Er bestaat geen school voor de criminaliteit.

We zeggen wel dat de gevangenis een goede leerschool is, maar als dat echt waar is, moet aan de kwaliteit van het misdaadonderwijs ernstig worden getwijfeld.
Veel misdaden die in zittingszaal 14 aan de orde komen, kennen een klungelig verloop.

Misschien kijken de boeven wel te veel naar misdaadseries op de televisie met het idee dat dat echt is.

Herman en Gerrie, beiden 26 jaar, spannen wat dit betreft de kroon.
Om te lachen is hun verhaal niet, een verhaal dat moet beginnen met Sjors.

Sjors was verstrikt geraakt in het kleverige web van een oplichter die zich bezighield met payroll-fraude in de transportsector.
Sjors was, welwillend of niet, een katvanger.
Het bracht hem in grote problemen, helemaal nadat Tros Opgelicht in oktober 2010 aandacht aan deze kwestie besteedde.

In kringen ging evenwel een gerucht dat te mooi was om waar te zijn: in de woning van de oplichter zouden miljoenen euro’s liggen, misschien wel veertien miljoen, in een kluis op de eerste verdieping.

Sjors vertelde dit aan Herman en Gerrie, twee vrienden in financiële nood.

Die nood was zo hoog dat beiden met de rug tegen de muur stonden.
Herman stond dat zonder werk, inkomen en geen dak boven het hoofd, eigenlijk al jaren.
Met Gerrie ging het goed, maar mis nadat zijn partner vier dagen voordat ze samen een huis zouden kopen de relatie verbrak.
Hij zag zich genoodzaakt het huis in zijn uppie te kopen, een huis dat ook nog eens een bouwval bleek.
Hij moest extra geld lenen en nadat hij dat had gedaan, trok hij het niet.

Sjors had gezegd dat het een makkie zou zijn.
De oplichter staat z’n mannetje, maar gewapend is hij niet.
Herman en Gerrie dachten: één woninginbraak met een buit van een paar miljoen euro, dat flikken ze nergens, dat zou voor eens en altijd de zon laten schijnen in ons bestaan vol kwijning.

Ze besloten de inbraak degelijk aan te pakken.
Weken van voorbereiding volgden.
Ze noemden hun plan ‘project dierentuin’.
Ze observeerden de woning in Emmen, ook ’s nachts, om uit te vogelen wat het beste moment zou zijn naar binnen te gaan.

Zo ontdekten ze dat de woning van de oplichter te koop stond.
Op Funda zagen ze foto’s van het interieur, wat mooi was meegenomen.
Ook zagen ze op de Funda-foto’s twee fraaie schilderijen in de woonkamer hangen.
Ze dachten: nog meer geld.
Want wie miljoenen euro’s in een kluisje op de eerste verdieping heeft liggen, hangt vast geen rommel aan de muur.

Met behulp van Google-maps maakten ze een situatietekening van de omgeving.
Er werden kentekenplaten gestolen voor op de auto.
Ze regelden donkere kleding, handschoenen en bivakmutsen, hoofdlampjes, ducktape (duct-tape), tie-rips, touw, koevoeten, pepperspray, een stoorzender om zonodig telefoonverkeer te ontregelen, zuignappen om de ruit uit het kozijn te tillen en kraaienpoten voor het geval ze zouden worden achtervolgd.

Voor de zekerheid namen ze ook het Zastava-vuurwapen mee dat ze samen met vrienden hadden gekocht voor algemeen gebruik.
Wanneer de rechters er naar vragen, zeggen Herman en Gerrie dat ze het wapen alleen in uiterste nood zouden gebruiken.
Het was vooral bedoeld om af te schrikken.

Op 5 juli zou het moeten gebeuren.
Ze haalden diep adem, deden nog een laatste check om niets aan het toeval over te laten en stapten in de Opel Corsa van een vriendinnetje, op weg naar hun miljoenen.

Emmen haalden ze niet.
Halverwege werden ze staande gehouden door de politie.
Agenten hadden hen nogal slingerend zien rijden en vonden het nodig om de bestuurder naar zijn rijbewijs te vragen.
Gerrie had geen rijbewijs.

De kentekenplaten vielen op.
Of de heren achter de politieauto wilden aanrijden, voor nader onderzoek.
Herman en Gerrie voldeden aan dat verzoek.
Op het politiebureau ontdekten de agenten de bovengenoemde spullen in de kofferbak, inclusief het vuurwapen.

In de verhoorkamer draaiden ze er niet om heen.
Ze biechtten hun plannen op en vertelden ook waarom, dat ze met de rug tegen de muur stonden, en over Sjors.

De officier van justitie zegt dat Herman en Gerrie best wat hulp kunnen gebruiken om hun leven weer op de rails te krijgen.
Maar eerst moet er worden afgerekend.
Een gevangenisstraf van drie jaar per persoon lijkt haar redelijk.
Van die drie jaar mag een jaar voorwaardelijk.

De eisen zijn niet alleen gebaseerd op het treffen van voorbereidingshandelingen op een misdrijf waar ten minste acht jaar gevangenisstraf op staat (‘project dierentuin’), maar ook op twee inbraken die wel lukten (maar nauwelijks iets opleverden) en de diefstal van twee kunstwerken.

In maart vorig jaar hadden ze samen met de vrienden met wie ze het vuurwapen delen, twee beelden gestolen: De Veenarbeiders in Eexterveenschekanaal en De Brugafdraaister in Annerveenschekanaal.
De beelden van brons en messing hadden ze in stukken geflext en op een gestolen aanhangertje ingeleverd bij de metaalrecycling in Nieuwe Pekela.
Ze hadden er een paar tientjes de man voor gekregen.

Het waren beeldbepalende beelden.
Rechters: “Die beelden, als u zoiets doet, wat denkt u dan?’
Herman en Gerrie zeggen ‘tja’, ze zeggen dat ze daar toen ‘absoluut niet bij hebben stilgestaan’.
Onvoorstelbaar, zeggen de rechters.

Tipgever Sjors hoort als medeplichtige aan de inbraak die nooit plaatshad een taakstraf eisen van 240 uur.

Rob Zijlstra

.

extra
de brugafdraaister
de veenarbeiders

.

UPDATE – 1 maart 2012 – uitspraken
Herman en Gerrie zijn strafbaar en veroordeeld tot 2 jaar celstraf waarvan 6 maanden voorwaardelijk. De rechtbank heeft extra laten meewegen dat de twee hebben toegegeven geweld niet te schuwen en dat ze kunstwerken als schroot hebben verkocht. Tipgever Sjors is als medeplichtige veroordeeld tot een taakstraf van 200 uur.