GASTBLOGGER
De Groninger strafrechtadvocaat Mathieu van Linde was vorig jaar de meest actieve advocaat in zittingszaal 14. Om die reden heb ik hem gevraagd een gastblog te schrijven.Advocaten maken het verschil
Enkele dagen geleden verscheen in verschillende kranten het bericht dat uit onderzoek van misdaadeconoom Ben Vollaard is gebleken dat lange celstraf werkt. De nuance in de conclusies van het onderzoek was in de berichtgeving hierover veelal verdwenen. Het geldt namelijk alléén voor veelplegers en alléén in economische zin.
Langdurige opsluiting bespaart de samenleving namelijk per jaar circa € 130.000 per veelpleger. Voor andere categorieën kost langer straffen alleen maar meer geld en levert het weinig op. Met die boodschap vindt je echter in het huidige politieke klimaat weinig gehoor, dus is de nuance vaak zoek.
Volgens de ‘onzinnige advocaten top 100’ van dit weblog stond ik het afgelopen jaar 24 maal in zittingszaal 14 en ben dus in zekere zin ook een veelpleger. Er is overigens een opmerkelijke overeenkomst tussen deze advocaten en veelplegers.
Nederland telde per 1 januari 2011 naar schatting 16.665.371 inwoners. Van hen stonden circa 19.000 te boek als veelpleger, goed voor 70% van alle vermogensdelicten.
Op diezelfde datum waren er 16.241 advocaten ingeschreven op het landelijk tableau. Van hen deden 19 tezamen ruim 50% van de strafzaken in de meervoudige kamer van de rechtbank te Groningen.
Advocaten maken overigens vaak wel het verschil.
Op dit weblog heeft u daarover in de afgelopen zes jaren kunnen lezen. Zowel van dieptepunten in Slechtste pleidooi als van hoogtepunten in Rapper Rel.
Van strafrechtadvocaten wordt in de rechtspraak steeds meer verlangd dat ze actief en doortastend optreden. Doen ze dit niet dan worden gevoerde verweren vaak later door de rechter afgestraft.
Het actief voeren van de verdediging loont dus.
Een goed voorbeeld daarvan uit mijn eigen praktijk was de zaak van Youssef. Hij werd enige jaren geleden verdacht van verkrachting en poging verkrachting van zijn eigen vrouw. Ze waren een jaar eerder in Tunesië in het huwelijksbootje gestapt.
Youssef woonde al veel langer in Nederland en reisde direct na huwelijk alleen terug naar Nederland om hier zijn baan te hervatten. Pas een jaar later kreeg zijn vrouw een verblijfsvergunning en kon ze hem eindelijk achterna reizen. Zo kwam het dus dat Youssef vijf dagen voor zijn aanhouding op Schiphol stond met een mooie bos bloemen. Tot dan zag de toekomst er rooskleurig uit.
Volgens de aangifte sloeg het daarna alras om. Tijdens de treinreis naar de nieuwe echtelijke woning ontstond de eerste ruzie en Youssef ontpopte zich in de dagen erna tot een bazige en gewelddadige echtgenoot. Direct in de uitgestelde huwelijksnacht zou de verkrachting al hebben plaatsgevonden. De dag er na een nieuwe poging.
Vijf dagen later werd Youssef aangehouden.
Het zag er na zijn aanhouding somber uit voor Youssef. Enige jaren gevangenisstraf waren daarbij een reëel vooruitzicht. Behalve de uitvoerige en gedetailleerde aangifte bevatte het dossier namelijk belastende verklaringen van een bevriend echtpaar enkele deuren verderop. Ze waren weliswaar niet aanwezig geweest bij de verweten gedragingen, maar hadden de vrouw wel enige dagen later opgevangen toen zij de echtelijke woning was ontvlucht.
Nadat ze haar verhalen hadden aangehoord, hadden ze voor haar een afspraak gemaakt bij de politie om aangifte te doen. Kort na de aangifte keerde de echtgenote van Youssef weer terug naar Tunesië, om daar vervolgens direct van hem te scheiden.
Youssef ontkende het seksueel contact met zijn vrouw niet, maar volgens hem was er sprake geweest van liefde en niet van geweld. In overleg met Youssef heb ik toen besloten de rechter-commissaris te vragen diverse getuigen te horen.
Naast zijn inmiddels ex-echtgenoot en de broer van Youssef waren dat vrienden en kennissen van Youssef met wie hij zijn vrouw had laten kennismaken tijdens de vijf dagen dat ze in Nederland was geweest. Niemand was iets opgevallen.
Sterker nog: ze was buitengewoon vrolijk geweest. Uit de getuigenverklaringen bleek bovendien dat bepaalde onderdelen in de verklaring van de vrouw niet konden kloppen. Daardoor ontstond gaandeweg steeds meer twijfel over de betrouwbaarheid van haar verklaringen. Op een bepaald moment ontving de rechter-commissaris zelfs een brief uit Tunesië waarin de ex-vrouw van Youssef in korte bewoordingen terugkwam op haar aangifte.
