacht wettig en overtuigend kan worden bewezen.
Alleen op deze manier krijgen we het voor elkaar dat schuldigen hun verdiende loon krijgen, maar dat de onschuldigen een straf blijft bespaard. Het te koesteren uitgangspunt is dat het beter is dat tien schuldigen op vrije voeten rondlopen, dan dat we één onschuldige opsluiten en diens vrijheid ontnemen. Het is daarom dat twijfel bij rechters moet leiden tot vrijspraak. In landen waar je kunt worden opgesloten omdat je het misschien hebt gedaan, kun je nooit rustig slapen.
Onder een nagel van Els Slurink is het DNA gevonden van Jahangir. De vraag is hoe het materiaal, het was maar een heel klein beetje, onder die nagel terecht is gekomen? Viel hij Els als indringer in haar woning aan en verzette zij zich? Fysiek contact zou een verklaring kunnen zijn. Het spoor is dan een daderspoor en dan is het voor Jahangir voorlopig over en uit.
Of kan het zo zijn dat het sporenmateriaal op een andere manier onder haar nagel is terechtgekomen? Naar het schijnt krioelt het onder onze nagels van minuscule dingetjes waar we geen weet van hebben. Peter Plasman, de advocaat van Jahangir, zei dat het kan, op een andere manier. Kleine kans weliswaar, maar voldoende voor twijfel.
Wie hier het fijne van wil weten, of alles, moet de kranten van de laatste dagen even opzoeken, of anders op de website kijken van deze krant. Daar staat het uitvoerig en nauwgezet beschreven.
Toen het lichaam van Els Slurink die vrijdag in maart 1997 was gevonden waren er relletjes in de binnenstad van Groningen, ter voorbereiding op de voetbalwedstrijd van de FC tegen NAC in het Oosterparkstadion. Ik ben dan stadsverslaggever. Op de semascript komt een melding van de politie binnen dat er iets ernstigs is gebeurd aan het Van Brakelplein. Dode vrouw in woning. Ik fiets erheen, kijk wat rond, maak een praatje met een rechercheur die op de knieën het trottoir besnuffelt, wens hem een goed onderzoek en alvast een mooi weekeinde en fiets terug naar de onrustige binnenstad. Het was de derde moord die maand in Groningen en er zouden dat jaar nog vijf levensdelicten volgen. 1997 was een droef jaar.
Els huurde die donderdagavond bij een videotheek de film The Godfather, deel 3. Ze betaalde om 21.27 uur. Rond 21.35 uur kwam ze thuis. Omdat ze de film voor één dag had gehuurd wordt aangenomen dat ze het derde deel die avond nog heeft bekeken. Deel 3 duurt 162 minuten. De aftiteling zou dan rond 00.30 uur kunnen zijn begonnen. Buren hebben tussen 00.30 uur en 01.00 uur herrie gehoord, de stem van een agressieve man, gebonk, een kreet (au au) en daarna stilte.
In de slotscène van The Godfather 3 wordt het vuur geopend op Michael Corleone. De maffiabaas raakt gewond maar hij overleeft de aanslag. Zijn jonge dochter Mary niet. Zij wordt in het hart geraakt, zij zijgt ineen en sterft op de trappen van het operagebouw.
De hier beschreven scène moet zo ongeveer het laatste zijn geweest wat Els Slurink heeft gezien. Want niet veel minuten later staat zij oog in oog met een indringer die haar met een scherp voorwerp recht in het hart steekt.
Misschien was het de toen 20-jarige Jahangir, de rustige man van nu uit Arak.
rob zijlstra
→ De uitspraak is op 9 maart
→ lees ook: DNA en de nagel