Ministerie trek handen af van Chun, de man die niet bestaat is nu een probleem voor de gemeente Groningen

Alle pogingen om de 32-jarige Chun Yan uit Groningen uit zijn al jaren durende uitzichtloze situatie te halen zijn mislukt. Het Ministerie van Justitie en Veiligheid heeft de kwestie plotseling doorverwezen naar de gemeente Groningen. Een kort geding is in voorbereiding.

De man die als kind in China werd ontvoerd en door toedoen van mensensmokkelaars in Nederland belandde probeert al 16 jaar lang een status te krijgen. In Nederland mag hij niet zijn, China weigert medewerking voor terugkeer. De patstelling duurt nu al jaren.

Chun Yan leeft van giften en liefdadigheid. Hij mag niks. Wie hem werk aanbiedt, is strafbaar. Hij mag geen opleidingen volgen. Hij is veroordeeld tot nietsdoen.

In 2018 greep toenmalig burgemeester van Groningen Peter den Oudsten in. Hij riep alle betrokkenen op het stadhuis bijeen. Iedereen erkende dat er sprake was van een onmenselijke situatie. Afgesproken werd dat alle betrokkenen zich maximaal zouden inspannen om te komen tot een duurzame oplossing. Vertegenwoordigers van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en van de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) – onderdelen van het ministerie van Justitie en Veiligheid – waren hierbij aanwezig.

Omdat door de immigratiedienst wordt getwijfeld aan het verhaal van Chun over hoe hij als kind in Nederland belandde, is opdracht gegeven tot een psychiatrisch onderzoek. Dit onderzoek is gefinancierd met geld dat vorig jaar bijeen werd gebracht door een crowdfunding. In een paar dagen tijd brachten 1200 mensen ruim 25.000 euro bijeen.

Uit het psychiatrisch onderzoek komt naar voren dat de herinneringen van Chun betrouwbaar zijn. Er zijn geen aanwijzingen dat hij leugens vertelt om een verblijf in Nederland af te dwingen. In het rapport worden grote zorgen geuit over het welzijn van Chun Yan. Het rapport is in december overgelegd aan DT&V die over het lot van de man beslist.

Deze week kwam de dienst met een reactie die erop neerkomt dat de bevindingen uit het rapport geen aanleiding vormt om tot een ander standpunt te komen. Het rapport kan de prullenbak in. DT&V stelt ook dat de slepende kwestie niet langer een zaak is voor de dienst. De regie ligt volgens de dienst bij de gemeente Groningen.

Advocaat Urban Hansma die Chun Yan al jaren lang bijstaat is zeer teleurgesteld en noemt de houding van de overheid onbehoorlijk. Hij zegt: ,,Ik snap dat het lastig is om te bepalen bij hoeveel leed de grens is bereikt, maar ik niet snap dat niet wordt herkend en onderkend dat die grens bij Chun al ruim is overschreden.”

De gemeente Groningen laat weten dat er ‘op het hoogste bestuurlijke niveau’ over de situatie van Chun wordt gesproken. Burgemeester Koen Schuiling is op de hoogte van de situatie. De burgemeester wil de zaak hoe dan ook opgelost hebben, zo kan worden opgetekend in de gangen van het stadhuis. De stille diplomatie zoals dat heet is echter al jaren gaande.

Advocaat Urban Hansma bereidt inmiddels samen met advocaat Liesbeth Poortman-De Boer een kort geding voor tegen de Staat der Nederlanden. Volgens Poortman-De Boer is er sprake van een onmenselijke situatie die in strijd is met het Verdrag voor de Rechten van de Mens. ,,Chun bestaat niet, hij is niet eens een nummer. We zullen eisen dat de overheid hem als een mens beschouwt opdat hij dan een verblijfsstatus kan krijgen.’’

Advocaat Poortman-De Boer stelt dat Nederland is gehouden aan het mensenrechtenverdrag. ,,Het is verboden een mens te laten spartelen, laat staan iemand te laten verzuipen. En dat laatste is wat er gebeurt.’’

rob zijlstra

→ dit artikel stond eerder in Dagblad van het Noorden [5 feb 2021]
→ alle publicaties over deze zaak zijn terug te lezen:  dossier Chun