Pogingen om de ex-vrouw van Youssef en zijn broer als getuige te horen in Nederland liepen op niets uit. Uiteindelijk werd een rogatoire commissie georganiseerd naar Tunesië om deze getuigen daar te horen. Bij dergelijke reizen gaat normaal gesproken de rechter-commissaris samen met een griffier, de officier van justitie, de advocaat en een tolk naar een ander land om daar de getuigen te horen.
Deze keer was de reis ook zo georganiseerd en zouden we op maandag vertrekken naar Tunis. Op de vrijdag voor het vertrek kreeg ik telefonisch te horen dat de Tunesische autoriteiten hadden laten weten dat de officier van justitie en de advocaat niet welkom waren.
Vervolgens heb ik het hele weekend zitten zweten op het maken van een uitvoerige vragenlijst voor beide getuigen. Daarin waren vele detailvragen opgenomen. Ook kwamen vele vragen aan de orde waarin aangeefster zou worden geconfronteerd met tegenstrijdigheden uit verklaringen van de andere getuigen die inmiddels waren gehoord.
Ik gaf mijn vragenlijst op maandag mee aan de rechter-commissaris die wel welkom was. Tijdens het verhoor in Tunesië verklaarde de vrouw dat de verkrachting wel had plaatsgevonden maar de poging tot verkrachting de dag erna niet. Uit het proces-verbaal van het verhoor bleek overigens dat bijna de helft van mijn vragen niet waren gesteld aan de aangeefster.
In het vonnis strafte de rechtbank deze gang van zaken later keihard af en volgde de verweren uit mijn pleidooi volledig. Op grond van het EVRM heeft de verdediging namelijk het recht om getuigen, op wiens verklaringen een eventuele bewezenverklaring in overwegende mate wordt gebaseerd, zelf te ondervragen.
Wordt hieraan niet voldaan dan dient er voldoende compensatie te zijn, bijvoorbeeld door de getuige te doen ondervragen. In dit licht was het volgens de rechtbank onbegrijpelijk dat de rechter-commissaris niet alle (relevante) vragen van de verdediging van Youssef aan aangeefster had gesteld. De verklaringen van de ex-vrouw van Youssef werden om die reden uitgesloten van het bewijs.
Youssef werd vrijgesproken.
Saillant detail is nog het volgende. Het openbaar ministerie ging in hoger beroep. Zomaar op een winterse dag kort voor kerst slaagde het openbaar ministerie er in de ex-vrouw van Youssef over te laten vliegen naar Amsterdam. Daar kon ik samen met een (andere) rechter-commissaris haar alsnog horen als getuige.
De aangeefster verklaarde toen dat er sprake was geweest van verkrachting en poging verkrachting. Geconfronteerd met haar brief kwam ze hier op terug en verklaarde vervolgens weer anders toen haar in Tunesië afgelegde verklaring ter sprake kwam. Het spoor helemaal bijster zei ze uiteindelijk dat hetgeen ze in haar oorspronkelijke aangifte had gezegd juist was. Ze wist alleen niet meer wat daarin stond.
Youssef werd ook in hoger beroep vrijgesproken, maar nu omdat de verklaringen van aangeefster volgens het hof onbetrouwbaar waren gebleken.
Twijfelt u na het lezen van deze blog nog of het inschakelen van een advocaat werkelijk loont? Dan verwijs ik u graag naar de resultaten van een empirisch onderzoek van Dekkers en Keppenne naar het beslisgedrag van de rechter op politierechterzittingen.
Uit het door hen in 2010 uitgevoerde onderzoek bleek dat in zaken waarin een advocaat de verdediging voerde, door rechters significant lagere straffen werden opgelegd. Naar mijn mening kunt u er rustig vanuit gaan, dat dit ook in 2011 weer het geval zal zijn.
Mathieu van Linde
strafrechtadvocaat
zittingszaal 14 | 2004 - 2022 
Deze advertorial werd u aangeboden door Blokzijl Advocaten te Groningen
Ja, lekker makkelijk, Erik.
Je hebt wel een punt hoor, maar wat je er hier duidelijk mee wilt maken?
Hulde aan de advocaten die werken!
Voor ONS!
Ons allemaal!
En:
WERKEN idd!
Er zijn al teveel ‘plattelandsadvocaatjes’ die ‘enkel’ voor zichzelf werken..
Zonder stemmingmakerij: overal valt wel IETS tegenin te brengen en dat principe huldig ik vaak. Op dit moment is er een moment van dankbaarheid voor mensen die het voor elkaar opnemen door daadwerkelijk te WERKEN.
Dankuwel Mr. Van Linde en de uwen!
Alhoewel ik u niet persoonlijk ken en dus ook niet weet in hoeverre u daadwerkelijk WERKT mja, ik ga er van uit dat u dat doet. Aan de hand van uw verhaal hierboven.
Beste Henk,
Mijn punt is dat de column een hoog “kijk eens hoe goed ik ben” gehalte heeft. Mij lijkt dat als je als advocaat echt goed bent, je dit niet nodig hebt.
Van een ervaren strafpleiter als Matieu van Linde had ik wat anders verwacht.
Goed verhaal! Mooi geschreven ook!
Nee, Erik V. heeft wel een punt. Het verhaal zou voor mij bepaald wel aan kracht winnen als de jurist op z’n minst ook deel zou uitmaken van LANSZ.
Helemaal met de achtergrond en nationaliteit van de betrokken vrouw, de invloedssfeer waaruit zij vandaan kwam en waarin ze al gauw weer werd opgenomen, vind ik dit geen sterk verhaal van “hoe het inschakelen van een advocaat ertoe doet”.
Appeltje-eitje comes to mind.
Het lijkt dan eerder een schoolvoorbeeld van hoe je met die uiteenlopende culturen, talen en afstanden in tijd en kilometers, zo’n vrouw inderdaad het spoor bijster kunt doen worden – om Van Linde’s eigen woorden te gebruiken. De vraag is of je dat moet willen.
@ Erik V:
Dat punt bedoelde ik ook 😉
Wel jammer dat Mieke vindt dat het verhaal van Mr. Van Linde aan kracht zou winnen als hij wat anders zou doen.
vd Linde brengt het als iets positiefs dat de kwaliteit (doorzettingsvermogen) van een advocaat veel verschil maakt in de straf die iemand krijgt. Zo zie ik het niet: volgens mij bevestigt hij het beeld van “Amerikaanse toestanden”, waarin welgestelden zoals OJ Simpson dankzij een peperdure advocaat boven de wet kunnen staan, terwijl arme sloebers onschuldig de cel in gaan.
Als een advocaat de logica moet inbrengen (wat Tunesische mevrouw beweert, strookt niet met haar gedrag), wat is dan nog de toegevoegde waarde van een rechter? Oftewel, hoeveel respect toont vd Linde voor het kritisch-onafhankelijk beoordelen door een rechter?
@ Johan: als een advocaat prutswerk mag afleveren omdat de rechter het toch wel corrigeert, wat is dan nog de toegevoegde waarde van de advocaat?
Advocaten moet hun best doen.
Dat betaalt uit.
Niet enkel voor de verdachte maar ook voor het rechtssysteem.
Vind ik.
@Henk, het is niet of-of, het is en-en.
Zowel de advocaat, als de OvJ, als de rechter moeten kritisch-onafhankelijk nadenken, logica volgen, tunnelvisies en omissies in het onderzoek ontdekken.
Wat mij tegenstaat in het stukje van Vd Linde is dat hij doet alsof alleen de advocaat deze rol heeft en de rechter niet zelf kan nadenken. Makkelijk scoren zo.
Als je ziet hoeveel rechterlijke dwalingen aan het licht komen (en iedere dwaling is een drama te veel) dan is zo’n driedubbele laag “nadenkers” geen overbodige luxe.
Overigens, als je “De Wet” hier leest, kun je je inderdaad afvragen wat de toegevoegde waarde van sommige advocaten is, en of hun gestuntel er toe leidt dat ze eens maar nooit weer iemand mogen “verdedigen”. Ik mag hopen dat er wat zelfreinigend vermogen in het systeem zit, maar heb er eigenlijk een hard hoofd in.
Prachtig verhaal. Echter soms kan een advocaat je ook de kop kosten. Inzake Gihad Botros kapper Gelkingestraat is zo’n goed voorbeeld. Botros huurde het hele pand Gelkingestraat 48. Eén voordeur één geheel. Nadat de particuliere eigenaar het pand Gelkingestraat 48 had verkocht was de nieuwe eigenaar voornemens de huurovereenkomst te ontbinden omdat die van mening was dat de kapper geen rechtsgeldige huurovereenkomst had. De nieuwe eigenaar had al de bestemming gewijzigd van opslag bedrijfsruimte naar wonen twee stadsappartementen. Botros vocht succesvol ontbinding aan. In een brief schreef zijn advocaat dat boven en onder het gehuurde nog wel enige onderhoudswerkzaamheden diende te worden verricht, zo lekte het dak en was de verwarmingsketel stuk en zeer gedateerd. Om een lang verhaal kort te maken. Uiteindelijk koste die brief van die advocaat Gihad Botros de kop. Het hof bepaalde in een vonnis dat Botros maar een deel huurde en niet het hele pand, immers zijn advocaat sprak al van boven en onder het gehuurde. Ik probeerde bij het Hof te interfereren. Echter toehoorders moeten zwijgen ” boven is de hemel onder de harde klei “.
Maar als iemand een botrosje word geflikt onder verwijzing naar de column van Peter van der Tang, ” Financieel-Groningen.nl , moet ik de eerste advocaat nog zien die opspringt! Op de barricade ” roept; ho, ho dit laten wij advocaten nooit gebeuren. Dat zou propaganda voor de Groninger beroepsgroep zijn zeg.